'Rampzalig herstel' van Mannes krijgt gerechtelijk staartje

Assen kreeg van Serafijn tot medio vorige week de tijd om de in zijn ogen verpeste kunsthond af te dekken, of weg te halen. En vervolgens terug in originele staat te brengen of opnieuw te laten bouwen. Maar de gemeente weigert dat. Assen vindt namelijk dat ze Mannes wel op deze manier moest laten oplappen, om erger te voorkomen.

Na overleg met zijn advocaat heeft Serafijn besloten dat de kwestie Mannes nu toch een gerechtelijk staartje krijgt. Gisteravond is de advocaat van Assen over de juridische vervolgstap ingelicht. "De reactie van de gemeente noopt Serafijn om rechtsmaatregelen te treffen om de inbreuk op zijn auteursrecht ongedaan te maken", laat zijn advocaat Marcel de Zwaan weten.

Volgens De Zwaan betreurt Serafijn het dat Assen, dat ooit opdracht gaf voor de komst van Mannes, niet inziet dat je dit werk niet buiten de kunstenaar om kunt herstellen, 'met dit rampzalige resultaat'. "Het publieke belang, het belang van de kunstenaar en het belang van de gemeente zelf is er niet mee gediend dat het nu op een procedure moet aankomen", stelt De Zwaan.

De zes meter hoge kunsthond kwam in 2018 voor het nieuwe stationsgebouw te staan, als toetje na een miljoenenaanpak van het stationsgebied. Maar vorig jaar november ging Mannes, in delen weggetakeld, op transport. Een gespecialiseerd herstelbedrijf in Werkendam ging Mannes oplappen, in opdracht van de gemeente Assen. Daar waren ze er klaar mee dat het verantwoordelijke kunstenaarsduo, architect Maurice Nio en beeldend kunstenaar Serafijn, de kunsthond niet herstelde, ondanks een onderhoudsplicht.

Veel Assenaren maakten zich zorgen, en politici riepen op dat er snel iets moest gebeuren met Mannes. Zo zaten er overal ontsierende kalkstrepen op de hond van accoya hout. En een speciale harslaag, die het hout tegen alle weersinvloeden moest beschermen, liet los.

Tijdens de maandenlange herstelklus zijn alle houten delen van Mannes van kunststof beschermlagen voorzien. En daar gingen nog eens vier laklagen overheen. "Zo moet het in elk geval weer vijftig jaar meekunnen", was de reactie.

Het reparatiewerk gebeurde in nauw overleg met Nio, maar zonder bemoeienis van Serafijn. De kunstenaar schrok in juni zo erg van de gewijzigde staat van het kunstwerk, dat hij maatregelen eiste van de gemeente om de 'rampzalig herstelde' Mannes zo snel mogelijk aan het oog te onttrekken.

Volgens Serafijn lijkt de kunsthond in het niets meer op het origineel. Hij vindt het nu een lelijk glimmende bruine chocoladehond en zegt hierdoor imagoschade te lijden. Omdat Assen niet op zijn eis van afdekken of weghalen ingaat, vervolgt de kunstenaar zijn strijd via de rechter.

Wanneer de zaak daar wordt uitgevochten, is nog niet bekend. Duidelijk is wel dat Mannes geboren is onder een zeer ongelukkig gesternte. Want vanaf het moment dat de kunsthond in beeld kwam voor de provinciehoofdstad, in 2017, is er ophef over.

Eerst wilden burgemeester en wethouders al een streep zetten door Mannes, al vond de Asser kunstcommissie de hond de beste keuze uit meerdere inzendingen. Toch wou het college hem niet, uit vrees dat de hond bij de meeste Assenaren niet in de smaak zou vallen. En het beeld was te complex in onderhoud, zo was de angst. Want er zaten te veel technische snufjes in. Maar een raadsmeerderheid besloot anders: die dwong via een motie Mannes alsnog af.

Uiteindelijk werd er nog wel techniek geschrapt, zoals beeldschermen met live videobeelden vanuit de stad, te zien in de buik van de hond. Dat moest kostbaar onderhoud voorkomen. Wel mocht Mannes wolken van waterdamp uit zijn lijf blijven stomen zodra hij kinderstemmen hoort.

Na de officiële onthulling in 2018, op dierendag, werd de omstreden Mannes ondanks alle slechte voortekenen toch al snel een graag geziene gast: 'Misschien wel een beetje vreemd zo'n grote hond, maar erg leuk'. Hij was zelfs 'de foto-hotspot' voor groeten uit Assen. Er kwamen miniatuur-Mannesjes in de verkoop, hij kreeg z'n eigen Instagram-account en er zijn inmiddels ook Pups van Mannes, die samen een kinderspeelroute door de binnenstad vormen.

Maar er zijn ook al snel kopzorgen op het stadhuis. Nog geen jaar later zit Mannes in de lappenmand. Dat begint met lelijke kalkaanslag: de stoomwolkjes uit Mannes' lijf laten de witte sporen achter door te hard water. Architect Nio denkt het euvel snel te hebben hersteld. Maar even later steekt een groter mankement de kop op; het vel van Mannes laat los, dus is er geen goede bescherming meer tegen de weersinvloeden. En dat gaat van kwaad tot erger.

Het voor Mannes verantwoordelijke kunstenaarsduo is verplicht, volgens een gemeentelijk contract, gedurende tien jaar het onderhoud op zich te nemen. Maar die doen voorlopig niks. Behalve dan ruziën met houtbewerkingsbedrijf Doornekamp Woodspecials in Waddinxveen dat Mannes gebouwd heeft en afgelakt. Ontwerp en afwerking zouden ineens fout zijn uitgevoerd door deze houtspecialisten.

En terwijl de partijen met een beschuldigende vinger naar elkaar wijzen, takelt Mannes steeds verder af. Totdat Assen een jaar later het wachten meer dan zat is, de verloedering niet langer kan aanzien en uiteindelijk zelf de boel laat repareren. De onkosten, 90.000 euro, schiet de gemeente voor. Wel met de bedoeling dat geldbedrag terug te krijgen van de kunstenaars. Is het niet goedschiks, dan kwaadschiks.

Dat laatste is het geval. Want Assen heeft de kunstenaars begin dit jaar gedagvaard, om via de rechter het voorgeschoten geldbedrag terug te krijgen. Die procedure loopt. Kunstenaar Serafijn sleept Assen nu op zijn beurt voor de rechter, om zijn aangetaste imago en auteursrecht te redden.

De opgelapte Mannes lijkt behoed voor verder verval en staat weer fier voor het NS-station. Maar de vraag is tegen welke prijs.