Oudste kinderen Ruinerwold: 'Vader mag niet onbestraft blijven'

Advocaat Corinne Jeekel mocht van de rechtbank toch namens de vier het woord voeren, nadat het Openbaar Ministerie bekend had gemaakt dat het de strafzaak tegen Van D. niet wil voortzetten. Het OM stelt dat hij geen kans heeft op een eerlijk proces. Vanwege de gevolgen van een beroerte vier jaar geleden, kan hij de rechtszaak volgens het OM niet begrijpen en zichzelf niet verdedigen. "Voortzetting van deze zaak is een schending van het recht op een eerlijk proces", aldus het OM.

De jongste van de vier oudste kinderen, is de man die in oktober 2019 in Ruinerwold naar een kroeg ging om hulp te zoeken, waardoor zijn vader en vijf jongere broertjes en zusjes werden ontdekt. Ze woonden toen al jarenlang in de afgelegen boerderij in Ruinerwold. Volgens het OM heeft Van D. ze daar vanaf 2010 van hun vrijheid beroofd en deed hij dat ook de jaren ervoor toen het gezin in Meppel, Staphorst, Hasselt en Zwartsluis woonde.

Destijds waren de oudste drie kinderen, een meisje en twee jongens, nog bij het gezin. Zij vluchtten weg, voordat de familie Van D. naar Ruinerwold verhuisde. Van D. heeft hen volgens het OM ook mishandeld. Twee van hen zouden ook seksueel zijn misbruikt. Het OM benadrukte vanochtend dat het daar nog steeds van overtuigd is, ondanks dat het de rechtbank heeft gevraagd om de vervolging te stoppen, waardoor Van D. vrijuit gaat.

"Het is ons in deze procedure er nooit hoofdzakelijk om gegaan dat Gerrit Jan zélf gestraft zou worden. Het gaat ons erom dat heel duidelijk door de rechtbank wordt uitgesproken dat wat óns overkomen is, niet kan. Dat die feiten strafbaar zijn", zei Jeekel namens de oudste kinderen. Een uitspraak zou voor hen erkenning zijn "voor het onbeschrijfelijke leed dat wij allen vanaf onze geboorte hebben moeten doorstaan".

Volgens de vier zou Van D. wel degelijk berecht kunnen worden, maar dan in een rechtszaal van het justitieel complex in Schiphol, waar hij vastzit. "Desnoods wordt de behandeling opgedeeld in korte sessies van dagelijks maximaal drie kwartier", aldus Jeekel. "Niet alleen zijn belangen spelen, maar ook zeker onze belangen en ergens ook de geschokte samenleving. Aan hetgeen Gerrit Jan ons heeft aangedaan, kan niet straffeloos voorbijgegaan worden. Dat kan niet zonder consequenties zijn."

In hun verklaring beschrijven de kinderen de gruwelijkheden die ze moesten ondergaan onder het regime van hun vader, die zichzelf als aartsvader zag. De kinderen mochten geen contact hebben met de buitenwereld. "Dat maakte je onrein en dan liep je het risico dat slechte geesten in je lichaam zouden komen."

Als dat volgens Van D. was gebeurd, was zo'n kind 'onder' en moest het dagen- of soms wekenlang bidden. Soms binnen, maar ook soms buiten, wat voor weer het ook was. Ze kregen dan alleen wat water, geen eten. "Een kind mag zoiets nooit meemaken. Wij hebben dit allemaal meegemaakt."

Omdat de oudste drie kinderen wel naar school zijn geweest, kregen zij van Van D. de schuld van het overlijden van hun moeder in 2004. De moeder stierf aan de gevolgen van kanker. Dat gebeurde volgens hun vader door een aanval van buitenaf, doordat die kinderen wel contact met de buitenwereld hadden. "Hoe kun je als kind leven met de gedachte dat het overlijden van jouw dierbare moeder jouw schuld is?", las Jeekel voor.

