Coenraad Kymmell: de zoon die niet wilde deugen

Foto Coenraad Kymmell (Rechten: Museum Havezate Mensinge)
Foto Coenraad Kymmell
'In het spoor van Coenraad'. Zo heet de nieuwe wandelroute bij het Museum Havezate Mensinge. Tijdens de wandeling leert de bezoeker over het leven en het werk van Coenraad Wolter Jan Kymmell (1863-1924), het zwarte schaap van de familie Kymell.
De zoon van Jan Wilmsonn Kymmell en Adelaïde Albertine van Rappard wilde niet, zoals zijn familie, rechter, gedeputeerde of burgemeester worden.
"Nee, Coenraad was een kunstenaar", weet Arjan van der Leur, woordvoerder van het Museum Havezate Mensinge. Hij verdiepte zich in de geschiedenis van de losgelagen telg.
Langs de wandelroute (Rechten: Museum Havezate Mensinge)
Langs de wandelroute

'Alle vreemden het bos uit'

"Mensinge was het zomerverblijf van de de familie, de Kymmels woonden doorgaans in Utrecht. Toen Coenraad zijn studie aan de Technische Hogeschool Delft afbrak, leidde dat tot een breuk met zijn vader. Om zijn vader te ontvluchtten ging hij naar Roden. Op de havezate had hij zijn eigen kamer, de opkamer. Van daaruit kon hij over de landerijen uitkijken", aldus Van der Leur.
"'s Morgens gaf hij de boswachter opdracht om alle vreemden het bos uit te sturen. Pure luxe, het land rondom de havezate was allemaal privé-eigendom. Als hij zeker was dat iedereen weg was, ging hij zwemmen in de stuw van het Lieversche Diep. Vaak had hij z'n schildersezel al meegenomen. Hij zocht een mooi plekje op en ging zitten schilderen. Zo heeft hij in de tijd dat hij hier woonde, dik honderd schilderijen, aquarellen en tekeningen gemaakt", vertelt de museumwoordvoerder.

Zoeken naar de exacte plekken

De jonge heer van stand volgt diverse opleidingen tot kunstschilder. Hij schildert vrijwel uitsluitend landschappen. Van der Leur: "Coenraad hield van de natuur, op alle schilderijen zie je het landschap en bijna nooit mensen. Centraal staat de natuur, zoals die hier in het verleden was: veel arm heidelandschap en nieuw aangeplant bos."
Museum Havezate Mensinge heeft voor de wandelroute gekeken naar de plekken waar Kymmel zijn schilderijen maakte. Daarna is de route ontwikkeld. "We hebben informatiepanelen geplaatst en ook staat op verschillende plekken een lege schilderijlijst, zodat mensen zelf kunnen invoelen hoe Coenraad het destijds misschien heeft gezien. Het viel niet mee om op exacte plekken van de schilderijen terug te vinden, want het landschap is in een eeuw echt behoorlijk veranderd. In de titels van Coenraad staat alleen maar: Het nieuwe bos, Het oude bos of Het bos van Assies. Maar waar is dat precies? Dat is gissen. Maar er zijn gelukkig ook plekken, die kun je zonder te twijfel op de schilderijen van Coenraad terugvinden, zoals de witte duiventil die hier bij de havezate in de weide staat. Die heeft die Coenraad diverse keren afgebeeld."
Boslandschap Coenraad Kymmell (Rechten: Museum Havezate Mensinge)
Boslandschap Coenraad Kymmell

Hierheen met die collectie!

De wandeling In het Spoor van Coenraad biedt Museum Havezate Mensinge ook een uitwijkmogelijkheid vanwege de coronaregels, legt van der Leur uit: "We mogen maar een beperkt aantal mensen in de havezate zelf ontvangen. Toch wil je gasten hierheen halen. Met deze wandeling lukt dat. Lekker in de buitenlucht, goed geventileerd, dus niemand wordt er ziek van en je krijgt nog wat kunstles ook."
In het voormalige koetshuis van de havezate is een tentoonstelling met de schilderijen van Coenraad ingericht. Van der Leur: "Hier hangen niet al zijn schilderijen, maar wel een mooie doorsnee ervan. En we zijn ambitieus, we willen álle schilderijen van Coenraad hierheen halen. Dat weet de gemeente nog niet, maar dat komt. Want er hangt nog een aantal schilderijen van Coenraad in het gemeentehuis, maar wij vinden eigenlijk als Mensinge dat die gewoon in de havezate moeten komen, hierheen met die collectie. Dus we gaan binnenkort eens even kijken of die schilderijen ook misschien wel hierheen verplaatst mogen worden. Want ja, dit is in zijn geheel natuurlijk wel uniek erfgoed dat bij deze plek hoort."
In een vitrine liggen de penselen en verftubes van Coenraad. Ook hangt vlakbij, aan de wand, een foto van Coenraad Kymmell in verschoten sepiakleuren. "Ja, een parmantige vent, dat zie je zo. Hij liet zich door niemand iets vertellen en leidde zijn eigen leven." Rondom aan de wanden getuigen de schilderijen van het vakmanschap van het zwarte schaap van de familie Kymell. "Echt mooi werk. Hij was zeker geen onverdienstelijk schilder", besluit Van der Leur.
<p>Het hele gesprek met Arjan van der Leur is te horen in het radioprogramma Drenthe Toen, op zondag 27 september. Drenthe Toen wordt uitgezonden tussen 12.00-14.00 uur, daarna te beluisteren via de website van RTV Drenthe, via uitzending gemist.</p>

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.