Voor tientallen leerkrachten in basisonderwijs was afgelopen weken geen vervanging

Met acht lesweken op de teller is het na vandaag herfstvakantie. De afgelopen periode was voor leraren, leerlingen en ouders spannend. Mondkapjes in school: ja of nee? En houd je je kinderen thuis als ze een snotneus hebben? Bij klachten laten testen, maar heeft iedere klas dan wel een leerkracht? Want dat lerarentekort was er ook nog.
En die piek in aanvragen voor vervanging kwam er. "In week 4 van het schooljaar barstte het los. Dat was voordat leerkrachten zich versneld konden laten testen in het onderwijs. Veel mensen konden uit voorzorg tot wel vier dagen niet aan het werk," vertelt Boukje Veldman-Van der Veen, directeur van SLIM personeelsbemiddeling, een organisatie die invallers zoekt voor basisscholen in het Noorden.
En dus stond de telefoon bij de organisatie roodgloeiend. "Gemiddeld komen er rond deze tijd 90 aanvragen binnen per dag. Maar nu waren het er 150 per dag, met een piek van 170 op een dag. Zo vroeg in het jaar is dat wel uitzonderlijk," reageert de directeur. Het lukte SLIM maar in de helft van de gevallen ook daadwerkelijk een invaller te leveren.
Als ze ons 's ochtends bellen voor invallers op dezelfde dag, wordt het lastig
Boukje Veldman-Van der Veen, SLIM Personeelsbemiddeling
Voor beginnend leerkracht Alejo Germans uit Assen is de grote vraag naar invalkrachten juist positief. Als invaller heeft hij bijna geen dag zonder werk gezeten. "De ene keer werk ik twee weken achterelkaar op dezelfde school, en de andere week ben ik bijna iedere dag op een andere school."

Afstandelijk

Sinds vier maanden staat Germans voor de klas. De afwisseling als invaller vindt hij nu juist leuk. "Zo krijg je van elke school iets mee." Aan het begin van de pabo had hij nooit verwacht in deze situatie terecht te komen als hij aan het werk zou gaan. "Het is heel erg wennen om 1,5 meter afstand te houden van de kinderen. Het voelt heel afstandelijk. Ik hoopte dat als ik aan het werk zou gaan, ik eindelijk iets dichter bij de kinderen zou staan. Dat je iets meer verantwoordelijkheid hebt dan dat als je stagiair bent. Afstand houden is dus even wennen."
Vooral de betrokkenheid van collega's achter de schermen valt hem op. "Ik heb nauw contact met een leerkracht die ik bijvoorbeeld vervang omdat diegene in de risicogroep valt." De kinderen blijven volgens Germans hetzelfde, corona of niet. "De interactie met kinderen is het allerleukste. Het 'o ja momentje' als ze iets begrijpen. Ze zien jou als voorbeeldfunctie. Ze blijven altijd naar je toekomen, met de gekste en leukste verhalen."

