Oude betonnen paaltjes midden in het bos, waarom?

Betonpaaltje
Waar zijn deze betonpaaltjes in het bos voor? © RTV Drenthe / Greetje Schouten
Waarvoor zijn de oude betonnen paaltjes in het bos tussen Papenvoort en het Boomkroonpad bij Drouwen? Gonny Wieringh liep het Pieterpad en stuitte op de met mos begroeide stenen paaltjes.
Ze stuurde haar vraag in naar Zoek het uit!.
Om de vraag te kunnen beantwoorden, moeten we eerst weten om wat voor paaltjes het precies gaat. De zoektocht begon bij het informatiecentrum van het Boomkroonpad. De medewerkers achter de balie wisten niet wat voor betonnen paaltjes dat moesten zijn en verwezen door naar de boswachter in het gebied, Martijn Harms.
Harms weet wel waar de paaltjes ongeveer staan, en dat ze waarschijnlijk iets met de NS te maken hebben. De NS? Nederlandse Spoorwegen? Ja! Maar hoe en waarom, dat blijft vooralsnog een raadsel.
Op aanwijzing van de boswachter gaan we het bos in, met een vaag idee van waar één van de paaltjes zou moeten staan. Het kostte een paar uur wandelen en zoeken, zo zie je in onderstaande video:
Waarvoor is dit betonpaaltje in het bos? Zoek het uit!
Uiteindelijk: succes! Langs een bospaadje staat een van de paaltjes. Er staat inderdaad 'NS' op, en 'PEB'. En een bliksemschicht. Nu we weten hoe het er uit ziet en wat we eigenlijk zoeken, wordt het vast gemakkelijker om uit te zoeken waar ze voor dienen!

NS en ProRail

Helaas, dat valt toch tegen. Een telefoontje naar de NS levert niets op, niemand weet waarom er paaltjes met de tekst 'NS' erop in het bos staan.
Dan maar ProRail proberen: wederom nul op het rekest. Ook daar is niemand te vinden die nog weet waarom er paaltjes van het bedrijf in het bos te vinden zijn.

Elektriciteitsbedrijf

PEB zou staan voor Provinciaal Elektriciteit Bedrijf. Een provinciaal elektriciteitsbedrijf was in Nederland een bedrijf dat (deels) in eigendom was van een provincie en verantwoordelijk was voor de elektriciteitsopwekking, -transport en -levering in gemeenten die geen gemeentelijk elektriciteitsbedrijf hadden.
In het noorden van Drenthe was sinds 1967 het Elektriciteitsbedrijf voor Groningen en Drenthe (EGD) actief. Het EGD was de opvolger van elektriciteitsproducent PEB Groningen en het distributiebedrijf N.V. Maatschappij tot Aanleg en Exploitatie van Laagspanningsnetten. In het zuiden van de provincie Drenthe was de Overijsselse IJsselcentrale actief.
Omdat de EGD is overgegaan in Enexis werpen we ook daar een lijntje uit, maar dat leidt niet tot antwoorden.

Oud-medewerker NS

De hoop is al bijna opgegeven. Er zijn op Radio Drenthe meerdere oproepen gedaan: Wie weet iets over deze paaltjes? Dan komt er een mailtje binnen. De heer Okken wil graag teruggebeld worden, hij had een oproepje gehoord op de radio over betonnen paaltjes in het bos, en kan hier alles over vertellen!
De heer Okken blijkt Jannes Okken te zijn, uit Meppel. Hij heeft veertig jaar lang bij de energievoorziening van de NS gewerkt, en kan precies uitleggen waarvoor de paaltjes zijn.
"In 1952 ging de NS elektrisch rijden met treinen op het spoor tussen Groningen en Meppel. Om spanning op de bovenleiding te houden, stond er om de twintig kilometer een onderstation. Daar werd 10.000 volt omgezet in 1500 volt gelijkspanning. Dit werd gedaan door de NS samen met het Elektriciteitsbedrijf Groningen Drenthe, dat in de jaren daarvoor ook PEB genoemd werd. Zo werden de gebouwen van de NS rechtstreeks voorzien."

Van Gasselternijveen naar Hooghalen

Bijvoorbeeld in Meppel, Hooghalen, en Hoogeveen stond zo'n onderstation. Okken: "De NS wilde het liefst al die kabels die onder de grond door liepen naar die onderstations over eigen terrein laten lopen, maar dit was niet overal mogelijk. Bij Gasselternijveen was een onderstation en die kabels moesten naar Hooghalen. Dat ging dus in een rechte lijn, dwars door het bos."
gasselternijveen hooghalen
De kabels lopen in een recht lijn, dwars door het bos © Google Maps
Okken legt uit waar die paaltjes dan voor zijn: "Waar die kabel ligt zijn er paaltjes op gezet, om hem terug te vinden en te voorkomen dat het per ongeluk werd opgegraven bij werkzaamheden. De kabels worden waarschijnlijk niet meer gebruikt, dat weet ik niet zeker, maar ze liggen er zeker nog wel. Ze allemaal weer opgraven is ook geen doen, nu er allemaal boomwortels omheen zijn gegroeid."

Zoek het uit!

Heb jij ook een vraag waar je zelf maar niet uit komt? Stuur hem in, dan wandelen wij stad, land en bos af om het antwoord te vinden!

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.