De Braak: 'Een landgoed vol wonderschone plekjes'

"Roodbaardtuinen zijn te herkennen aan een romantische stijl met ronde vormen en slingerpaadjes. Destijds was dat vernieuwend, want hoekige vormen waren meer gewoon voor tuinontwerpen", aldus Anja Verbers van Landschapsbeheer Drenthe.

De toegangspoort doet geloven dat je een privéterrein opwandelt maar niets is minder waar. "De Braak is juist al heel lang vrij toegankelijk en heeft veel wonderschone plekjes", vertelt Bart Zwiers van Natuurmonumenten. "Dit is het allereerste landgoed dat Natuurmonumenten heeft kunnen kopen, zo'n honderd jaar geleden."

Dat was bijzonder omdat dit een recreatiebos was, en geen uitgestrekt natuurgebied zoals Natuurmonumenten gewend was. "Maar", licht Zwiers toe, "natuurbeschermer Jac. P. Thijsse beschreef toen al dat de vogelwereld hier heel goed was. Hij sprak onder andere over een blauwe reigerkolonie, en die zit er vandaag de dag nog steeds."

Eind negentiende eeuw kwam het landgoed in bezit van de Groninger industrieel Jan Evert Scholten. Hij liet het landhuis afbreken en stelde het park open voor het publiek. "Er moest destijds een toegangskaartje gekocht worden voor het landgoed à 10 cent. Daarvan ging 5 cent naar de armen in Paterswolde en 5 cent naar het ziekenhuis in Groningen", aldus Zwiers.

In het park zijn allerlei bijzondere elementen te vinden, waaronder een kettingbrug, een berceau - een overdekte loofgang - en een doolhof. "Dit vind ik een van de allermooiste plekjes van het landgoed", laat Zwiers zien. "De architect Lucas Roodbaard heeft bedacht dat hier een meanderende rivier te zien is. Zie je? Alles is rond en krom en overal zijn er verrassingen, dat is wat het landgoed zo mooi maakt."

Het landgoed heeft niet alleen recreatieve waarde, er komen ook bijzondere planten en dieren voor. In het bos staan oude eiken en beuken die kraamkolonies van verschillende soorten vleermuizen herbergen: de watervleermuis, de rosse vleermuis, de dwergvleermuis, de ruige dwergvleermuis en de franjestaart. De waterspitsmuis komt in het gebied voor en naast de reigerkolonie is er ook een roekenkolonie.

Zwiers legt uit dat vroeger op deze soort landgoederen stinzen geplant werden. "Die voorjaarsbloeiers werden van over de hele wereld hiernaartoe gehaald, om maar te laten zien dat je ertoe deed, dat je geld had." Natuurmonumenten plant nog steeds dergelijke planten terug. En ook de wilde narcis mag niet ontbreken, onlangs hebben vrijwilligers 50.000 bollen geplant.