Er is al veel Unesco Werelderfgoed in Nederland, volgen de Koloniën op deze lijst?

Woudagemaal in Lemmer, Unesco Werelderfgoed
Het Woudagemaal in Lemmer, één van de sites in Nederland © ANP / Robin van Lonkhuijsen
Als alles goed gaat komen de Koloniën van Weldadigheid vandaag op de Unesco Werelderfgoedlijst. Voor het eerst sinds 2014 komt er dan weer Nederlands erfgoed bij op de lijst en voor het eerst is het Drents erfgoed.
Een vermelding op de Werelderfgoedlijst levert internationale waardering en aandacht op en kan een impuls geven aan het toerisme in het gebied.
Wereldwijd staan er 1121 'sites' op de Werelderfgoedlijst. Van de meeste zullen veel Nederlanders nooit gehoord hebben, zoals de Chinese Mogao-grotten, het Ennedimassief in Tsjaad en de Mexicaanse ruïnestad Uxmal. Maar veel Unesco-erfgoed is wereldberoemd: de Kilimanjaro, het schilderachtige Noorse Bergen en het Vrijheidsbeeld in New York staan bij menig reiziger op het verlanglijstje.
In het Koninkrijk der Nederlanden kun je op dit moment tien werelderfgoederen bezoeken. De Koloniën van Weldadigheid en de oude grens van het Romeinse Rijk langs de Rijn (de limes) hopen nummer 11 en 12 te worden. Nederland probeert ook de Hollandse Waterlinie werelderfgoed te laten worden. Dit moet een uitbreiding zijn van de al tot werelderfgoed benoemde Stelling van Amsterdam.

Schokland, de eerste in 1995

Schokland
Schokland, Unesco Werelderfgoed sinds 1995 © ANP/Siebe Swart
Het voormalige Zuiderzee-eiland Schokland was in 1995 de eerste plek in Nederland die door de Unesco als werelderfgoed werd erkend. Het is een archeologisch monument in de Noordoostpolder, dat de eeuwenoude strijd tegen het water symboliseert. Archeologen hebben in de Noordoostpolder vondsten gedaan die teruggaan tot ver in de prehistorie.
12.000 jaar geleden woonden er al mensen in het moerasgebied. Doordat de Zuiderzee land opslokte, bleef er een eiland over. In 1859 moeten de bewoners het eiland verlaten, de Zuiderzee is een te gevaarlijke vijand. In 1942 wordt het gebied onderdeel van de Noordoostpolder. Schokland staat als archeologisch monument op de lijst van Unesco.

Stelling van Amsterdam, 1996

Stelling van Amsterdam
De batterij aan de Sloterweg, onderdeel van de Stelling van Amsterdam © Martin van Lokven
De Stelling van Amsterdam is een unieke manier om een stad te beschermen. In een cirkel rond de hoofdstad loopt een 135 kilometer lange verdedigingslinie van dijken, sluizen, dammen en forten. De Stelling werd gebouwd tussen 1880 en 1920. Door gebieden onder water te zetten konden indringers niet met hun paarden de stad bereiken en tegelijkertijd was het te ondiep voor boten. Zo was Amsterdam een onneembare vesting. De bouwers hadden niet voorzien dat vliegtuigen de linie al snel nutteloos maakten.
De Hollandse Waterlinie tussen Muiden en de Biesbosch staat op de nominatie om bij dit werelderfgoed aan te haken. Dat gaat dit jaar waarschijnlijk niet gebeuren.

Molencomplex Kinderdijk-Elshout, 1997

Kinderdijk
Misschien wel het bekendste werelderfgoed in Nederland: de molens van Kinderdijk © Pixabay/Skitterphoto
Wie kent het beeld niet? De molens aan de dijk van Kinderdijk. Massa's toeristen bezoeken de plek om een foto te maken van het oer-Hollandse tafereel. De zeventien boezemmolens zijn gebouwd tussen 1738 en 1740. Ook staan er nog twee oudere poldermolens. Veel van de molens worden bewoond.
Ook dit werelderfgoed vertelt het verhaal van Nederlanders die strijden tegen het water. De molens pompten namelijk de Alblasserwaard leeg. Na 1000 jaar strijd wordt de streek nog altijd kunstmatig droog gehouden.

Historisch deel van Willemstad, binnenstad en haven

Willemstad
De mix van Nederlandse en Caraïbische invloeden maken Willemstad uniek © Pixabay/Falco
In 1997 kwam ook Willemstad op de Unesco Werelderfgoedlijst. De hoofdstad van het inmiddels zelfstandige land binnen het Koninkrijk der Nederlanden dankt die plek aan de diversiteit die te zien is in de architectuur in de verschillende historische wijken.
Sinds de Nederlanders in 1634 voet aan wal zetten en een stad opzetten in de natuurlijke haven ontwikkelde het kleurrijke Willemstad zich tot een mix van Europese (Nederlandse) stadsplanning met invloeden van Spaanse en Portugese koloniale steden in de Caraïben waarmee werd samengewerkt.

