Burgemeester een jaar na hectiek Ruinerwold: 'Gesprek met kinderen deed me goed'

Maanden later spreekt de burgemeester zelf met de zes 'bevrijde' kinderen en ziet dat het hen, ondanks alles, goed gaat. Voor hem een hele geruststelling, zo vertelt hij een jaar later. "Het was geweldig om te zien hoe goed het met ze ging. Dat gesprek heeft me goed gedaan."

Een jaar na dato blikt de burgemeester bij RTV Drenthe terug op de affaire, die het dorpje Ruinerwold binnen een dag wereldwijd op de kaart zette. Wat volgde was hectiek. Vooral voor de burgemeester, die eigenlijk eerst ook niks meer wist dan vele anderen.

"Als dan de hele wereldpers je wilt spreken, is dat heel lastig. Want als je niet zoveel te vertellen hebt, waarom moet je dan zo nodig in beeld? Ik heb me dan ook bewust terughoudend opgesteld. Ik had meer zorgen over de belangen van de buurt en de betrokkenen, de kinderen. En als ik daarop terugkijk, heb ik daar goed aan gedaan", vertelt De Groot.

Op maandag 14 oktober 2019 deed de politie een inval in de afgelegen boerderij aan de Buitenhuizerweg. Dat was een dag nadat de oudste zoon van de zes kinderen, Jan Zon, zich zondags voor de derde keer meldde bij het plaatselijke eetcafé De Kastelein. Hij had er om hulp gevraagd, waarop de politie werd ingeschakeld en een dag later het verborgen gezin ontdekte, wat er dan al negen jaar bleek te wonen zonder dat iemand het wist. Alleen de huurder, klusjesman Josef B. was wel bekend in de buurt, omdat hij af en aan reed naar de boerderij. Dat er sinds 2010 een compleet gezin woonde, vader Gerrit Jan van D. met zes van zijn kinderen, was iedereen onbekend. Nergens stonden ze geregistreerd.

"En wat er dan als burgemeester over je heen komt, alles gebeurde tegelijk. We werden overvallen door de wereldpers. Dat had ik in eerste instantie niet verwacht", aldus De Groot. Zijn eerste zorg na de aanhouding van huurder Josef B., en een dag later de vader, was de zorg voor de kinderen. En contact zoeken met de buurt. "Want die buren wisten ook niet wat hen overkwam. Iedereen vroeg zich af; hebben we hier wat gemist? Wat hadden we beter of anders moeten doen? Dat met elkaar delen, was belangrijk."

Daarnaast was zijn zorg veilig onderdak en goede begeleiding voor de ontdekte kinderen. "En ook vooral zorgen dat ze veilig buiten de media bleven. Daar zijn we heel goed in geslaagd, waar ik heel blij mee ben." Ook de boerderij aan de Buitenhuizerweg was een punt van aandacht, gezien de enorme toeloop van pers en andere nieuwsgierigen. "Maar in overleg met de politie kwamen er al snel camera's en beveiliging. Want we moesten voorkomen dat er mensen naar binnen gingen, het was wel een plaats delict."

Zelf is Roger de Groot nooit in de boerderij wezen kijken, waar volgens hem de wildste verhalen de ronde over deden. "Maar kijken hoeft ook niet, ik ben goed geïnformeerd over de situatie die daar aangetroffen is." Zo loopt er nog een procedure tegen huurder en verdachte Josef B., de Oostenrijkse klusjesman, die het hele huis heeft vertimmerd zonder geldige bouwvergunning. Een gevaarlijke situatie, vond de gemeente, die een dwangsom oplegde. De gemeente wil dat alles in de oude staat hersteld wordt. Maar daar loopt juridisch nog een procedure over.

Over de vermeende gebeurtenissen in de boerderij, en wat de zes kinderen daar al die jaren zouden hebben doorgemaakt, daar wil de burgemeester geen oordeel geven. "Het zijn nog geen bewezen feiten. Ik wil justitie ook niet voor de voeten lopen."

Bovendien kent hij het relaas inmiddels ook van de kinderen zelf. "Zo'n drie tot vier maanden na de ontdekking heb ik zelf de kinderen ontmoet. Ik had aangegeven dat als ze de behoefte hadden aan een ontmoeting, dat ik daar graag aan wilde meewerken. En ik ben blij dat dat gelukt is. Ze zijn heel slim, er was hen ook helemaal niets ontgaan. Nee, zeker niet wereldvreemd, het zijn jongvolwassenen die zin hebben om te bouwen aan hun toekomst. Ik was er heel blij mee, dat gesprek heeft me goed gedaan. Vooral vanwege de grote zorg die ik over ze had."

Gelijktijdig heeft De Groot het zestal trouwens niet gesproken. "Nee, eerst met de vijf jongsten, en daarna nog apart met de oudste die uit de boerderij is gekomen." Verder wil de burgemeester weinig kwijt over de inhoud van de gesprekken. "Ik heb ze vooral laten vertellen wat zij wilden, en ik wilde weten hoe het met ze ging. Het ging goed en ze vonden het fijn me te ontmoeten. Ik heb toch een beeld gekregen van een stel jongvolwassenen die in de toekomst zeker een rol kunnen spelen in onze samenleving. Dat te zien, dat heeft me goed gedaan", zegt De Groot opgelucht.

De zorg voor de zes kinderen uit de boerderij is de gemeente De Wolden trouwens sinds de zomer kwijt. Ze zijn alle zes officieel weer uitgeschreven uit de gemeente, nadat ze vorig jaar november voor het eerst van hun leven ergens als burger ingeschreven werden. Dat werd De Wolden, als laatst bekende woonplaats.

Daardoor kwam ook de zorg en begeleiding voor rekening van De Wolden. Dat is flink in de papieren gelopen, dat gaat zeker richting een ton. Wie dat betaalt, is nog onduidelijk, ook al heeft De Wolden aangeklopt in Den Haag. "Nee, daar zijn we nog niet uit. Het is natuurlijk een bijzondere casus. Waar valt dit nu onder? Maar de financiële afrekening komt nog wel. Onze grootste zorg was dat er goede opvang en begeleiding zou komen, om ze klaar te maken voor een plek in de samenleving."

Hoewel de mediastorm alweer een tijdje geluwd is, en de rust aan de Buitenhuizerweg is teruggekeerd, is de burgemeester bang dat de zaak uiteindelijk toch aan het dorp Ruinerwold zal blijven kleven. "Bij het horen van de naam Ruinerwold zal men toch, zo vrees ik, al snel denken aan het verhaal van dat verborgen gezin. Zonde, want het dorp heeft veel ondernemerskracht en verdient beter. We hadden graag met Ruinerwold op een andere manier op de wereldkaart willen komen."

Wanneer het verhaal rond het ontdekte boerderijgezin in Ruinerwold voor Roger de Groot klaar is? "Als er een uitspraak is in deze heel bizarre zaak, dan kunnen we het afsluiten. Dan weten we uiteindelijk wat de feiten zijn. Ook voor de buurt zou dat fijn zijn, dat er dan een punt achter gezet kan worden."