Omslagpunt

De vraag naar invallers daalt inmiddels wel weer. Omslagpunt kwam toen leerkrachten zich versneld konden laten testen. Veldman-Van der Veen van SLIM Personeelsbemiddeling: "We zien echt dat het aantal aanvragen daardoor minder is geworden." Dat heeft te maken dat mensen nu minder lang thuis zitten te wachten tot ze getest kunnen worden, en eerder de uitslag hebben. En bij een negatieve uitslag sneller aan het werk kunnen.
Met het bestaande lerarentekort, en de leerkrachten die nu thuis moeten blijven bij verkoudheidsklachten zou je zeggen dat de gaten nog groter worden. "Het is wel meer nu dan anders, we zitten hoger dan vorig jaar," aldus de SLIM-directeur. Maar het is nog niet extreem. "We zien dat mensen hun diploma weer afstoffen en terug het onderwijs ingaan. Ook omdat ze bijvoorbeeld hun baan zijn verloren door corona, en nog wel een lesbevoegdheid hadden. Dat is dan weer positief."
Alejo staat nu vier maanden voor de klas (Rechten: Eigen foto)
Alejo staat nu vier maanden voor de klas
Op de eerste schooldag nam RTV Drenthe een kijkje bij de Paul Krugerschool in Coevorden. Toen een spannende dag, met nog veel onduidelijkheden. Nu acht weken later spreken wij met schooldirecteur Ageet van Dijken en kijken we terug op de afgelopen weken.
De school lijkt gewend te zijn aan het 'nieuwe normaal.' Van Dijken: "Eigenlijk gaat het heel goed. Kinderen nemen de situatie gewoon over: 'het is nu eenmaal zo en je hebt geen andere keuze'. Daar kunnen wij soms nog iets van leren. Zij zijn al gewend dat ouders niet de school in mogen, en dan is dat gewoon zo."
Het gedrag van de kinderen verandert er niet door. "Als je op het schoolplein staat dan zijn ze altijd vrolijk. Zij hebben zin in de dag. Zij hebben niet de gedachten in hun hoofd van wat is het allemaal erg. Zij hebben zin in de nieuwe schooldag. Dat is prachtig", vertelt Van Dijken.
Je wilt graag goed beginnen, maar soms hadden we maar een halve klas
Ageet van Dijken, directeur Paul Krugerschool
Veel leerlingen bleven vlak na de zomervakantie thuis. "In het begin was het nog zo dat kinderen niet naar school mochten als ze verkouden waren of een snottebel hadden. Je wilt het jaar graag goed beginnen, en toen hadden we soms maar een halve klas," vertelt Van Dijken. Voor leerkrachten betekende dit heel veel herhalen.
En dat thuisblijven moest ook voor leerkrachten die klachten hadden. Van Dijken: "In het begin waren collega's soms vier dagen weg. Omdat ze dan pas naar twee dagen getest konden worden. en dan twee dagen wachten." Daarom is de directeur heel blij met de voorrang die mensen in het onderwijs krijgen bij het testen.

Keuzes maken

De school heeft nog niet te maken gehad met positief geteste leraren of leerlingen. En ook zijn er nog geen klassen naar huis gestuurd, want de school kon onderwijsassistenten inzetten. "Al houden wij er wel rekening mee dat dit een keer kan gebeuren," aldus de directrice.
Maar het oplopend aantal besmettingen heeft wel invloed op hoe het er aan toegaat op school. "Nu de cijfers weer zo oplopen ga je toch meer nadenken over wat er wel kan en wat niet. Wij hadden tien minuten gesprekken met ouders. Wij hebben uiteindelijk gekozen om het telefonisch te doen. Die anderhalve meter afstand is dan lastig.''
Ook op de eerste schooldag waren de kinderen ook alweer creatief bezig (Rechten: RTV Drenthe)
Ook op de eerste schooldag waren de kinderen ook alweer creatief bezig
Met de herfstvakantie voor de deur weten scholen niet waar de kinderen zijn geweest. Is dat ook extra spannend als ze straks weer terug in de klas komen? "We hebben het er wel over. Wij weten niet wat kinderen en ouders in hun vrije tijd doen. En dat zijn ook lastige dingen. We hopen dat ze er goed over nadenken en je kan wel zeggen: 'wees verstandig', maar het is uiteindelijk hun eigen verantwoordelijkheid."
Ook al wordt het steeds kouder, het thema blijft: ventilatie, ventilatie: De school zit in een oud gebouw en kan alleen ventileren door de ramen open te zetten. ''De ramen moeten de hele dag open en daardoor is het niet heel warm in school. We ventileren tijdens de les en wanneer het pauze is gaat alles helemaal tegen elkaar open. Tegen ouders zeggen we dat ze kinderen een extra trui of vest mee moeten geven zodat ze geen kou vatten. We moeten maar kijken hoe dat straks gaat als het nog kouder wordt", zegt Linda Oldenhuis van groep 2/3.

Mondkapjes?

Momenteel worden er binnen de school geen mondkapjes gedragen. Juf Linda ziet lesgeven met een mondkapje niet zitten. "Dat kan echt niet." Wel weegt de school nog af of er misschien later toch mondkapjes in de gangen moeten worden gedragen. "Wij als leerkrachten komen soms wel dichterbij elkaar dan 1,5 meter als we door de school lopen. Als mondkapjes worden geadviseerd, dan gaan we daar naar kijken."

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.