Ir. D.F. Woudagemaal, 1998

Woudegemaal
Het Woudagemaal in Lemmer © Pixabay/Kobus van Leer
Sinds 1998 heeft ook het Noorden erfgoed op de lijst van Unesco staan met het Woudagemaal in Lemmer. Het oudste nog in werking zijnde stoomgemaal ter wereld werd erkend door de VN-organisatie. Bij hoogwater zorgt het bouwwerk uit 1920 ervoor dat Friesland niet onderloopt. Opnieuw dus de strijd van Nederlanders tegen het water die de internationale erfgoedstatus krijgt.
Het naar ontwerper ingenieur Dirk Wouda vernoemde gemaal draait overigens maar enkele dagen per jaar, ter controle van de machines en voor opleidingsdoeleinden. Alleen als er echt acute probleem dreigen te ontstaan door hoogwater wordt hij functioneel ingezet.

Droogmakerij De Beemster, 1999

Vanaf boven kun je goed zien dat de Beemster verdeeld is in kleine kavels
Vanaf boven kun je goed zien dat de Beemster verdeeld is in kleine kavels © RTV Drenthe / Josien Feitsma
Droogmakerij de Beemster in Noord-Holland is sinds 1999 werelderfgoed. Ook hier wordt verteld hoe de Hollanders waterrijk gebied omtoverden in vruchtbare landbouwgrond. Het is een oer-Hollandse polder waarin de verkaveling te herkennen is aan de symmetrische lijnen in het landschap.
Voor fanatiekelingen die zoveel mogelijk werelderfgoederen willen zien ligt de Beemster ideaal onder de rook van Amsterdam. Zo valt een trip naar de droogmakerij te combineren met een bezoek aan de Stelling van Amsterdam en de Amsterdamse grachtengordel. Al ziet Visit Beemster liever dat mensen de tijd nemen om het gebied te leren kennen.

Rietveld Schröderhuis, 2000

RIetveld
Het Rietveld Schröderhuis in Utrecht © Rietveld Schröderhuis/Collectie Centraal Museum, Utrecht)
'Een architectonisch meesterwerk in de traditie van De Stijl', zo wordt het Rietveld Schröderhuis in Utrecht omschreven. Architect en meubelontwerper Gerrit Rietveld ontwierp het markante gebouw in 1924 voor Truus Schröder, waarmee meteen de naam van het pand is verklaard.
Rietveld werd tijdens het ontwerp flink gevoed met ideeën van Schröder. Beiden verlieten graag de gebaande paden, waardoor het bijzondere ontwerp ontstond. Het is voor meubelmaker Rietveld, bekend van zijn iconische stoel, de eerste keer dat hij een compleet huis ontwerpt. Hoewel het Rietveld Schröderhuis gebouwd werd aan de rand van een polder, staat bij dit Nederlandse erfgoed het water een keer niet centraal.

De Waddenzee, 2009

Waddenzee
Wadlopen in Unesco Werelderfgoed © Hollandse Hoogte/Frans Lemmens
Al op de basisschool leer je hoe bijzonder de Waddenzee is met de droogvallende zandbanken bij eb en het bijzondere ecosysteem als gevolg van de grote getijdenverschillen. In 2009 erkende de Unesco dat het gebied inderdaad heel bijzonder is en kende het Nederlandse en Duitse deel de Werelderfgoedstatus toe. In 2014 kwam daar ook het Deense deel bij.
Unesco maakt onderscheid tussen culturele en natuurlijke erfgoederen. Ook zijn er combinaties. De Waddenzee is het enige Nederlandse erfgoed dat is aangemerkt als natuurlijk erfgoed.

Grachtengordel van Amsterdam, 2010

Amsterdam
De Amsterdamse grachten zijn Werelderfgoed sinds 2010 © Pixabay/1919021
Wim Sonneveld verpandde er zijn hart aan, net als vele andere artiesten die het bekende nummer over de Amsterdamse grachten zongen. In 2010 raakte de lofzang ook de juiste snaar bij het Werelderfgoedcomité, want de grachtengordel werd dat jaar Unesco Werelderfgoed.
14 kilometer waterweg in de stad met 80 bruggen erover verbindt de Amsterdammer van nu met de Gouden Eeuw. De grote uitdaging is om de grachten in goede en originele staat te houden. De vele toeristen, infrastructurele uitdagingen en hoge onderhoudskosten van bijvoorbeeld kades bemoeilijken dat.

Van Nellefabriek, 2014

Van Nelle
De Van Nellefabriek, gebouwd in de stijl van het Nieuwe Bouwen © RBT/Guido Pijper
Rotterdam kan natuurlijk niet achterblijven. In 2014 is het de Van Nellefabriek die de stad op de Werelderfgoedkaart zet. De voormalige koffie-, thee- en tabaksfabriek is een icoon van de industriële architectuur uit het begin van de twintigste eeuw, het Nieuwe Bouwen. De fabriek werd gebouwd tussen 1927 en 1930.
Tegenwoordig is het een bedrijfsverzamelgebouw en worden er evenementen gehouden in de oude fabriek.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.