Rijksuniversiteit Groningen digitaliseert (ook Drents) academisch erfgoed

negatieven hunebedden
Een doosje met te digitaliseren negatieven van hunebedden D1 en D2 uit de jaren 30 © Groninger Instituut voor Archeologie
De Rijksuniversiteit Groningen digitaliseert een groot deel van het academisch erfgoed. Meer dan 100.000 objecten zijn straks online toegankelijk wanneer het project 'Spotlight' voltooid is.
En daar zitten ook een hoop Drentse dingen tussen, weet projectleider Wian Stienstra. Zo is er een doos met negatieven van foto's van hunebedden D1 en D2 (bij Steenbergen en Westervelde). Het gaat om foto's die in de jaren 30 zijn gemaakt. "Dat zijn beslist niet de eerste foto's van hunebedden, maar wel de eerste die bij het Groninger Instituut voor Archeologie zijn gemaakt", zegt Stienstra.

Opgravingen van Van Giffen

Ook worden er negatieven gedigitaliseerd van opgravingen in Drenthe. "Bijvoorbeeld van het urnenveld bij Vledder, maar ook opgravingen in Hooghalen, Schipborg en Sleen. Het onderzoek omvat nederzettingen - van de bronstijd tot middeleeuwen - maar ook grafmonumenten zoals het veld bij Vledder, grafheuvels en hunebedden."
De foto's werden gemaakt bij opgravingen die onder leiding stonden van de bekende archeoloog Albert van Giffen. "Hij heeft in heel Drenthe opgravingen gedaan", weet Stienstra. Van Giffen groeide op in Diever en wordt gezien als de grondlegger van de Nederlandse archeologie. In Drenthe deed hij veel onderzoek naar hunebedden en is hij bekend van allerlei opgravingen.

'Meer bekendheid geven aan onbekende dingen'

In het project Spotlight - waar zo'n vijftig mensen bij betrokken zijn en dat 700.000 euro kost - worden ook boeken gedigitaliseerd die met Drenthe te maken hebben. Het gaat om boeken tot en met het jaar 1614 (het oprichtingsjaar van de universiteit). Volgens Stienstra is de naam Drenthe in die collectie niet veel terug te vinden in boeken en op kaarten, omdat de provincie Drenthe nog niet als zodanig bekend was.
Wel zijn er allerlei verwijzingen naar Drentse plekken te vinden. Zo is er bijvoorbeeld een atlas uit 1550, met een kaart van West-Frisia, een gebied dat nu Drenthe omvat. Ook vind je er een geschiedenisboek uit 1584 en een boek met geestelijke teksten uit het klooster Selwerd in Groningen. Die orde was ooit gesticht in Ruinen. "Juist om nu meer bekendheid te geven aan dit onbekende aspect willen we de gedigitaliseerde boeken ook uitgebreid voorzien van informatie, bijvoorbeeld over waar iets speelde, welke hedendaagse plekken genoemd werden en wat je uit de boeken nog steeds in het landschap of in gebouwen kunt zien", zeggen de onderzoekers.

Openbaar

Volgens projectleider Stienstra zijn er meerdere redenen om academisch erfgoed te digitaliseren. "Het originele materiaal vergaat soms ook. Als je het digitaliseert, heb je daar geen last meer van", legt hij uit.
Een andere belangrijke reden is het publieke belang. "We hebben dingen in onze collectie die mensen zouden moeten zien. In deze coronatijd is daarnaast heel duidelijk geworden dat niet iedereen naar Groningen kan komen om bepaalde stukken te bekijken." Ook het onderwijs speelt volgens Stienstra een rol. "Zaken die digitaal beschikbaar zijn, kunnen ook opnieuw onderzocht worden. Je kunt tot nieuwe inzichten komen."
Om de collectie online te kunnen bekijken hoef je niet verbonden te zijn aan de universiteit. "De collectie is straks voor iedereen toegankelijk."
Het is de bedoeling dat de ruim 100.000 stukken begin volgend jaar allemaal gedigitaliseerd zijn. Een deel is al online te zien. Ook worden nieuwe toevoegingen gedeeld op een aan de Rijksuniversiteit gelieerd Twitter-account.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.