'Politiek lastig? Die weigeringsgrond kent de Wet openbaarheid bestuur niet'
Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) Carola Schouten en LTO Noord moesten vrijdag in hoger beroep voor de Raad van State alles uit de kast trekken om de locatiegegevens van 3.300 zogenaamde PAS-melders geheim te houden. Het argument van de landsadvocaat dat boeren het slachtoffer kunnen gaan worden van dierenrechtenactivisten werd door de staatsraden Nico Verheij en Bart Jan van Ettekoven niet voor zoete koek geslikt.
"Richten die activisten zich niet eerder op dierenwelzijn dan op stikstof", vroeg Verheij. Of ligt het misschien politiek lastig om de locaties van 3.300 agrariërs bekend te maken die hun bedrijf mogelijk in werking hebben zonder de vereiste Natuurbeschermingsvergunning? Want hoe moet dat verder nu de PAS door de Raad van State vorig jaar mei werd afgeschoten? Valentijn Wösten van milieuclub MOB wist het antwoord. "Pas nu blijkt dat de minister veel banger is voor nieuwe boerenprotesten dan voor dierenactivisme."
Grote jongens
PAS-meldingen waren onder het Programma Aanpak Stikstof (PAS) mogelijk als bedrijven hele kleine hoeveelheden stikstof lieten neerslaan in natuurgebieden. Agrarische en niet-agrarische bedrijven, bij elkaar zo'n 3.600, maakten daar gebruik van waardoor ze geen Nb-vergunning hoefden aan te vragen. Het systeem van PAS-meldingen was volstrekt legaal. Bedrijven konden ermee uitbreiden en deden dat ook.
Daar kunnen ook grote jongens bijzitten. Een kleine stikstofneerslag op bijvoorbeeld Natura 2000-gebied Waddenzee kan toch een grote uitbreiding zijn geweest, maar dan op heel grote afstand van het natuurgebied. Het gaat dus niet alleen om kleintjes. Op 29 mei vorig jaar maakte de Raad van State een einde aan de PAS. Daardoor ontstond een stikstofcrisis. Milieuclub MOB wil weten waar de duizenden bedrijven zitten. Als die hun uitbreidingsplannen hebben verwezenlijkt wil de milieuclub handhavingsacties starten.
Locatiegegevens afgeschermd
De rechtbank Noord-Nederland bepaalde in juli dat LNV de adressen van tien bedrijven bekend moest maken uit Drenthe, Friesland, Groningen en Overijssel. De duizenden andere zouden dan moeten volgen. Dat ziet de minister niet zitten. LNV wil niet meer openbaar maken dan het natuurgebied waarin de stikstofdepositie neerkomt, om hoeveel mol per hectare per jaar het gaat en of het uit een stal komt. Om het daarbij te houden gingen LNV en LTO als belangenbehartiger van boeren vrijdag in hoger beroep. De landsadvocaat gaf nog een tweede argument om de locatiegegevens af te schermen. "De boeren onderling komen dan ook te weten wat de buurman of de overbuurman heeft gedaan."
"Wat heb je aan gegevens over depositie als je niet kunt controleren of het klopt", vroeg Verheij. "Als je de locatie niet hebt kun je niets", zei Wösten. Hij vindt dat de minister meer moet laten zien uit het AERIUS-register waarin de meldingen zijn gedaan. Hij wil de adressen, topografische kaartjes met pijlen en puntbronnen. Dan is precies te zien uit welke luchtwasser of ventilatieopening de stallucht komt.
Naar schatting heeft zo'n tien procent van de agrarische bedrijven sinds 2015 een PAS-melding gedaan. Uitspraak van de Raad van State volgt in november.
