Noord-Nederland vindt verdeling Europese fondsen mooie eerste stap

De provincies Drenthe, Groningen en Friesland reageren tevreden op de verdeling. Kort geleden trok Drents gedeputeerde Henk Brink er nog over aan de bel, omdat hij vreesde dat het kabinet niet genoeg geld zou toeschuiven aan het Noorden.

Elke provincie krijgt Europees geld voor sociale en economische projecten uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). Dat potje is bedoeld om de economische verschillen tussen regio's in Europa te verkleinen. Het Noorden krijgt nu 108 miljoen euro uit dat potje.

In ons land zitten er grote economische verschillen tussen regio's. Zo wordt er in de provincie Noord-Holland gemiddeld per inwoner meer verdiend dan wat het Europese gemiddelde is. Maar in de provincies Friesland en Drenthe verdienen de inwoners juist minder dan het Europees gemiddelde.

Drenthe en Friesland zijn samen met Flevoland door de Europese Commissie aangewezen als transitieregio. Dit betekent dat deze provincies meer geld krijgen uit Europa of dat er andere voorwaarden gelden voor geld uit Europa. Dat blijft zo, al wordt het iets meer dan vorig jaar.

Europese regeringsleiders hebben besloten om rijke lidstaten te korten op hun totale EFRO-budget. Dat betekent dat lidstaten waar het inkomen per inwoner hoger is dan 120 procent van het Europees gemiddelde, een fikse korting krijgen. In Nederland zijn de relatief rijke provincies er verantwoordelijk voor dat Nederland ver boven het Europees gemiddelde zit.

Het kabinet boog zich over een verdeling van geld uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. Drenthe en Friesland dreigden ook last te krijgen van de korting en daardoor lag het gevaar op de loer dat Nederland het met vijftig miljoen euro minder moest doen. "Maar dat is nu niet het geval", zegt Brink. "Dat Noord-Nederland ondanks de nationale korting meer krijgt dan de huidige periode, is terecht. Met deze middelen kunnen we de innovatiekracht van ons mkb aanjagen, terwijl we ontwikkeling en onderzoek stimuleren."

Gedeputeerde Sander de Rouwe van de provincie Fryslân: "Het is nu de handen uit de mouwen steken om te zorgen dat we in het Noorden over zeven jaar geen achterstand meer hebben ten opzichte van de rest van Nederland."

Europa heeft een fonds om regio's, die economisch afhankelijk zijn van inkomsten en werkgelegenheid uit de fossiele brandstofindustrie, te helpen met de verandering van fossiele brandstof naar groene duurzame energie. Dit heet het Just Transition Fonds (JTF). Noord-Nederland krijgt 330 miljoen euro uit dat fonds.

Het Noorden heeft veel fossiele brandstof door de gaswinning in Groningen en Drenthe en oliewinning in Schoonebeek. Daarnaast richt het fonds zich op het verminderen van CO2-uitstoot. Door het stopzetten van de gaswinning gaan er 20.000 banen verloren in het Noorden. Voor Drenthe gaat het om zeven- tot achtduizend banen, zoals bij de Nederlandse Aardolie Maatschappij. Tenzij die werkgelegenheid (deels) behouden kan worden door de winning van nieuwe groene energie, zoals waterstof. René Paas, commissaris van de Koning in Groningen, wil dat het Noorden het groene stopcontact van ons land wordt door onder meer de waterstofproductie in Delfzijl en Emmen.

Bij het verdelen van dit geld kwam het Noorden nog wel het kabinet tegen. Het Rijk bepaalt welke regio's in Nederland worden aangemerkt als JTF-regio. Het Noorden, met Groningen voorop, wilde dat het grootste deel van het Nederlandse JTF-geld (567 miljoen euro) naar onze regio gaat. Dat is met het toeschuiven van 330 miljoen voor een flink deel gelukt.

Premier Mark Rutte noemde in de Algemene Politieke Beschouwingen de noodzaak voor een 'Noordelijk Perspectiefplan'. Dit initiatief gaat in Den Haag steeds meer leven, zo denken de noordelijke gedeputeerden. Zo is er vanuit de Tweede Kamer volop steun gekomen voor de noordelijke ambities en zijn er meerdere Kamermoties ingediend om de noordelijke inzet op deze Europese fondsen kracht bij te zetten.

Het Noorden richt zich nu op de volgende bouwstenen voor dit Perspectiefplan. Eén van die bouwstenen is het Europees Sociaal Fonds+, dat gericht is op de arbeidsmarkt. Voor het nationale groeifonds zet het Noorden in op de financiering voor het maken, transporteren en verhandelen van waterstof, meer scholing en een snelle treinverbinding tussen Noord-Nederland en de Randstad.