Rechters bezoeken verdachte Ruinerwold-vader twee keer

De boerderij in Ruinerwold, waar Gerrit Jan van D. jarenlang zijn kinderen verborgen hield (Rechten: RTV Drenthe/Fred van Os)
De boerderij in Ruinerwold, waar Gerrit Jan van D. jarenlang zijn kinderen verborgen hield
Niet één keer, maar twee keer gaan de rechters van de Asser rechtbank op bezoek bij Gerrit Jan van D., de vader van het verborgen boerderijgezin Ruinerwold. Doel van de sessies is om te zien of de man ondanks een beroerte ook berecht kan worden.
Vandaag zagen drie rechters hem een half uur in de rechtbank van het Justitieel Complex Schiphol. Morgen gebeurt dat opnieuw. Gerrit Jan van D. zit al maanden vast in het gevangeniscomplex van Schiphol. Hij wordt verdacht van vrijheidsberoving van negen kinderen en seksueel misbruik van twee van zijn oudste kinderen, die niet in de boerderij van Ruinerwold zaten.

Ontdekt in 2019

In oktober 2019 werd Van D. (68) met zijn kinderen uit de boerderij in Ruinerwold gehaald. De man woonde er sinds 2010 met zes van zijn kinderen volledig afgesloten van de buitenwereld. Niemand wist dat het gezin er zat, behalve de Oostenrijkse klusjesman Josef B., die de boerderij huurde en opknapte. Hij was een volgeling van Gerrit Jan van D. die als zelfbenoemde aartsvader zijn eigen geloof predikte. Josef B. zorgde voor eten en geld.
Het verborgen boerderijgezin werd ontdekt nadat de oudste zoon van de zes kinderen de boerderij was ontvlucht en hulp had gezocht bij een café in het dorp. De vader was jaren ervoor al getroffen door een beroerte, maar had verder geen enkele medische zorg gehad. Hij was half verlamd en bleek nauwelijks in staat tot communiceren.

Geestelijke vermogens

De rechters, die nu bij Van D. langsgaan, willen met die twee korte bezoeken zelf oordelen of er ook een gesprek mogelijk is met Van D. en in hoeverre hij begrijpt wat er gezegd wordt. Communicatie in de vorm van spreken en schrijven blijkt nagenoeg onmogelijk. De man lijdt aan afasie. Ook is onduidelijk of de verdachte in staat is te begrijpen waarom hij precies vervolgd wordt en wat exact de beschuldigingen tegen hem zijn. Deskundigen van het Pieter Baan Centrum onderzochten Van D. en zijn geestelijke vermogens. Maar uit het rapport werd niet glashelder wat hij nu wel en niet begrijpt.
En dat is wel van wezenlijk belang, wil het tot een rechtszaak komen. Want als een verdachte niet in staat is de beschuldigingen te begrijpen en zichzelf niet kan verdedigen, kan er geen strafrechtelijke vervolging plaatsvinden. Advocaat Robert Snorn van Van D. vindt dat de zaak tegen zijn cliënt moet stoppen, omdat overduidelijk is dat Van D. niets van een rechtszaak zal begrijpen. Maar voor de rechters en ook het Openbaar Ministerie staat dat nog niet vast.

Drie rechters en twee officieren

Bij het gesprek met Van D. zijn drie rechters en twee officieren van justitie aanwezig. Ook de twee advocaten van de Ruinerwold-vader zijn erbij. Rechtbankvoorzitter Elly Läkamp voert het gesprek, de twee andere rechters en beide officieren volgen het gesprek in een andere zaal via een videoverbinding. Volgens advocaat Robert Snorn levert het gesprek voor hem 'niks bijzonders' op. "We weten hoe moeizaam de communicatie met hem gaat. Dat is grotendeels met ja knikken en nee schudden en met handgebaren. En soms is één van zijn kinderen erbij."
Dat het bezoek van de rechters is opgeknipt in twee korte sessies, is volgens Snorn bewust gebeurd. "Bezoek is al snel vermoeiend voor hem."

Vervolg op 10 en 18 februari

Op 10 februari wordt de zaak tegen Gerrit Jan van D. voortgezet in de rechtbank Assen met het horen van de vier deskundigen van het Pieter Baan Centrum, die Van D. vorig jaar hebben onderzocht. Dat gebeurt op verzoek van het Openbaar Ministerie. De officieren willen graag zelf nog eens de psycholoog, psychiater, logopedist en klinisch neuropsycholoog horen over de geestelijke toestand van de verdachte.
Op 18 februari is er opnieuw een zitting voor de Asser rechtbank. Daar geven het Openbaar Ministerie en de advocaten van Van D. hun visie of Van D. nu wel of niet berecht kan worden. Daarna beslist de rechtbank of de strafzaak tegen de Ruinerwold-vader doorgezet kan worden, of dat deze definitief geschorst wordt.
<p>Wil je alles lezen over het gezin dat jarenlang geïsoleerd zat in een boerderij in Ruinerwold? En over hun leven daarvoor in Zwartsluis en Hasselt? Of over klusjesman Josef B.? Bekijk dan het <a href="https://www.rtvdrenthe.nl/dossier/gezin-ruinerwold?disableCookies=true&disableTracking=true">dossier</a> hierover.</p>

Lees ook:

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.