Schippersverdriet in Hoogeveen: 'Moest ik je zo vroeg missen?'

overwinteren schippers Hoogeveen
Veel van de overleden Hoogeveense schippers of hun familieleden zijn verdronken © collectie Albert Metselaar
De Hoogeveense historicus Albert Metselaar deed al veel onderzoek naar de geschiedenis van Hoogeveen en Hollandscheveld en schreef verschillende boeken. Zijn nieuwste boek Moest ik je zo vroeg missen? gaat over 175 doden die vielen in het scheepvaartverleden van Hoogeveen. En dan zijn ze nog niet eens allemaal geteld en uitgezocht.
"Tijdens mijn jarenlange onderzoek is er doorlopend aandacht geweest voor de historie van de schipperij. Regelmatig stuitte ik op het verdriet van de Hoogeveens scheepvaart: scheepsrampen, verdronken bemanningsleden, besmet water en cholera. Daar moest ik uiteindelijk iets mee. Maar dat het zo'n groot project zou worden, had ik toen niet kunnen vermoeden."
In zijn boek beschrijft Metselaar verhalen over de dodelijke slachtoffers tijdens de turfvaart in Drenthe zelf, en richting het westen over de gevaarlijke Zuiderzee. Van een scheepsjongen die in één van de Hoogeveense sluizen overboord valt, schipperskinderen die verdrinken, scheepsmasten die knappen, aanvaringen en ziekte.
Kijk voor een paar van deze verhalen naar onderstaande video:
(verhaal gaat verder onder de video)
Schippersverdriet in Hoogeveen: 'Moest ik je zo vroeg missen?'

De Zuiderzee

Wie door de lijst met 175 overleden schipperslieden bladert valt al snel één ding op. Behalve in Drenthe kwamen veel Hoogeveense schippers om het leven op de Zuiderzee (nu het IJsselmeer). Metselaar: "Het was een gevaarlijke, ondiepe zee met rare golfslag en zandbanken. Het kon er echt spoken. Nou kon je de eilanden van toen -Schokland en Urk- gebruiken als veilige havens om zo de Zuiderzee over te steken naar Amsterdam, maar er zijn op de Zuiderzee heel wat gezinsleden van schippersfamilies omgekomen."
Hoogeveen praam
Een praam in het centrum van Hoogeveen dat vroeger uit allemaal kanalen bestond © collectie Albert Metselaar

Nog meer dode schippers?

De dodenlijst is inmiddels al 175 personen lang en Metselaar denkt dat hij nog lang niet compleet is. Van 1623 tot 1772 is er niks bekend. En van een lange periode daarna zijn vaak alleen begrafenis-registraties bekend, zonder het achterliggende verhaal hoe een schipper of meevarend familielid om het leven is gekomen. De historicus is ervan overtuigd dat hij de komende jaren nog wel meer namen en verhalen zal opduiken. "Zie het dan maar als een groeiboek."
historicus Albert Metselaar
Historicus Albert Metselaar stuitte tijdens zijn speurtocht naar de Hoogeveense historie steeds op tragische scheepsdoden © RTV Drenthe/Serge Vinkenvleugel

Een nieuw monument?

Metselaar: "Iedere zichzelf respecterende schippersplaats heeft een gedenkteken voor allen die gestorven zijn op of door het water. Hoogeveen heeft dit niet. Er is alleen een schippersmonument dat gaat over de stoere verhalen en economische voorspoed die de schipperij en de scheepswerven Hoogeveen hebben gebracht. Er is al een ontwerp voor een beeld van een treurende schipper. Het was één van de ontwerpen van het huidige schippersmonument maar het is nooit uitgevoerd. Ik hoop dat een herdenkingsmonument er ook komt. Tot die tijd is mijn boek het enige monument."
boek Moes ik je zo vroeg missen
De kaft van het boek Moest ik je zo vroeg missen? © Serge Vinkenvleugel/RTV Drenthe

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.