Aanpak overlast veiligelanders op trein Emmen Zwolle kost 1,5 tot 2,4 miljoen

Stelselmatig zwartreizigers aanspreken, bespuugd worden, uit de trein geduwd worden of in een vechtpartij belanden. Het is meer regel dan uitzondering bij de stewards op de treinen van Emmen naar Zwolle. Bijna altijd zijn zogenoemde veiligelanders de veroorzakers. Dat zijn asielzoekers die weten dat de kans op een asielstatus heel klein is.
En dus hebben ze niks te verliezen en zo gedragen ze zich ook. "Zo weigeren ze te betalen voor een treinreis. En als je er wat van zegt word je uitgescholden voor racist", vertelt treinsteward Gert Palm van Arriva. De overlast die veiligelanders veroorzaken in de treinen tussen Emmen en Zwolle neemt niet af, ook niet nu Arriva sinds september de stewards met bodycams en in tweetallen op een trein laat werken. Palm vertelt wat hem en z'n collega's wekelijks overkomt.
Het verhaal gaat verder onder de video:
Afgelopen december waren er 62 incidenten, zo blijkt uit de cijfers van Arriva. De vervoeder spreekt van A (8), B (51) en C (3)-incidenten. De categorie A is het zwaarst, omdat er fysiek geweld is gebruikt. De meeste B-incidenten bestaan uit zwartrijden en/of het niet willen dragen van een mondkapje. Het niet hebben van een vervoersbewijs is volgens treinsteward Gert Palm en zijn regiodirecteur Jieskje Hollander bijna altijd de aanleiding voor de incidenten.
De C-categorie bestaat uit overtredingen zoals roken en vandalisme in de trein. Behalve veiligelanders zijn ook asielzoekers van het azc vlak bij Emmen-Zuid en cliënten van aantal opvangcentra onder meer voor daklozen langs de lijn Emmen - Zwolle de boosdoeners.
Twee stewards op één trein is geen goede oplossing, omdat er dan op andere treinen helemaal geen steward zit. In zo'n trein ontstaan er geen scheld- en vechtpartijen over het zwartrijden, maar volgens Arriva-regiodirecteur Jieskje Hollander neemt andere overlast zoals roken en vandalisme in de sterwardloze treinen wel toe. "En als er wat met één van de passagiers gebeurt dan is er in de coupés geen hulp en staat de machinist er alleen voor, dat kan niet" zegt VVD-statenlid Karin Zwaan. "En het moet stoppen. Ik ken verhalen van vrouwelijke treinreizigers die niet meer op Emmen-Zuid op durven te stappen en eerst met de auto naar station Nieuw-Amsterdam rijden."
Regiodirecteur Hollander wil de problemen aanpakken met een mix van maatregelen: een reisverbod, uitbreiding van de geweldsbevoegdheid voor de treinstewards en simpel meer treinstewards erbij. Hollander ziet het meest in zogeheten vliegende teams. Die moeten komen bovenop het reguliere treinpersoneel. De duurste variant is 2,4 miljoen euro, de goedkoopste 1,5 miljoen.
Door stewards in koppels door de trein te laten lopen, en met bodycams uit te rusten hoopte Hollander dat er een preventieve werking van uit zou gaan. Maar dat blijkt niet of in ieder geval onvoldoende te werken. Dus denkt ze aan uitbreiden van de geweldsbevoegdheid van stewards, meer personeel erbij en vervoersverboden voor reizigers die zich niet weten te gedragen.
Hollander wil graag aan de slag want extra personeel moet worden geworven en huidig personeel moet worden bijgeschoold. Dat alleen al gaat een half jaar duren. En dan moeten de provincies Drenthe en Overijssel snel met miljoenen over de brug komen. De vakbond voor treinpersoneel VVMC is blij met de gekozen maatregelen maar vreest dat het allemaal veel te lang gaat duren.
Verhaal gaat verder onder de video.
Karin Zwaan van de VVD in Provinciale Staten heeft voor de tweede keer statenvragen gesteld over de incidenten. Als de oplossingen miljoenen kosten moet dat maar. Maar vervoersgedeputeerde Cees Bijl staat nog niet in die stand. Volgens een woordvoeder is er nog geen uitgewerkt voorstel gekoppeld aan bedragen op het provinciehuis binnen gekomen.
Ook Zwaans Overijsselse PS-collega Lex Schukking loopt aan zijn gedeputeerde Bert Boerman te trekken. Boerman voegt toe aan Bijls reactie: "Elk jaar wordt er een plan van aanpak voor de sociale veiligheid opgesteld door vervoerders, in afstemming met de concessieverleners. Dat gebeurt in een Oost-Nederlandse samenwerking. Daar wordt op dit moment nog aan gewerkt. De bedragen die jij noemt komen uit een presentatie van Arriva waarin meerdere varianten zijn besproken. Zodra het plan van aanpak voor de sociale veiligheid gereed is -hierin staan dus ook de maatregelen rondom deze problematiek- zal er door Provinciale Staten besloten worden over de investering hiervoor."

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.