Jan Nieboer in beroep tegen veroordeling dreigbrieven, Jan H. niet

Jan H. en Jan Nieboer
Jan H. en Jan Nieboer in de rechtszaal © Heleen van den Broek
Hij had het al aangekondigd, maar na overleg met zijn advocaat zet Jan Nieboer door: hij gaat in hoger beroep tegen de veroordeling voor het versturen van dreigbrieven naar windmolenbouwers. De rechtbank in Assen veroordeelde Nieboer en medeverdachte Jan H. twee weken geleden tot één jaar celstraf, waarvan een half jaar voorwaardelijk.
"Ik wil niet veroordeeld worden voor iets wat ik niet heb gedaan. Ik heb geen bijdragen geleverd aan dreigbrieven. Als dat zo geweest zou zijn, dan was er wel bewijs gevonden", reageert de 63-jarige anti-windmolenactivist uit 2e Exloërmond. "Politie en justitie hebben drie jaar onderzoek gedaan en ze hebben niet meer gevonden dan afgeluisterde gesprekken."

Ontbijtafspraken

Juist uit die afluisterde gesprekken haalde de rechtbank een groot deel van het bewijs voor de betrokkenheid van Nieboer. Hij en Jan H. werden door de politie afgeluisterd tijdens hun wekelijkse ontbijtafspraken bij McDonald's in Stadskanaal in het voorjaar van 2019. Daar praatten ze uitgebreid over hoe ze de ondernemers die betrokken waren bij de bouw van twee windparken zouden aanpakken.
De twee werden in juni 2019 opgepakt voor het versturen van tientallen dreigbrieven en hebben beiden tot in de rechtszaal toe ontkend dat zij erachter zaten. Jan H. praatte tijdens de ontbijtsessies naar eigen zeggen vooral over anderen en maakte 'slechte grappen'. Nieboer heeft verklaard dat hij vooral toehoorder was.
Maar de rechtbank vindt dat er genoeg bewijs dat zij achter de dreigbrieven zaten. Ze gaat ervan uit dat er meer mensen bij betrokken waren, maar die heeft justitie niet kunnen achterhalen.
"Eén ding is heel belangrijk: ik trok de aandacht, wat een uitvloeisel is van dat ik woordvoerder ben van Platform Storm", zegt Nieboer. Als woordvoerder is hij in Drenthe al jarenlang hét gezicht van het windmolenverzet. In Nieboers geval was dat gericht tegen windpark De Drentse Monden en Oostermoer. Jan H. was tot 2015 voorman van Storm Meeden, die actievoerde tegen de komst van Windpark N33 bij zijn woonplaats. Daarna was hij betrokken bij Tegenwind Veenkoloniën.

'Jan H. neemt zijn verlies'

H. (59) legt zich wél neer bij zijn straf. Het grote verschil met Nieboer is dat de Groninger een half jaar in voorarrest heeft gezeten. Dat wordt verrekend met zijn straf, waardoor hij niet terug de cel in hoeft. Nieboer zat zes weken in voorarrest en zou nog 4,5 maand moeten zitten als hij zich neerlegt bij de straf.
H. zat langer vast omdat hij aanvankelijk ook werd verdacht van het dumpen van asbest op verschillende plekken in Groningen om ondernemers af te schrikken. Na een half jaar vond het Openbaar Ministerie dat daarvoor toch te weinig bewijs was en mocht hij naar huis.
"Ondanks dat hij stelt onschuldig te zijn, is het naar zijn mening genoeg geweest. Hij wil verder met zijn leven en neemt zijn verlies", zegt H.'s advocaat Evert Kuiters. "De impact van de afgelopen twee jaar is groot geweest op hem en zijn naasten. Op deze wijze kan er definitief een streep onder zijn zaak worden gezet."

Nieboer: 'Ik wil vrijgesproken worden'

Bij het gerechtshof in Leeuwarden kan het met Nieboers zaak weer alle kanten op. Dat betekent ook dat de kans bestaat dat Nieboer een hogere straf krijgt en dat hij forse schadevergoedingen aan gedupeerde ondernemers moet gaan betalen, die de rechtbank nu niet heeft toegekend. Dat risico neemt hij op de koop toe. "Ik wil vrijgesproken worden. Als dat bij het hof ook niet gebeurt, gaan we in cassatie bij de hoge raad."
Maar hij gaat er wel van uit dat hij wordt vrijgesproken, zegt hij stellig. "Ik ga ervan uit dat recht wordt gedaan aan de feiten. Andersom redenerend: als ik het wél had gedaan, had ik me neergelegd bij mijn straf. Maar nu is het zo dat ik, als ik erin berust, eigenlijk toegeef dat ik schuldig ben en dat ben ik niet."

OM ook in beroep

Ook het Openbaar Ministerie gaat in de zaak van Jan Nieboer in hoger beroep. "Door dit te doen bewerkstelligen wij dat de volledige zaak bij het gerechtshof opnieuw wordt behandeld", legt woordvoerster Melanie Kompier uit. Nieboer gaat alleen in beroep tegen de misdrijven waarvoor hij is veroordeeld.
Hij is vrijgesproken van het plaatsen van pamfletten waarop werd gedreigd met het dumpen van asbest. Ook van betrokkenheid bij één dreigbrief aan het adres van bouwgigant HAK heeft de rechtbank hem vrijgesproken. Daar zou het hof dus niet meer naar kijken als alleen hij in beroep gaat. Doordat het OM nu ook naar het hof stapt, worden ook die beide zaken opnieuw beoordeeld.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.