Josef B. blijft vastzitten: 'Ik ga in hongerstaking tot ik dood ben'

"Als u mij niet vrijlaat, ga ik in hongerstaking tot ik dood ben", zei B. voordat de rechtbank de zaak onderbrak om een beslissing te nemen. Toen hij de beslissing hoorde en de rechtbank zei dat er op 10 december een nieuwe zitting in zijn zaak is, zei B. "Over drie maanden ben ik waarschijnlijk al dood."

B. was de klusjesman van het gezin van medeverdachte Gerrit Jan van D. (68). Hij predikte een eigen geloof en zag zichzelf als aartsvader. Tot oktober vorig jaar leefde hij tien jaar lang met zijn zes jongste kinderen in een afgelegen boerderij in Ruinerwold. Josef B. deed onder meer de boodschappen en klussen voor het gezin.

Volgens het Openbaar Ministerie (OM) hebben hij en vader Van D. (68) de kinderen van hun vrijheid beroofd. Dat geldt ook voor de drie oudste kinderen van Van D., die het gezin voor de verhuizing naar Ruinerwold waren ontvlucht. Toen woonde het gezin in onder meer Zwartsluis en Hasselt.

De zes jongste kinderen hebben bij zowel de politie als bij de onderzoeksrechter in Assen verklaard dat ze niet tegen hun zin vastgehouden werden. De oudste drie hebben dat wél verklaard. Volgens het OM is er genoeg bewijs voor vrijheidsberoving en gijzeling. Dat heeft ermee te maken dat van Van D. ze weg hield van de buitenwereld door ze op afgelegen plekken te laten opgroeien en ze voor te spiegelen dat het slecht met ze zou aflopen als ze weg zouden gaan, stelt het OM.

Moszkowicz had een brief bij zich van de vijf jongste kinderen, die jarenlang in de boerderij verscholen zaten. Daarin schrijft één van de dochters dat 'ze alle vijf van mening zijn dat hun vader hen een goede start in het leven heeft gegeven'. "Hij heeft ons voorbereid op een leven in de maatschappij. Na meer dan elf maanden in die maatschappij kunnen we vaststellen dat we een goede opleiding hebben genoten. Natuurlijk missen we wat aan de sociale vaardigheden, maar die leren we snel bij", citeerde Moszkowicz uit de brief.

Ook stelde de advocaat dat een oudere Oostenrijkse medewerker van Van D., die volgens de oudste kinderen ook een tijd lang is gegijzeld en aan een touw is opgehangen, heeft verklaard dat er niks tegen zijn wil is gebeurd. Moszkowicz heeft de man en zijn zoon begin september via een videoverbinding met Oostenrijk kunnen verhoren. Ook dat hij een maand in een keet opgesloten heeft gezeten, is volgens de man niet tegen zijn zin gebeurd.

De zaak tegen vader Van D. gaat binnen zes weken verder. De rechtbank gaat ervan uit dat het rapport van het Pieter Baan Centrum over zijn psychische toestand en of hij verhoord kan worden dan wel binnen is. Die zitting zal gaan over of Van D., die niet kan praten als gevolg van een hersenbloeding, als verdachte kan worden gehoord. Volgende maand zit hij een jaar vast, zonder dat hij is verhoord.

Moszkowicz noemde dat vanmiddag in de rechtszaal 'onbegrijpelijk'. Hij zei ook dat hij van de kinderen, met wie hij contact heeft, heeft begrepen dat gesprekken met hem wél mogelijk zijn via een spraakcomputer. Hij vroeg de rechtbank opnieuw om Van D. binnenkort als getuige te mogen horen. De zelfbenoemde aartsvader kan volgens hem verklaringen ontlastende afleggen over zijn cliënt Josef B.

Maar de rechtbank bleef erbij dat ze eerst het oordeel van de deskundigen van het Pieter Baan Centrum wil afwachten.