Raad Assen en Meppel zetten streep door dwang in energietransitie

Zonnepark De Lichtkiem
Assen wil vooral zon op dak en op land, zoals dit zonnepark op landbouwgrond aan de Asserwijk © RTV Drenthe / Margriet Benak
Een meerderheid in politiek Assen wil geen dwang bij de overschakeling op duurzame energie. En ook in Meppel willen ze dat niet. En daarom moet de mogelijkheid van juridische dwangmaatregelen, om bewoners op warmtesystemen te krijgen, uit de Drentse Regionale Energie Strategie (RES) geschrapt worden.
De meeste partijen in de Asser en Meppeler gemeenteraad gingen vanavond mee met een wijzigingsvoorstel, dat in beide gemeentes van de VVD kwam. En dat betekent: weg met de dwang uit de Drentse RES. Ook een raadsmeerderheid in Coevorden zette er een streep door.

Contraproductief

In Assen stelt VVD-raadslid Bert Homan dat dreigen met dwangmiddelen juist 'averechts' werkt, als je zoveel mogelijk inwoners wilt meekrijgen om van het gas af te gaan en over te stappen op een duurzaam warmtesysteem. "Het is contraproductief, als je meteen al dreigt met dwang. We moeten maximaal inzetten op draagvlak, je moet de mensen en bedrijven meekrijgen, en juist enthousiast maken. En dat bereik je niet als je bij voorbaat al dreigt met doorzettingsmacht."
Ook de ChristenUnie is bang dat het dreigement van dwang vooral weerstand oproept, en daarom moet het uit de Drentse Energie Strategie verdwijnen. "Misschien heb je het instrument te zijner tijd wel echt nodig, maar om daar mee te beginnen, dat moet je niet doen", aldus CU-raadslid Tjerk Medemblik.

Financiële onzekerheid

Voor de VVD in Meppel speelt vooral de onzekerheid over de betaalbaarheid en haalbaarheid een belangrijke rol. "De financiële consequenties om van het aardgas af te gaan zijn voor inwoners op dit moment nog niet helder", aldus de Meppeler VVD'er Jan Roelof Meesters. "Daarom is juridisch afdwingen in deze fase een stap te ver." Pas als de gevolgen voor inwoners duidelijk zijn, en als er voldoende draagvlak is, zou het dwangmiddel eventueel weer op tafel mogen, aldus Meesters.
Het amendement, om dwangmaatregelen te schrappen, werd in Assen niet gesteund door D66 en GroenLinks. Beide partijen vinden dat het uiterste middel van dwang wel degelijk achter de hand moet worden gehouden. "Maar het is wel een instrument dat je op het allerlaatste moment inzet", vindt D66-raadslid Adinda Bornkamp.

Brandverzekering

"Zie de juridische dwangmogelijkheid als een soort brandverzekering", stelt fractievoorzitter Hans Marskamp van GroenLinks. "Je sluit hem voor de zekerheid af, maar je hoopt hem nooit nodig te hebben." De dwangmaatregelen zouden nodig kunnen zijn, om in het uiterste geval de laatste paar wijkbewoners van het gas af te krijgen, als bijvoorbeeld de rest van de wijk wel mee wil doen aan een duurzaam warmtenet.
In de Drentse RES hebben provincie, gemeenten en maatschappelijke organisaties afgesproken om in 2030 in totaal 3,45 terawattuur (TWh) aan duurzame elektriciteit en warmte op te wekken. Dat is met zonne- en windenergie. De afspraak over de hoeveelheid maakt Drenthe met het Rijk. Landelijk is de opgave 35 TWh. En dertig regio's waaronder dus Drenthe, moeten aangeven hoeveel, waar en wat zij aan duurzame energie voor 2030 kunnen leveren.
De Asser bijdrage aan de RES is 0,2 TWh en bestaat vooral uit zon op land en uit zon op dak. Er is in Assen voorlopig geen ruimte voor windmolens. In Meppel gaat het om 0,15 TWh. Dat is onderverdeeld in maximaal 0,1 TWh aan windenergie, te leveren door kleine windturbines in het buitengebied bij boeren. En verder wil Meppel naar 60 hectare kleinschalige zon-op-dakinstallaties.
Zon op land wil het college van B en W van Meppel liever niet. En dat wordt ook lastig, zegt wethouder Jaap van der Haar (Sterk Meppel), omdat de provincie Drenthe daar de rem op heeft gezet. In Meppel is geen ruimte meer voor zon op land, zegt Van der Haar. Toch moet de wethouder ermee aan de slag. Via een motie werd hem opgedragen er onderzoek naar te doen, om het kijken of het toch echt niet ergens kan. Er is in politiek Meppel namelijk weinig vertrouwen in de haalbaarheid van de kleine windmolens.

Meerderheid Drenthe tegen dwang

Nu de politiek in Assen, Meppel en Coevorden ook dwang uit het Drentse energietransitieplan geschrapt willen zien, is in Drenthe een overgrote meerderheid van de overheden tegen.
Provinciale Staten van Drenthe zetten eerder deze maand als eerste al een streep door de dreiging van dwang in de Drentse RES, nadat de VVD-Statenfractie met een amendement kwam. En andere gemeenteraden volgden dat voorbeeld. Dat zijn Aa en Hunze, Borger-Odoorn, Tynaarlo, Hoogeveen en Westerveld.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.