Informateurs adviseren zakencollege voor Hoogeveen

De nieuwe wethouders dienen ervaren (politiek) bestuurders te zijn met minimaal hbo-niveau, die resultaten hebben geboekt met complexe vraagstukken en liefst enige verbinding hebben met Hoogeveen. Bedoeling is dat de nieuwe wethouders op 8 oktober worden geïnstalleerd.

Loohuis kan blijven, maar heeft er volgens Korthuis en Baltes zelf voor gekozen om niet langer voorzitter te zijn van het presidium en het fractievoorzittersoverleg: "Hierover is vanaf het begin van de huidige periode discussie geweest of dit wel passend was: had hij niet te veel petten op?"

Het rapport heeft de veelzeggende titel: 'Op weg naar een schone lei voor Hoogeveen. Nu nog indrukwekkend zorgwekkend.' De informateurs hebben zes weken lang intensieve gesprekken met de gemeenteraad gevoerd en zich gebogen over de vorming van een nieuw college en het presenteren van een sluitende begroting.

De informateurs werden aangesteld om te bekijken hoe het verder moet in Hoogeveen nadat begin juli het college viel. Eerst stapte wethouder van financiën Jacob van der Heide van Gemeentebelangen op, nadat niet alle partijen meer het volledige vertrouwen in hem hadden. Een paar dagen later trad ook wethouder Erwin Slomp af.

Korthuis en Baltes schrijven in hun rapport dat de financiële analyse die dit voorjaar is gedaan, op hoofdlijnen juist is. Zij constateren alleen dat het probleem nog veel groter is. In de begroting van 180 miljoen euro moet Hoogeveen de komende vier jaar opgeteld meer dan 50 miljoen zien te vinden om tekorten weg te werken en reserves op te bouwen. In het verleden zijn voor veel zaken structureel te lage bedragen opgenomen in de begroting en soms werden incidentele middelen ingezet voor structurele uitgaven.

"Voorheen was er sprake van optimistisch begrotingsbeleid. Wij bevelen voor de toekomst aan om uit te gaan van pessimistisch-realistisch begrotingsbeleid. Op basis van een dergelijk beleid verwachten wij dat de financiën beter beheersbaar zijn en de nu ontstane situatie zich niet snel meer zal voordoen", zo valt er te lezen.

De informateurs achten het onontkomelijk dat de onroerendezaakbelasting (ozb) wordt verhoogd, omdat dit een van de weinige inkomstenbronnen van de gemeente is, waar ze zelf invloed op hebben. Korthuis en Baltes wijzen erop dat de ozb van Hoogeveen al jaren een van laagste in Drenthe is. In 2021 gaat het om een verhoging van 28 procent ten opzichte van 2020. In 2022 gaat het om 33 procent, in 2023 om 18 procent en in 2024 om 26 procent. Allen ten opzichte van 2020. In euro's betreft de stijging van de ozb van 28 procent bijna 4 euro per maand per 100.000 WOZ-waarde voor woningen.

Ook vanuit de Samenwerkingsorganisatie De Wolden Hoogeveen moet een behoorlijke bijdrage komen om de begroting sluitend te krijgen. De informateurs stellen dat anders moet worden gewerkt en zo mogelijk efficiënter. Volgend jaar moet dat een bezuiniging opleveren van 1 miljoen euro, oplopend naar 1,75 miljoen in 2024.

Het college van burgemeester en wethouders zou volgens de informateurs goed moeten kijken hoe het bediend wil worden door de samenwerkingsorganisatie. Daar zou mogelijk een extra onderzoek voor nodig zijn in opdracht van het college.

De informateurs vragen zich af of de driedubbele belasting van de gemeentesecretaris in combinatie met die van directeur van de SWO niet te groot is en ongewenst. "Iedere gemeente dient naar ons oordeel te beschikken over een eigen gemeentesecretaris die het college van B&W maximaal kan ondersteunen en het ambtelijk apparaat kan aansturen", zo luidt het advies.

De samenwerking tussen het college en de raad moet beter, vinden de informateurs. "Er was sprake van een lage gunfactor vanuit de coalitie naar de oppositie. Ook werd er vaak druk uitgeoefend door de wethouders op de coalitiefracties om tegen voorstellen van de oppositie in te gaan zonder dat daar een inhoudelijk argument voor was. De afzender van een voorstel was bepalend voor de beoordeling daarvan in plaats van de inhoud. Ook kwam het voor dat ideeën vanuit de oppositie door de coalitie werden 'geleend' en vervolgens in hun eigen voorstel werden ingebracht. Deze gang van zaken heeft niet bijgedragen aan een goede en vruchtbare samenwerking in de gemeenteraad."

De raadsleden hebben met de informateurs 'Nieuwe Mores' afgesproken, zeg maar omgangsvormen. Kern daarin is respect hebben voor elkaar, gezamenlijk verantwoordelijkheid nemen en kijken naar de toekomst.

De gemeenteraad bespreekt het rapport van de informateurs komende donderdag. De informateurs hebben hun rapport opgesteld in nauwe samenwerking met de raadsleden en er is volgens de informateurs dan ook overeenstemming over de voorgestelde aanpak.