Rechtbank bespreekt psychologisch onderzoek Ruinerwold-vader

Van D. wordt verdacht van vrijheidsberoving van zijn negen kinderen in onder meer Zwartsluis en Hasselt en daarna van de jongste zes in Ruinerwold. Daar woonde het gezin, zonder de oudste drie, van 2010 tot hun ontdekking een jaar geleden in een door zakenpartner en medeverdachte Josef B. verbouwde boerderij. Oostenrijker B. (59) ziet zichzelf als een discipel van de 68-jarige Van D. en bracht het gezin boodschappen.

Gerrit Jan van D., die ook wordt verdacht van mishandeling en het seksueel misbruiken van twee van de oudste drie kinderen, is een jaar na zijn arrestatie nog altijd niet door de politie verhoord. De man kan als gevolg van een hersenbloeding in 2016 niet meer praten en is afhankelijk van een rolstoel.

Afgelopen zomer zijn deskundigen van het Pieter Baan Centrum (PBC) bij hem geweest in het gevangenisziekenhuis in Scheveningen. Op basis van het contact dat zij daar met Van D. hebben gehad en twee dagen waarop de verdachte naar het PBC in Almere is gebracht, ligt er nu een onderzoeksrapport. Dat had eigenlijk tijdens de zitting van vorige maand klaar moeten zijn, maar dat was de onderzoekers niet gelukt.

Maandagmiddag bespreken het Openbaar Ministerie (OM) en advocaat Robert Snorn de uitkomsten met de rechtbank. De rechtbank heeft eerder bepaald dat Van D. ook door een neuroloog en een neuropsycholoog onderzocht moest worden, maar dat heeft de Ruinerwold-vader geweigerd. Waarom is niet duidelijk. Volgens Snorn, die Van D. regelmatig bezoekt, is communiceren met hem maar 'beperkt mogelijk'.

Verdachten hebben tijdens een strafzaak altijd het recht zich te verdedigen. Nu Van D. niet in staat is om te praten, is het de vraag of hij dat kan. Het Openbaar Ministerie heeft bewust gewacht met het laten verhoren van de 69-jarige man door de politie, omdat de officieren van justitie eerst een oordeel over zijn geestelijke toestand wilden hebben van het Pieter Baan Centrum.

Advocaat Snorn heeft het rapport afgelopen woensdag binnengekregen, laat hij desgevraagd weten. Over wat erin staat, wil hij voorafgaand aan de zitting niks zeggen. Zijn cliënt komt ook deze keer niet zelf naar de rechtbank, vertelt hij. Van D. is nog bij geen van de zittingen geweest, wat ook te maken heeft met zijn gezondheid.

Over medeverdachte Josef B. wordt maandag niet gepraat. Zijn zaak gaat verder op 10 december. B. zei na de zitting van vorige maand dat hij in hongerstaking ging, omdat de rechtbank hem niet vrijliet uit voorarrest. Volgens zijn advocaat Yehudi Moszkowicz is B. inmiddels wel weer gaan eten. "Waarom? Omdat 23 dagen zonder eten ontzettend heftig is", aldus de advocaat. "Maar ik sluit niet uit dat hij de hongerstaking binnenkort weer voortzet.

De hongerstaking is een protest van B. om te laten merken dat hij het niet eens is met vervolging door het OM. Hij riep vorige maand in de rechtbank boos dat hij in december waarschijnlijk niet meer leeft. Volgens hem hebben Van D. en hij niks fout gedaan en is het OM bezig met een 'moderne inquisitie'.