Drent maakt nog minder kans op kamerzetel door grote partijkeuze

Dat zegt professor Caspar van den Berg in de eerste aflevering van het RTV Drenthe-programma Drenthe Kiest Op Tjak. Volgens de hoogleraar bestuurskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) is het dringen geblazen met zoveel partijen, en dat is niet in het voordeel van de Drentse kandidaten. "Als er meer politieke partijen zijn, worden de fracties ook gemiddeld kleiner. En daarmee is de kans om een Drent in de Tweede Kamer te krijgen kleiner", aldus Van den Berg.

De plek van een Drent op een kandidatenlijst is daarin bepalend, en die is meestal niet erg hoog. "Als je grote fracties hebt, van dertig of veertig mensen, dan heb je de ruimte om daar ook één of twee Drenten in te hebben. Maar als elke fractie maar acht of negen leden heeft, dan wordt de kans dat er ook mensen uit minder dichtbevolkte gebieden in zitten kleiner. Want die staan doorgaans niet op de hoogste plekken." Een positieve uitzondering daarop is CDA-kandidate Agnes Mulder uit Assen, nummer 8 op de lijst bij de christen-democraten. Maar zij is de enige Drent die zo'n hoge notering heeft.

Op je Drentse stembiljet kan je op 41 Drenten stemmen. Maar kijk je landelijk, dan zul je er maar vijftien Drentse kandidaten op terugvinden: deze vijftien komen in alle kieskringen op de kandidatenlijst van hun partij voor. Sommige partijen kiezen ervoor, zoals SP en D66, om de kieslijst in de regionale kieskring na de eerste veertig kandiaten aan te vullen met regionaal bekende mensen. Ze zijn vooral lijstduwers. Veel partijen vinden dat handig voor de nodige regionale herkenning. Zo kan het dus dat je in onze eigen kieskring op 41 Drenten kunt stemmen, maar al die Drenten vind je elders in het land niet terug op de lijst.

Van den Berg van de RUG doet onderzoek naar regionale representatie in de politiek. De afgelopen periode was Drenthe maar vertegenwoordigd door twee provinciegenoten in de Tweede Kamer: Erik Ziengs (VVD) en Agnes Mulder (CDA), beiden uit Assen.

Dat waren er trouwens eerst drie. Want Wim-Jan Renkema uit Meppel kwam in 2017 voor GroenLinks in de kamerbankjes, maar hij verhuisde vorig jaar naar Steenwijkerland. Drenthe is met twee kamerleden in Den Haag wel iets ondervertegenwoordigd.

Deze ondervertegenwoordiging betekent niet dat de Drentse belangen niet behartigd kunnen worden, zo zegt Van den Berg."Je kunt niet één op één stellen dat iemand die uit dezelfde regio komt, je het best kan vertegenwoordigen. Andersom kan iemand uit de Randstad Kamervragen stellen die juist voor Drenthe van belang zijn", benoemt Van den Berg.

Mark Strolenberg uit Hoogeveen is een van de Drenten die verkiesbaar is voor de aankomende verkiezingen. Op nummer 38 van de VVD-lijst blijft het spannend voor hem of hij een zetel gaat bemachtigen, want de VVD schommelt tussen de 37 en 40 zetels. En nu heeft de VVD-fractie er 32. Volgens Strolenberg is het wel van belang om op een Drent te stemmen, om het belang van de Drenthe daar goed te verdedigen. En daarom is de Hoogevener druk bezig om zichzelf goed bekend te maken in de provincie.