Na vijf jaar stilte op het TT Circuit keerden de races in 1946 terug

tt 1946
Piet Knijnenburg op z'n 500cc-machine, waarmee hij de race zou winnen © Nationaal Archief / Anefo
In de bijna 100-jarige geschiedenis van de TT is het amper voorgekomen dat de races niet doorgingen. Vorig jaar werd de race voor het eerst in tientallen jaren afgelast. Het coronavirus gooide roet in het eten.
De eerste keer dat de TT afgelast werd, was tijdens de oorlogsjaren. Van 1940 tot en met 1945 werd er niet geracet. Dat die race in het eerste oorlogsjaar niet door zou gaan, hing begin 1940 al in de lucht. Immers, de oorlog begon al in september 1939 toen Duitsland buurland Polen binnenviel.
"Rekening houden met het door de militaire autoriteiten ingenomen standpunt heeft de Koninklijke Nederlandse Motorrijders Vereniging voor 1940 een sportprogramma ontworpen dat niet zal nalaten in motorsportkringen verrassing en blijdschap te wekken", schrijft het Nieuwsblad van het Noorden in januari van dat jaar. "Daarbij zullen, daar het onwaarschijnlijk is, dat de internationale TT-races zullen kunnen plaatsvinden, nationale wegraces in Assen (...) worden gehouden." Maar er zal een streep gaan door alle races.

Stilte op het asfalt

Op 10 mei 1940 breekt ook de oorlog in Nederland uit. Vijf jaar lang is het stil op het TT Circuit. Na de oorlog keren de races terug. Op zaterdag 14 september 1946 scheuren de motoren voor het eerst weer over het asfalt in Assen en Hooghalen. Internationale coureurs doen dat jaar nog niet mee.
Dat de TT dat jaar weer werd verreden, was geen vanzelfsprekendheid. Het Nieuwsblad van het Noorden schreef op 7 september het volgende over.
"Dit is een feit van betekenis, omdat de Organisatie Commissie in Assen niet zonder kleerscheuren uit de oorlog tevoorschijn is gekomen. Eigenlijk meer 'zonder kleren', want van de gehele opstal en het archief is praktisch niets overgebleven. Maar men heeft de ervaring van vijftien jaren TT-races en de bekendheid, welke zij in geheel Europa, in Engeland hebben verworven. (...) Het is op deze basis dat men in Assen energiek aan de slag is gegaan, een weliswaar niet afgedekte, maar toch een tribune bij De Haar heeft gebouwd, een beperkte telefoon- en telegraafverbinding tot stand heeft gebracht, een duizendtal stropakken als hulpmiddel voor toeschouwersoutillage heeft aangeschaft en... erin geslaagd is voor zaterdag een groot aantal - meer dan 115 - van de meest bekende rijders als deelnemers te krijgen."
(Tekst gaat verder onder de foto)
tt 1946
Eind augustus wordt er nog gewerkt aan de opbouw van de tribunes © Nationaal Archief - Anefo / Charles Breijer

'Een verheugend verschijnsel'

Ook de binnenstad van Assen verkeert weer in TT-sferen. De straten worden versierd, om zo weer het TT-gevoel te krijgen. De krant is er blij mee, ook al is de race dat jaar alleen nog een nationale race. "Een verheugend verschijnsel, want wat er ook moge gebeuren, de internationale TT-races moeten voor het Noorden behouden blijven."
De avond voor de TT is het al gezellig druk in Assen. Bezoekers komen uit alle hoeken van het land, ook het buitenland. Dan wordt het zaterdag, de dag van de races. "Weken hebben de voorbereidingen in beslag genomen, bergen werk zijn er verzet, maar eindelijk dan, na zes jaren konden de befaamde TT-races op het Drentse circuit te Assen weer verreden worden", opende het Nieuwsblad van het Zuiden.
Bij de eerste naoorlogse TT wint Jaap de Witt op z'n Eysink-motor de 125cc-race. Een klasse hoger - de kwartliter - gaat Lo Simons er op een Excelsior-machine met de winst vandoor. In de 350cc pakt Lous van Rijswijk met een Velocette de eerste plek. Piet Knijnenburg wordt op een BMW eerste in de koningsklasse, de 500cc.

Knijnenburg: 'Je kon wel een boek lezen'

De in 2017 overleden Knijnenburg haalde een jaar voor zijn dood met RTV Drenthe herinneringen op aan die race. Hij was vooral het lange, rechte stuk niet vergeten. "Je was blij als je het dorpje binnenkwam. Al die tijd had je niets te doen op het rechte stuk. Je kon wel een boek lezen", vertelde hij toen.
Knijnenburg reed in 1946 nog bijna een agent dood. "Wat zal de topsnelheid zijn geweest? Zo'n 200 tot 220 kilometer per uur? Toen stond daar ineens een zo'n agent achter die vlag te kijken of alles goed ging. Nou, ik had die agent bijna gepakt hoor. Ik had hem nét gemist."
(Tekst gaat verder onder deze korte video van de TT van 1946)
In 1946 werd na vijf jaar oorlog voor het eerst weer gereden

Corona

Vanaf 1947 - een jaar later dus - was de TT weer een internationaal motorsportevenement. En in al die naoorlogse jaren ging de TT altijd door. De races waren altijd een zekerheidje. Tot 2020. De regering besloot april vorig jaar dat grote evenementen tot 1 september verboden zouden worden. Geen TT, ook niet zonder publiek.
Dit jaar is er wel weer een TT, maar dan in een flink aangepaste vorm. Normaal gesproken zitten er iets meer dan 100.000 mensen op de tribunes en de taluds, maar dat is in het laatste weekend van juni helemaal anders. Bij de trainingen, kwalificaties en races zijn iedere dag maximaal 11.500 Nederlandse fans welkom. Sportief gezien overheerst de blijdschap dat er weer gereden wordt, maar financieel wordt het een lastig verhaal. De verwachting is dat het TT Circuit dit najaar moet aankloppen voor financiële steun.
Eerst maar eens racen.
TTDrenthe.nl is dé website voor alles wat met TT in Assen te maken heeft. Op de website van TT Drenthe vind je historische verhalen, prachtige foto's en natuurlijk al het laatste nieuws.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.