'Josef B. al veroordeeld voordat rechter uitspraak heeft gedaan'

"Het gezin was heel erg op zichzelf en alternatief, maar daar heb ik geen oordeel over", zegt de collega. "Iedereen mag zelf bepalen hoe die wil leven. Alleen vader, Josef en de kinderen weten precies hoe het zat. Mensen zouden hun oordeel moeten baseren op de feiten uit het onderzoek."

Josef B. zit vast op verdenking van onder meer vrijheidsberoving in de zaak Ruinerwold. Tijdens de laatste zitting bij de rechtbank op 17 september zei hij in hongerstaking te zullen gaan nadat de rechtbank besloot hem niet op vrije voeten te stellen. De advocaat van B. had daarom gevraagd, omdat hij naar zijn idee onterecht vastzit. Op 10 december is er een nieuwe zitting. "Dan ben ik waarschijnlijk al dood", zei B.

De collega-ondernemer kende Josef B. 13 jaar toen hij werd gearresteerd en zat vier jaar lang naast het pand van Josef B. in Meppel. "Daarna hadden we ook best wel veel contact. Hij kwam regelmatig gereedschap lenen. Ik vond het een aardige kerel."

De collega heeft gepoogd in contact met Josef B. te komen sinds hij uit beperkingen is. "Ik heb tegen zijn advocaat gezegd dat ik op bezoek wil gaan bij Josef. Niet om over de zaak te praten, maar gewoon om te weten hoe het met hem gaat. Daar heb ik van de advocaat nog niets op terug gehoord. Misschien dat ik het nog een keer ga proberen."

De man verwacht dat Josef B. wel een straf zal krijgen opgelegd door de rechtbank. "Maar ik vind dat hij al genoeg is gestraft. Hij heeft heel veel werk verricht in de boerderij en kan daar nu niet meer in. Zijn bedrijf is hij ook kwijt. Want welke klant wil er nog zaken met hem doen? Mogelijk is hij ook veel spaargeld kwijt. Er is niets meer over straks."

Hij vindt dat de zaak te veel is opgeblazen. "Was het nu echt nodig dat er zo werd ingegrepen? Het is een spektakel geworden, een hype. In mijn beleving waren er geen zorgelijke dingen aan de hand. Bij mij was er ongeloof", blikt de ondernemer terug. "Josef heeft geprobeerd voor hen te zorgen. In zijn ogen heeft hij niets verkeerds gedaan. Josef heeft nooit iemand mishandeld of kwaads aangedaan, voor zover ik weet. De vader en Josef waren volgens mij vrienden. Er was geen sprake van een sekteleider en een discipel."

Zoon Jan was volgens de collega in de leer bij B. "Jan zag ik regelmatig bij het pand van Josef. Op de fiets ging hij overal heen. Ik had niet het idee dat hij onder druk stond. Jan vertelde mij dat hij voor een opdracht voor school een kano had gemaakt. Die heeft hij mij laten zien. Het was zo'n kajak die normaal van plastic is gemaakt. Maar deze was van hout en strak gelakt. Het was een heel mooi ding. Ik heb nog nooit zoiets gezien."

De oud-collega vindt de inval van de politie vorig jaar heel erg voor de kinderen. "Waren ze wel zo ongelukkig? Ze hebben nu een zwaar trauma opgelopen. Ook al treden ze zelf niet in de media, ze krijgen wel alles mee. Ze hebben zich jarenlang afgeschermd en nu kijkt de hele wereld mee. Dat is het tegenovergestelde van wat ze willen."