'Duitsland beriep zich op nazi-decreet bij oorlogsmisdadiger Faber'

ANP-4367215
Klaas Carel Faber woonde in Ingolstadt, hier gefotografeerd in 2007 © ANP / Arnold Karskens
Hoge Duitse justitieambtenaren haalden in 2002 hun argumenten om het opsluiten van zeven ontsnapte Nederlandse oorlogsmisdadigers te frustreren uit nazi-gedachtengoed en een decreet van Adolf Hitler.
Dat ontdekte historicus Jan de Roos bij zijn onderzoek naar Klaas Carel Faber, aldus het Haarlems Dagblad. Oorlogsmisdadiger Faber maakte als lid van de Sicherheitsdienst onder meer deel uit van een moordcommando in Drenthe.

Publicatieverbod

Het Openbaar Ministerie verbood de Haarlemmer historicus De Roos twee weken terug zijn ontdekking naar buiten te brengen, na een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur. Volgens De Roos beroept het OM zich op privacyschending en op een mogelijke beschadiging van de relatie met Duitsland. De Roos, die later dit jaar met een boek over de zaak-Faber komt, vindt het publieke belang van openbaarmaking zwaarder wegen. Het OM laat aan de krant weten nogmaals naar het publicatieverbod te kijken.
De Rood ontdekte de Duitse argumenten om Faber niet terug naar de gevangenis te sturen in 2013. In dat jaar mocht hij in het Paleis van Justitie in Arnhem in een paar ordners en dozen met documenten kijken. Hij las toen over de onderhandelingen in 2002 tussen Duitsland en Nederland over zeven oorlogsmisdadigers.
(Tekst gaat verder onder de foto)
Klaas Carel Faber
Klaas Carel Faber ontsnapte in de jaren 50 uit de gevangenis in Breda © Beeldbank WO2 - NIOD

Tientallen doden

Het Drentse moordcommando - waar Faber deel van uitmaakte - opereerde onder de codenaam Aktion Silbertanne. Het executiepeloton schoot gijzelaars dood in de Drentse bossen. Ook pleegde hij zogeheten represaillemoorden na verzetsdaden.
De moorden begonnen in het najaar van 1943 in Meppel en Staphorst. Onder meer garagehouder Dijkstra en chirurg Roelfsema uit Meppel en schoolhoofd Boldewijn uit Staphorst werden om het leven gebracht. Daarna trok het commando het hele land door. In minder dan één jaar tijd werden 45 anti-Duitse Nederlanders vermoord.
Na de oorlog kreeg Faber de doodstraf, die later werd omgezet in levenslang. Faber ontsnapte in 1952 uit de gevangenis van Breda, samen met onder meer Herbertus 'de Beul van Ommen' Bikker, Sander Borgers en andere oud-SS'ers. De geboren Haarlemmer vluchtte naar Duitsland, waar hij niet uitgeleverd kon worden.
Omdat Faber lid was van de SS kreeg hij automatisch de Duitse nationaliteit, een regel die nog uit de nazitijd stamde. En Duitsland leverde geen eigen staatsburgers uit. Meerdere pogingen om Faber alsnog te berechten liepen op niets uit. Faber overleed in mei 2012.

Nationaalsocialistische familie

Faber groeide op in een nationaalsocialistisch gezin. Nog voor de Tweede Wereldoorlog was hij al lid van de Nationale Jeugdstorm, een soort Nederlandse Hitlerjugend. Later werd hij actief voor de Waffen-SS en de Sicherheitsdienst.
Zijn broer Pieter Johan deed ook mee aan Aktion Silbertanne. Hij werd na de oorlog ter dood veroordeeld en in 1948 geëxecuteerd. De vader van de broers - Johan Faber - was NSB'er en werd in 1944 doodgeschoten door de bekende verzetsstrijder Hannie Schaft.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.