Assen geeft boeren wat lucht met eisenpakket voor duurzame pacht

Die toezegging deed wethouder Mirjam Pauwels gisteravond in de raad na kritiek op de vier duurzaamheidseisen die alle pachters opgelegd krijgen. Want zoiets eisen bij een pachtcontract van 1 jaar, dat valt niet lekker. Vooral niet, omdat er bedenkingen zijn over de praktische uitvoerbaarheid en betaalbaarheid van de vier eisen vooraf.

Zo komt er een verbod op de teelt van bollen, lelies en uien, omdat deze teelten veel gewasbeschermingsmiddelen nodig hebben. Gewassen moeten voor 1 november gerooid worden. Grasland mag niet gescheurd. En er mag niet vaker dan eens in de vier jaar aardappels op een perceel, om bodemziektes te beperken en gewasbescherming terug te dringen. Verder zijn er nog wat keuzemaatregelen, waarmee Assen de verduurzaming van grond de komende jaren wil laten groeien. Als pachters meteen al meer duurzame regels uit het pakket toepassen dan vereist is, krijgen ze korting op de pachtprijs.

Maar vooraf aan de raadsbespreking kwam er forse kritiek namens de pachters via melkveehoudster Arends. Volgens haar is er te weinig overleg geweest. "Voor pachters is één bijeenkomst geweest. Daarna is een advies zonder overleg omgezet als document. En wat erin staat, daar zijn we wel door verrast."

Zo hekelt ze de vier algemene eisen, die in sommige gevallen niet haalbaar zijn en ook slecht betaalbaar zijn. "Als een landbouwer niet goed is voor zijn grond, dan zie je dat in de oogst terug. Vele pachters zijn jaar in en jaar uit bezig. Maar duurzaamheidsdoelen stellen aan één jaar pacht, dat kun je niet als verplichting opleggen. Dat geeft een acuut financieel probleem", was de kritiek.

Volgens de melkveehoudster gaat het om bovenwettelijke eisen, "die geld kosten, maar zonder zekerheid op goede resultaten". De pachters vinden dat het plan herzien moet worden op praktische uitvoering. "Duurzaamheid wordt over de rug van de pachter uitgevoerd, zonder draagvlak", is het verwijt.

Zo gaat het duurzame pachtbeleid de boeren geld kosten, terwijl ze maar voor 1 jaar verzekerd zijn van pacht. Assen wil die pachtperiode ook niet langer maken. "Het is maatschappelijke grond, dat we in bezit hebben voor woningen, bedrijven of zonneweides. Zodra daar plannen voor zijn, moeten we zo over de grond kunnen beschikken en niet vastzitten aan een meerjarig pachtcontract."

Stadspartij PLOP stelde dat er met het duurzaamheidspakket 'een groene tsunami over de pachters heenkomt'. "En een tsunami kent louter slachtoffers", aldus voorman Henk Santing. Hij wilde de vier eisen als verplichting van tafel, net als het CDA. Het moet meer vrijblijvend. "Het zou moeten zijn 'samen duurzaam verder', dus met meer draagvlak."

Maar ondanks kritiek van de pachters, en ook van Stadspartij PLOP, 50PLUS en CDA, steunde uiteindelijk een forse raadsmeerderheid (22 stemmen voor, 9 tegen) het duurzamer verpachten van de 500 hectare gemeentegrond, inclusief de vier voorwaarden vooraf. Wel moest wethouder Pauwels beloven dat er nader overleg volgt met de betrokken boeren over de haalbaarheid van de duurzame pachteisen. Ook krijgen ze anderhalf jaar de ruimte om te kijken hoe de regels uitpakken.

Pauwels: "Mijn conclusie is dat er achter die vier algemene eisen nog een hele wereld van technische uitvoering en financiële bedrijfsvoering zit. We gaan samen met de pachters op weg, om te kijken wat haalbaar is en wat niet. En na overleg gaan we het pakket bijstellen. Of omdat er te weinig doelen worden bereikt, of omdat er te veel geeist wordt van de pachters. Maar dat zien we over anderhalf jaar bij de evaluatie."

Nu op voorhand de vier duurzaamheidseisen laten vallen, weigerde Pauwels. "Ze zijn richtinggevend. Hoe ze uitwerken, dat gaan we zien." Wel is het de bedoeling dat boeren die in Assen nu gemeentegrond gebruiken, met de invoering van het duurzame pakket ook pachter blijven, stelt Pauwels.