Gemeenten en actiegroepen in het noorden willen nieuwe mijnbouwwet

Al jaren proberen overheden en inwoners invloed te krijgen op gas- en zoutwinning of het in de bodem stoppen van afvalwater van mijnbouw, maar dat lukt maar niet. Niet aan de voorkant als er plannen zijn, niet aan de achterkant als er schade is. Vrijblijvend adviseren is het enige dat ze mogen.

En er is frustratie over schaderegelingen. Voor het Groninger gasveld geldt een andere regelging dan voor andere mijnbouw in Nederland. Rechtsongelijkheid, zeggen burgemeesters. Als het kon, zouden sommige gemeenten in Drenthe, Friesland en Overijssel helemaal geen nieuwe gaswinningen toe willen staan.

Doordat gaswinning van landsbelang is hebben gemeenten en inwoners van oudsher niets te zeggen over wat er in hun ondergrond gebeurt. Wethouder Tiny Bijl van Steenwijkerland: "We hebben wel de lasten en niet de lusten."

Wethouder Hanneke Zonderland van Westellingwerf is resoluut: "Het beleid is hier de afgelopen jaren 180 graden gedraaid. Van 'gaswinning moet kunnen' naar 'wij willen geen nieuwe gaswinningen erbij'."

Gemeenten willen al jaren meer invloed in de besluitvorming en vergunningverlening. Daarvoor zijn tientallen juridische procedures geweest, meermaals tot aan de Raad van State toe. Geen van die zaken werd gewonnen. Steeds meer gemeenten trekken zich nu terug, omdat deze procedures teveel geld en tijd kosten en nooit iets opleveren. Ze willen in gezamenlijkheid proberen toe te werken naar een wijziging van de Mijnbouwwet. Dit speelt vooral in de Kop van Overijssel, Friesland en Drenthe. Maar ook bij de gaswinning in de regio Drachten en de zoutwinning rondom Veendam hoor je dezelfde stemmen opgaan.

Burgemeester Marcel Thijsen van Tynaarlo is ervan overtuigd dat als er nu een nieuwe mijnbouwwet zou worden gemaakt, de belangen van inwoners en gemeenten zwaar meegewogen worden. Veel inwoners en gemeenten willen ook graag een nieuwe mijnbouwwet. Wethouder Klaas Smidt van Westerveld wil dat gemeenten zich gaan verenigingen in hun strijd tegen het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM). Zijn collega's Tiny Bijl van Steenwijkerland en Hanneke Zonderland van Weststellingwerf sluiten zich alvast graag aan.

Thijsen is heel stellig. Als Den Haag zijn houding niet verandert, is hij ervan overtuigd dat op een gegeven moment de publieke opinie over gaswinning zo sterk wordt, dat er voor EZK nog maar één mogelijkheid overblijft: alle mijnbouw sluiten.