Miljoenen voor mobiliteit en onderhoud wegen: meer met de fiets en het OV

Het openbaar vervoer kreeg een enorme klap doordat mensen thuis gingen werken en studenten thuis colleges moesten volgen. In de spits werd het daardoor veel minder druk. Later kwam dit wel weer op gang, maar meer gespreid. Bovendien wordt er meer gefietst. En dat kan volgens gedeputeerde Cees Bijl na de coronacrisis weleens zo blijven. In het plan is dan ook veel aandacht voor fietsen en het flexibeler maken van het OV.

Inwoners van Drenthe waren al afhankelijk van de auto en dat blijft ook zo. 79 procent van de kilometers in Drenthe wordt met de auto afgelegd. Door meer in te zetten op duurzame alternatieven zoals de fiets en het openbaar vervoer, wil men dit percentage met 10 procent omlaag brengen. Juist omdat de fiets op korte afstanden de auto kan vervangen, zegt de provincie. Daarom moeten er betere oversteekmogelijkheden en brede doorfietspaden tussen grotere dorpskernen komen, waar zowel ruimte is voor gewone fietsers als e-bikers die veel harder rijden.

Die fietsverbindingen moeten tot in het centrum van de grote steden komen te liggen, want de CO2-uitstoot van het wegverkeer moet omlaag. Dat gaat een hoop geld kosten. Voorbeeld: de doorfietsroute tussen Assen en Groningen kost 10 miljoen euro. Ondanks toekomstige ontwikkelingen als waterstofauto's en elektrische auto's gaat het allemaal nog niet snel genoeg.

Doordat voorzieningen zoals school, zorg, sport, cultuur, maar ook werk uit dorpen verdwijnen, moet er verder worden gereisd. Voor mensen die geen auto of geen rijbewijs hebben, is reizen daarom steeds lastiger geworden. Een goed georganiseerd OV-netwerk is dan ook hard nodig.

"Iedereen, ook mensen met een beperking, moet verkeers- en sociaalveilig kunnen reizen", schrijven GS. Het aantal verkeersslachtoffers daalt minder snel dan gehoopt, dus ook daar is werk aan de winkel.

Het plan gaat uit van een 'een hoogwaardig verknoopt en schoon OV-netwerk'. Verknoopt houdt in dat het een netwerk van trein en bus betreft, dat op heel veel plekken goed op elkaar aansluit. In de basis ieder half uur een trein, maar in de spits en op drukke trajecten zijn meer treinen gewenst. Voor de verbinding met de Randstad wordt gelobbyd voor reistijdversnelling via bestaand spoor, natuurlijk met een stop in Assen. Maar ook de verbinding naar Zwolle wordt met de werkzaamheden tussen Zwolle en Herfte verbeterd, zowel voor de treinen vanuit Groningen en Leeuwarden, als de treinen vanuit Emmen.

Vanaf 2022 zal station Emmen-Zuid verdubbeld zijn en wordt de reistijd Zwolle-Emmen vier minuten korter. En dan is er natuurlijk ook nog het onderzoek naar de nieuwe treinverbinding Emmen-Rheine.

Voor de verbinding Emmen-Groningen (onderdeel van de Nedersaksenlijn Groningen-Twente) willen Gedeputeerde Staten samen met het Rijk en de regio een haalbaarheidsonderzoek uitvoeren, waarbij de focus ligt op de sociaaleconomische gevolgen van die nieuwe treinverbinding. Op basis van de uitkomsten van die studie kan besloten worden of er geïnvesteerd wordt.

Er komt een proef met een snelbus tussen Hoogeveen en Emmen, die ook de ziekenhuizen van Treant moet bedienen. Gedeputeerde Staten willen het basisnetwerk van buslijnen nog verder versterken; de knooppunten en kleinschalig Publiek Vervoer moeten het maatwerk leveren.

Een van de grootste knelpunten is de A28 tussen De Punt en Groningen. Bij file mogen de bussen gebruik maken van de vluchtstrook. Er rijden alleen meer bussen dan volgens landelijke normen is toegestaan, want de busverbindingen van Emmen en Stadskanaal naar Groningen zijn succesvol.

Er is voor onderhoud aan wegen en kanalen tot 2024 ruim 12 miljoen euro meer nodig. Dat bedrag moet komen uit de reserves voor Verkeer en Vervoer. Daarbij kan men denken aan damwanden en kades van kanalen die zo slecht zijn dat herstellen geen zin heeft en vervanging dus nodig is. Groot onderhoud van de N381 (Frieslandroute) is ook een optie. Die weg is ooit in één keer aangelegd, dus komt nu ook in één keer in aanmerking voor groot onderhoud.

Er zijn nogal wat wegen en vaarwegen te onderhouden. Drenthe is een kleine provincie, maar qua aantal wegen en vaarwegen doet Drenthe niet onder voor een middelgrote provincie (518 kilometer aan wegen, 177 kilometer aan vaarwegen en 270 kilometer aan fietspaden).

De provincie wil mobiliteit de komende jaren sowieso anders gaan financieren, want zowel het Mobiliteitsprogramma als het Onderhoudsprogramma vragen om extra geld. Dit zit erg ingewikkeld in elkaar, maar komt op het volgende neer: de reserve Investeringen Verkeer en Vervoer was er om verhogingen in de exploitatie van wegen, kanalen en OV op te vangen. Die budgetten zijn alleen structureel opgehoogd, dus is die reserve niet meer nodig. Dat geld moet nu naar een reserve Mobiliteit gaan. Daaruit kan de provincie dan investeringen doen.

De provincie wil bovendien meer op basis van subsidies en gezamenlijke financieringsafspraken met partners gaan werken. Zoals bij aanpak van de N373 (Norgervaart), waarbij de gemeenten Noordenveld en Assen meebetalen.

Voor grote plannen gaan Gedeputeerde Staten lobbyen bij het Rijk en andere overheden, want alle ambities uit het Mobiliteitsplan zijn groter dan het nu beschikbare budget in de reserve.

Grote klappers worden de mogelijke gedeeltelijke verdubbeling van de N34, de aanpak van het N33/N34-knooppunt Gieten (90 miljoen euro) en de aanpak van de Rondweg Emmen N391 (90 miljoen euro, waarvan 45 miljoen euro van de provincie, de andere helft komt van de gemeente Emmen). Het is een gezamenlijk project, waarbij zowel de provinciale weg N391 als de gemeentelijke N862 worden aangepakt: de Rondweg moet een zogenoemde stroomweg worden, waar verkeer kan doorrijden. Dat betekent dat de kruisingen en stoplichten verdwijnen. Die maken plaats voor viaducten. Daarnaast moet het verkeer in de toekomst beter kunnen doorrijden over de N862 tussen de A37 en de Dordsestraat. Daarom worden delen van die weg verdubbeld.

In totaal draait het om 260 miljoen euro: 188 miljoen euro aan investeringen en 80 miljoen euro voor een Mobiliteitsfonds.