JA21 staat redelijk alleen in standpunt Deltaplan voor het Noorden-debat

JA21 zwengelde de discussie aan in Provinciale Staten. 45.0000 woningen in Drenthe extra betekent 100.000 inwoners erbij, dat is 20 procent op de huidige bevolking. Dat moeten we niet zo willen, is kortweg het betoog van JA21-Statenlid Rob Camies. Hij kreeg niet veel handen op elkaar voor die zienswijze in Provinciale Staten.

JA21-Statenlid Rob Camies: "Met het doorzetten van dit Deltaplan geven we rust, ruimte en schone lucht op, precies hetgeen wij nu nog hebben en de Randstad al heeft verkwanseld. Ons aangezicht en onze manier van leven gaat hierdoor onomkeerbaar veranderen", vindt hij.

"Het komt onze economie ten goede, daar sluiten we onze ogen niet voor. Maar hoe Drents is Drenthe nog als er een bevolkingsgroei van twintig procent gaat plaatsvinden?", vraagt Camies zich af. Verder laat hij weten niet te snappen dat het stikstofprobleem, meer inwoners die meer CO2 uitstoten en verduurzaming ineens geen rol lijken te spelen in Bouwstenen voor het Deltaplan dat bedacht is door de bestuurders van de Noordelijke provincies plus Flevoland..

Maar de coalitie had de rijen al gesloten, zowel in Provinciale als Gedeputeerde Staten. CDA-fractievoorzitter Bart van Dekken sprak van een trendbreuk. We vragen niet alleen iets aan Den Haag, maar bieden ook iets aan, zo memoreerde hij. "Het Deltaplan is geweldige kans. Kijk ook naar wat VNO-NCW en MKB ervan vinden. Drenthe is geen Rottumerplaat of Vlieland, maar je moet wel goed kijken naar de haalbaarheid en maakbaarheid."

VVD'er Willemien Meeuwissen vindt het ook een kans en geen bedreiging. "Er is een huizentekort en huizenprijzen stijgen. Als we niks doen blijven we dat houden. Assen kan nog twintig procent groeien. Maak van andere plekken in Drenthe óók deze analyse."

"JA21 slaat de discussie plat tot spoor en stenen. Maar Bouwstenen voor het Deltaplan gaat over meer: economie en sociale componenten", vindt PvdA-voorman Hendrikus Loof. Wel loofde hij de insteek van de vragen van JA21 over de Drentse economie en wat overeind blijft van de Drentse identiteit door het plan.

De PVV vindt de Drentse bijdrage van 45.000 extra woningen te fors. "We hebben zelf vijftienduizend woningen nodig voor de vraag van eigen inwoners, doe daar nog maar eens eenzelfde getal bovenop. Bij zulke grote aantallen zou je een soort referendum moeten houden of Drenthe dit wil of niet. Want honderdduizend inwoners erbij is net zoveel als in Emmen."

Ook SP'er Ronald van der Meijden ziet wel iets in een referendum, maar dan met de voorwaarden om het klimaat te redden en dat Drenten in onze provincie niet langer meer woonruimte hoeven te zoeken. De gevolgen van de Lelylijn moeten volgens hem worden onderzocht en het bestaande spoor Groningen-Assen-Zwolle-Randstad mag geen boemellijntje worden. "En neem de alternatieve plannen van Piet Muijzert mee, daarin staan veel zinnige dingen."

Het debat was al enige tijd aan de gang, maar toen viel toch de naam van de eigenzinnige Muijzert, die al vaker noordelijke overheden om de oren sloeg met alternatieven voor infrastructurele plannen die in zijn ogen beter of goedkoper zijn. Muijzert zette de afgelopen tijd een alternatief plan in elkaar met veel meer en goedkopere investeringen in de noordelijke economie en infrastructuur die samen volgens hem meer effect hebben dan het Deltaplan.

Gedeputeerde Cees Bijl heeft inmiddels met Muijzert gesproken en reageerde beleefd, maar zuinigjes met de opmerking dat de gezamenlijke noordelijke provincies nog een brief aan Muijzert zullen schrijven. Bijl kon nog niet aangeven wanneer dat gebeurt.

Eén van de Muijzert-ideeën is dat niet de Nedersaksenlijn (Twente-Emmen-Groningen) wordt aangelegd, maar een nieuwe spoorlijn van Hoogeveen naar Dalen. Dan kun je ook van Emmen snel naar Groningen, Twente en de Randstad reizen. PVV-fractievoorzitter Nico Uppelschoten ziet dat wel zitten, mede omdat de Nedersaksenlijn voor hem ondanks eerdere steun heeft afgedaan.

Gedeputeerde Bijl liet zich desondanks niet van zijn stuk brengen. "Je moet als Noorden niet afhankelijk willen zijn van maar één treinverbinding met de Randstad. Bouwstenen voor het Deltaplan gaat over drie dingen: banen, woningen en mobiliteit. De inkomsten van het Rijk lopen ieder jaar terug, want we zijn met steeds minder inwoners."

"We maken ons druk om behoud van onze buslijnen, maar dan moeten er wel jongeren zijn die in de buslijnen reizen. En we maken ons zorgen om onze scholen, maar dan moeten er wel voldoende jongeren zijn om die scholen te behouden of uit te breiden", ging Bijl verder. Over één ding was Bijl het met Camies eens: Drenthe moet de kernkwaliteiten behouden.

Gedeputeerde Hans Kuipers vult aan: "Als we niet gaan bijbouwen, overkomt het ons óók. Iedereen die vijf jaar geleden in Utrecht een woning liet bouwen, kan - als je die verkoopt - in Drenthe een veel betere en mooiere woning ervoor terug kopen."

Gedeputeerde Tjisse Stelpstra tackelde het laatste stukje van het JA21-pleidooi: "Meer inwoners in Nederland (in 2050 22 miljoen, red.) is een autonome ontwikkeling die we niet tegenhouden. We moeten proberen deze nieuwe mensen minder CO2 te laten uitstoten, maar meer CO2 door het Deltaplan klopt niet."

Zo denkt ook VVD'er Meeuwissen erover: "Meer mensen betekent meer economie en dus meer uitstoot. Maar die zal er ook zijn als al die huizen in de Randstad gebouwd moeten worden en die mensen daar gaan leven." Ook de Partij voor de Dieren ziet het Deltaplan zoals bedacht door de provinciebestuurders zitten: "Je kunt die klimaatvluchtelingen een goede plek bieden in Drenthe. En die 100.000 mensen komen niet allemaal in één keer", opperde PvdD'er Siska Peeks.

In het debat was er overigens ook nog een aanvaring tussen GroenLinks-Statenlid Sam Pormes en Camies. Pormes verweet JA21 alleen voor Drentse jongeren die in de provincie geboren zijn te willen bouwen. Hij haalde dat uit de vragen die JA21 aan andere fracties stelde en een artikel in Dagblad van het Noorden. Een zwaar geïrriteerde Camies beet Pormes toe dat hij de zaak "probeert te framen als discriminatie".

Uiteindelijk gaan het nieuwe kabinet en de Tweede Kamer er over of er een Deltaplan voor het Noorden komt en wat daar dan in komt te staan.