Daarnaast kregen de kinderen lijfstraffen en werden de oudste zoon en dochter seksueel misbruikt. De tweede zoon leefde vanaf zijn elfde jarenlang afgezonderd in een caravan en in een hondenhok. Hij zou volgens zijn vader een slechte geest hebben en mocht daarom niet bij zijn broers en zussen in de buurt komen.

De inmiddels volwassen man beschrijft in de slachtofferverklaring dat hij zó geïndoctrineerd was door de denkbeelden van zijn vader dat hij, nadat hij het gezin was ontvlucht, een tijdlang geen contact op durfde te nemen met zijn broers en zusjes, omdat hij nog steeds bang was zijn slechte geest over te dragen. Dat gold ook voor zijn oudere broer en zus.

De jongste van het viertal, die wel op de boerderij in Ruinerwold terecht kwam, beschreef dat zijn vader ook na zijn beroerte in 2016 nog steeds grote invloed op het gezin had. Met gebarentaal kon hij de toen al volwassen kinderen nog steeds sturen en ook straffen opleggen en als ze niet deden wat hij wilde. Ook controleerde hij de boodschappen die de kinderen bestelden bij klusjesman Josef B.

"Ook na de beroerte leefden we volgens een strak tijdschema, dat hij in de gaten hield. We moesten bidden en daarna naar hem toegaan om te rapporteren. Als ik om 17.00 uur buiten moest zijn om te bidden, maar ik deed dat bijvoorbeeld pas vijf minuten later, omdat ik nog een klusje wilde afmaken, dan had ik een groot probleem", las Jeekel voor uit zijn verklaring.

Hij en zijn twee oudere broers en zus maken zich zorgen over de jongste vijf kinderen, die weer bij hun vader willen gaan wonen als hij vrijkomt. "Zij zullen nooit het woord 'nee' tegen hem gebruiken, omdat ze hem nog steeds zien als 'Prime Father' of Messias en nooit geleerd hebben dat 'nee' zeggen gewoon kan en mag."

De oudste vier vrezen dat zijn macht en invloed mogelijk alleen maar groter wordt als Van D. weer bij zijn kinderen woont. "Het laatste wat wij willen is dat hen de kans wordt ontnomen een individu te worden met een eigen, zelfgekozen perspectief." Het heeft henzelf jaren gekost om hun verleden los te laten. Ze gunnen dat hun jongere broer en zussen ook. "Anders zullen ze hem tot aan zijn dood beschermen en zichzelf verloochenen."

Als de rechtbank over twee weken toch beslist dat de zaak daadwerkelijk wordt stopgezet, willen ze graag dat de vijf met Van D. in een veilige omgeving komt te wonen, waar er hulp is voor de kinderen. "Zodat ze zich eindelijk verder kunnen ontwikkelen tot mensen met een eigen mening, een vrije geest en een zelfverkozen toekomst. Een leven zonder vrees en angst, zonder druk en straf."

Advocaat Robert Snorn van vader Gerrit Jan van D. stelt dat de situatie inmiddels zodanig veranderd is, dat volgens hem indoctrinatie door de vader niet meer aan de orde is. De zorgen van de vier oudste kinderen vindt hij dan ook onterecht. "De standpunten van de oudste en jongste kinderen verschillen, en dat is hun goed recht. Maar de jongsten willen graag met hun vader herenigd worden, en de vader wil dat ook, die beslissing hebben wij te respecteren. Ze zijn inmiddels volwassen, en het zijn intelligente en creatieve mensen met een vrije geest, die zeker in staat zijn tot het nemen van een eigen beslissing."

Snorn twijfelt er niet aan dat de vijf jongste kinderen 'ergens rustig met hun vader kunnen wonen, zonder gevaar'. Dat de oudsten pleiten voor hulp en begeleiding daarbij, dat wijst Snorn niet volledig af. "Het kan best zo zijn dat het ingezet kan worden of moet worden misschien, maar daar zal de rechtbank geen beslissing over nemen. Dat gaat buiten het strafrecht om", besluit Snorn.