IMG betaalt voor schade in zoutwinningsgebied

nedmag
Zoutwinningslocatie van Nedmag in Veendam © RTV Drenthe
Honderden schademelders uit het gebied waar zout gewonnen wordt dienen met succes hun schades in bij het Instituut Mijnbouwschade (IMG). Zoutwinner Nedmag blijft nog steeds, en al sinds het begin van de zoutwinning, buiten schot.
Alleen al over 2020 hebben 3500 woningeigenaren in het zoutwinningsgebied een schadevergoeding gekregen met een totaalbedrag van 34 miljoen euro. Het IMG keert dit bedrag uit omdat het gebied onder het bewijsvermoeden valt. Voor Nedmag geldt dit niet, dus het bedrijf hoeft niet te betalen.
Woningeigenaren in het zoutwinningsgebied die zeggen schade te hebben, lopen al sinds 2004 tegen muren op. Een onderzoek van Arcadis uit 2013, in opdracht van Nedmag, provincie Groningen, gemeenten Veendam en Menterwolde, en waterschap Hunze en Aa's, helpt zoutwinner Nedmag steviger in het zadel: schade kan niet ontstaan als gevolg van zoutwinning.
RTV Noord en Follow the Money doen opnieuw onderzoek naar de zoutwinning in de Veenkoloniën. Het hele verhaal over de schadeafhandeling in het zoutwinningsgebied, lees je hier.
Dit tot frustratie van inwoners in het gebied. Jakoba Gräper uit Borgercompagnie vecht al jarenlang tegen de zoutwinning en voor erkenning van schade aan huis en haard als gevolg van zoutwinning. Uit arren moede is ze ook naar het IMG gestapt. "Ik adviseer de inwoners in Borgercompagnie om de schade bij Nedmag én het IMG te melden", zegt Gräper. "Grote kans dat het IMG de schade wel uitkeert. Je kunt het hier in de straten zien. Overal waar nieuwe zonnepanelen op het dak liggen, heeft het IMG schade uitgekeerd."

Koekje in de yoghurt

Een inwoner van Veendam deed hetzelfde. Hij zocht contact met Nedmag over schade aan zijn woning en schuur. Hij kreeg het volgende te horen:
'Meneer, u moet zich uw woning voorstellen als een koekje in een bakje yoghurt. Wij eten de yoghurt als het ware om uw koekje weg. Wat gebeurt er dan met het koekje, denkt u?' Waarschijnlijk niet veel, dacht de man. 'Precies', gaf de medewerker van Nedmag hem te kennen. 'En net als het koekje gaat de woning ook niet scheuren.' Hij diende de schade in bij de toenmalige TCMG, de voorloper van het IMG. "Ik kreeg zo 20.000 euro overgemaakt."
Of het IMG zo makkelijk blijft uitkeren is nog maar de vraag. In mei heeft het instituut het beoordelingskader voor schades aangescherpt. Zettingsschade, veroorzaakt door diepe bodemdaling, wordt daardoor bijna niet meer vergoed. Of dit ook geldt voor het zoutwinningsgebied, is nog niet duidelijk. "Daar moeten we nog goed naar kijken," laat een woordvoerder weten.

Gestapelde mijnbouw

Zoutwinner Nedmag zegt tot op de dag van vandaag geen schade te hoeven uitkeren, omdat de bodemdaling als gevolg van zoutwinning geen schade veroorzaakt. Deskundigen als mijnbouwkundig ingenieur Dineke Pot en geoloog Peter van der Gaag betwijfelen dat. Zij vinden dat er veel meer onderzoek nodig is op het gebied van de zogeheten 'gestapelde mijnbouw', zodat duidelijk wordt welke invloed gas- en zoutwinning op elkaar en daarmee op de schade aan huizen hebben. Van der Gaag: "Niemand kijkt meer naar de oorzaak. Er spelen allerlei processen in gang gezet door de gaswinning, die tot verzakkingen kunnen leiden. Je kunt dit niet los van elkaar beschouwen."
Na bestuderen van gegevens van TNO, Dinoloket en de Universiteit van Aken, komt Dineke Pot tot de volgende conclusie: "Er zijn ondiepe breuken in de ondergrond die kunnen bewegen als gevolg van sterke bodemdaling. Dat veroorzaakt plotselinge bodembeweging aan het oppervlak. Dus bestaat er een relatie tussen zoutwinning en funderingsschade, mogelijk versneld door aardbevingen."
Deze link wordt door het zoutbedrijf niet gelegd. Het houdt vol dat er geen relatie is tussen de breuken, de bodemdaling en de schade aan de huizen. "Nedmag stelt dat die breuken niet verschuiven, maar ze kijken alleen op de diepte van het zout. Hoger gelegen, vanaf 900 meter, verschuiven ze wel," zegt Pot. Volgens Pot zijn de aangehaalde onderzoeken van Arcadis en TNO te beperkt en wordt er te selectief omgegaan met conclusies. "Echt overkoepelend onderzoek is duur, dan moet je zelf gaan meten en verschillende expertises bij elkaar brengen. Daar hebben de instanties geen geld voor."

Zekerheid is er niet

Nedmag beroept zich op de al gepubliceerde rapporten van onder andere Arcadis en TNO. Tot op heden heeft het zoutbedrijf geen schadevergoedingen hoeven uit te keren.
"Je kunt wel aantonen of schade door zout- of gaswinning komt", zegt directeur Bert Jan Bruning. "Als mensen 100 procent zekerheid eisen, is dat er niet. Maar het staat heel duidelijk in de rapporten: is de schade door diepe bodemdaling veroorzaakt, ja of nee? Onze zoutwinning veroorzaakt diepe bodemdaling. En daarmee maak ik geen witte handen. Wat meespeelt: vroeger waren hier kanalen, dus er is van alles met de bodem gebeurd. Er kan best schade zijn, maar die is niet te relateren aan diepe bodemdaling."

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.