Wildlands 5 jaar: 'Het verhuizen van een dierentuin is een unieke mega-operatie'

"De opening met de koning was echt een geweldige dag", vertelt oud-directeur Frankwin van Beers. "Ik kan me de tijd van de verhuizing echt herinneren als jaren waarin ik achter gezien vijf kilo ben afgevallen."

"Het was natuurlijk heel pittig. We moesten het oude park in de lucht houden met het team. Terwijl je met datzelfde team bezig bent met de ontwikkeling van het nieuwe park en we ook de begeleiding van de bouw moesten doen. Heel veel mensen hebben hier veel tijd, energie en liefde ingestopt om dit te bereiken. We hebben het binnen de tijd en binnen het budget gehaald." Het budget was 200 miljoen euro, waarvan 50 miljoen euro voor het entreegebouw en het Atlas Theater.

Vooral het verhuizen van de dieren staat Van Beers nog altijd op het netvlies: "Zoals het wegrennen van verzorger Vincent bij het verhuizen van de neushoorns. Dat de giraffen voor het eerst naar buiten gingen en langs de nieuwe brug moesten. De komst van de ijsberen. Ik kan zo nog wel even doorgaan met een waslijst met wat voor moois hier is gebeurd."

"We hadden eigenlijk de pech dat in 2016 ineens veel te veel bezoekers kwamen. Dat konden we niet aan. De dieren moesten wennen, het park moest volwassen worden. We kregen in een keer zo'n massa mensen. Normaal gesproken zou dat iets meer verspreid worden."

In het openingsjaar 2016 wisten 1,4 miljoen mensen het park te vinden. Daarna ging het richting de miljoen bezoekers en in 2018 waren het nog maar 855.000 mensen die naar Wildlands kwamen. Vanwege tegenvallende resultaten kwam daar het moment dat Van Beers vertrok.

"Je hoopt altijd dat de bezoekersaantallen meteen staan. Maar je kan met weemoed weggaan of zeggen: er staat zoiets moois. Ik kijk er alleen maar met trots op terug. Ik heb er ook tien jaar gezeten, voor mij was het ook tijd op te gaan. Het is goed dat iemand er weer met een frisse blik naar kijkt."

Met de kennis van nu, had Van Beers zaken anders aangepakt: "Je zit in een flow, waar ontzettend veel druk op zit. Ik denk dat ik af en toe misschien iets minder fanatiek zou zijn geweest. En meer tijd had genomen andere mensen erbij te betrekken."

Van Beers was naar eigen zeggen ook nadrukkelijk aanwezig in de ontwikkelfase. "Ik kon soms ook wel boos worden. Dan denk ik nu: dat had misschien best iets anders gekund. Er zijn ook wel wat conflictjes met de aannemer geweest om alles de goede richting in te krijgen."

Al met al denkt Van Beers 'dat we het op een eerlijke manier gedaan hebben met z'n allen'. "Ik denk ook dat dat de kracht is geweest om het te realiseren. Iedereen wist welke kant we op gingen. Dat is ook de enige manier om het te bereiken, waar je ook komt. Of dat de politiek is, de bezoekers of het team; we zijn eerlijk geweest. Dat sommige mensen het daar niet mee eens waren; het zij zo. Maar daardoor staat er wel een geweldig product."

Dat de koers is gewijzigd, van attractie- en dierenpark naar enkel een dierenpark na zijn vertrek, is volgens de oud-directeur goed. "Na de komst van de achtbaan Tweestryd lagen er ook plannen om bezig te gaan met Nortica. Veel plannen lagen er deels ook al en sommigen zijn deels vernieuwd. Zo hoort het ook. Niets is in beton gegoten. En uiteindelijk is Wildlands in de basis een dierenpark", aldus Van Beers.

