Schade aan gewassen door ganzen frustreert boeren in De Groeve

"Het is heel vervelend om dit te zien", meent boer Arend Huisman. "In april zijn we hier aan het zaaien geweest en in mei begon het. Er kwamen heel veel ganzen. Toen heb ik samen met de jagers door middel van linten, die we op het terrein hebben neergezet, mijn best gedaan om de overlast te voorkomen. Bijna dagelijks ben ik in die periode hier geweest", zegt de boer uit Zuidbroek over zijn zijn perceel in De Groeve.

"Een poosje is het rustig geweest, maar de laatste twee weken ging het weer helemaal mis. Zoals je kunt zien, is er veel schade aangericht. We hebben alles laten taxeren." In totaal is er één hectare van zijn land vertrapt. Dat heeft een omzetderving van zo'n 1200 tot 1300 euro tot gevolg, zegt Huisman.

Hij is niet de enige die in het gebied achter het Zuidlaardermeer overlast heeft van de ganzen. Ook collega-boer Pieter Goelema heeft schade. "Je zaait het om te kunnen oogsten. Op deze manier hoeft het niet meer geoogst te worden, want het zaad is eruit", legt Goelema uit. "Het is sowieso frustrerend dat, wanneer iets mooi op het perceel staat, het door ganzenschade of andere schade teniet wordt gedaan."

Volgens wildbeheerder Henk Prins is er geen twijfel over mogelijk dat de aangerichte schade door ganzen is gekomen. "Heel veel ganzen zoeken hier hun voedsel. Dat zie je ook als je aan komt rijden. Als je dichterbij komt, vliegen ze weg", zegt Prins. Hij houdt het hele jaar toezicht op de wildstand en zorgt er dus voor dat er niet te veel, maar ook niet te weinig wild is. Daarnaast houdt Prins hij zich bezig met bestrijding van schade door vogels.

Het gaat volgens hem niet alleen om schade aan graanvelden, maar ook aan grasland. "Op het perceel hiernaast is ook behoorlijk veel schade geweest de afgelopen jaren. Maar de betreffende boer heeft geen zin meer om een ontheffing voor de afschot van de ganzen aan te vragen, want elke keer dat hij die aanvraagt, wijst de provincie hem af."

Als er wel een ontheffing wordt verleend, mogen wildbeheerders als Prins ganzen afschieten. "Dat hoeft niet in groten getale. Als je een aantal hebt afgeschoten, zit de schrik er zodanig in dat ze de waarschuwingslinten met gevaar associëren. Dan blijven ze weg."

Om zo'n ontheffing van de provincie te krijgen, moeten boeren aan een aantal eisen voldoen. Zo moet er gekeken worden of er andere middelen zijn, zoals een vogelverschrikker of een gaskanon, om de ganzen te verjagen. De linten die Huisman heeft gespannen, werken maar een tijdje, weten hij en zijn collega Goelema. "De eerste week, moeten ze even de kat uit de boom kijken, maar als er na twee dagen alleen linten staan en er verder niks gebeurt dan gaan ze er gewoon naast zitten", zegt Goelema.

Al vroeg in het voorjaar vroeg hij een ontheffing aan, omdat hij wist dat er schade zou kunnen ontstaan. Officieel heeft de provincie dertien weken om een aanvraag af te handelen. Als het noodzakelijk is kan deze nog met zeven weken worden verlengd. Pas in mei kreeg hij een reactie van de provincie. Die wees de aanvraag af, omdat de periode waarin Goelema de aanvraag deed officieel tot de winterperiode behoorde en die inmiddels voorbij was.

Hij moest een nieuwe aanvraag indienen voor de zomerperiode. Die heeft de boer halverwege mei ingediend, maar tot nu toe heeft hij nog steeds geen ontheffing. "Ik werd door een ambtenaar van de provincie gebeld dat het nog steeds niet geregeld was en dat ik een mail rechtstreeks naar hem moest sturen, dan kon het wel geregeld worden."

Het steekt de boeren, maar ook de wildbeheerders als Prins en zijn collega Martin Bruins dat ze zo lang op de aanvraag moeten wachten. In hun ogen hanteert de provincie een soort ontmoedigingsbeleid.

De provincie geeft aan dat wanneer zij een ontheffing verlenen, verschillende stappen moeten worden gevolgd. "Door aanvragers kan dit worden ervaren als vervelend. Voor een aantal soorten, zoals bijvoorbeeld grauwe ganzen, zijn standaardontheffingen gemaakt die bij een goede aanvraag binnen twee weken verleend kunnen worden. Dit lukt niet altijd omdat er soms nog aanvullende informatie nodig is die bij de aanvrager opgevraagd moet worden", zegt een woordvoerder.

Ook kijkt de provincie naar de schadehistorie. Wanneer ergens een ontheffing voor wordt aangevraagd, zonder dat er in dat gebied eerder schade is geweest, dan wordt de ontheffing pas verleend als schade is gemeld bij BIJ12-Fauna. Volgens de woordvoerder zou het gemakkelijk moeten zijn om een ontheffing te verlenen, als die schadehistorie er is.

Boeren moeten overigens bij het doen van een tegemoetkomingsaanvraag bij BIJ12-Fauna een bedrag van 300 euro betalen. De provincie geeft aan dat dit inderdaad kan worden ervaren als een drempel om de aanvraag in te dienen. De regeling is ingesteld omdat het veel tijd en geld kost om schade af te handelen middels een taxatie en schadedossier. Ook moet de regeling voorkomen dat te kleine schades worden gemeld.