Wijbren Landman kwam in 1984 als bioloog bij de Emmer dierentuin te werken. Na het vertrek van Aleid Rensen werd hij woordvoerder van het park. Hij maakte alles van dichtbij mee. Van besluitvorming tot aan de daadwerkelijke verhuizing. "Een gekkenhuis", zegt hij lachend.

In december 2008 besloot de gemeenteraad van Emmen om het centrumgebied te ontwikkelen. Daarbij hoorde ook de verplaatsing van het dierenpark. In maart 2012 werd dat definitief. Op 31 december 2015 sloot de dierentuin in de Hoofdstraat. Op 18 maart opende de koning Wildlands.

"Die verhuizing was een hele spannende tijd. We moesten heel veel dieren in een transportkist zien te krijgen. Een ringstaartmaki kan de verzorger pakken en in een kistje zetten. Een leeuw moet echt onder narcose om 'm in de kist te krijgen. Een enorme operatie, want als je weet welke dieren er mee gaan, ga je bedenken in welke volgorde. Dat is een heel strak schema."

Maar niet alles loopt altijd vlekkeloos. "We hebben de olifanten heel lang laten wennen. Broodjes en appels in de transportkist. Dan zijn ze gewend om er in en eruit te lopen. Zo was het plan. Maar dat loopt niet altijd zo makkelijk. De planning was om op dag A, drie vrouwtjes te verhuizen. De derde liep er niet in. De volgende dag vervoerden we twee jonge mannetjes. Die mest hebben we in de transportkist laten liggen en toen vloog ze erin", lacht Landman.

Ook met de neushoorns bleek veel geduld nodig. "Die hebben uren en uren voor het nieuwe verblijf gestaan. Geprobeerd te lokken met allemaal lekkers, uren en uren heeft dat geduurd."

"Je moet wel de tijd nemen, maar aan de andere kant heb je ook allerlei afspraken met hijskranen en vrachtwagens. Dat is een enorme kostenkwestie. We hadden niet wekenlang dat soort apparatuur hier staan. Veiligheid en dierenwelzijn blijven het belangrijkste."

Ook is het verhaal van het verhuizen van de prairiehonden bijzonder, zegt de oud-woordvoerder. "Die gingen als eerste voor de sluiting van 31 december 2015 over, want zij moeten overwinteren in ondergrondse verblijven. Dat is ook weer een hele operatie, want we weten niet hoeveel prairiehonden er precies zijn. Die zitten voor de helft onder de grond, voor de helft boven de grond. Dus dat moet je dan helemaal afgraven, heel voorzichtig. Dan doe je ze in een metalen container en dan weet je hoeveel er zijn en kunnen ze deze kant op."

Landman vindt het jammer dat de dierentuin afscheid heeft genomen van de citroenhaaien, die naar Engeland zijn gegaan. "Dat vond ik het meest jammer. Het transport van de haaien die weggingen was wel geweldig. Het haaienbassin moest een aantal meters leeg. Toen kwam er een verdovingsmiddel in waardoor ze versuft raken. De verzorgers gingen er met een brancard in, haai op de brancard. En vervolgens door het dak naar buiten getild. Daar stonden dan de bassins op een vrachtwagen voor de reis naar Engeland."

Als woordvoerder had Landman het samen met zijn collega Hanneke Wijshake heel druk. De pers was bijna dagelijks te vinden in en rondom het park. "We hadden heel erg vaak camera's over de vloer."

Landman heeft nog een jaar in Wildlands gewerkt voordat hij met pensioen ging. "Je maakt de dieren in een andere omgeving mee. Ach, dan komen er jonkies bij. Jonge leeuwtjes, prachtig om mee te maken. Daarnaast ben ik vooral bezig geweest met afhandelen van wat mijn taken nog waren. De educatieve kant, ik heb nog veel geschreven. En dat is hier ook terecht gekomen."

Het meemaken van de verhuizing was een cadeau in de ogen van Landman. "Wie maakt dat nou mee? De verhuizing van een complete dierentuin."