Provincie en gemeenten botsen over begroting milieudienst RUD

Groen gas Attero Wijster 2
De RUD controleert ondermeer bij grote bedrijven of de milieuregels worden nageleefd © RTV Drenthe / Serge Vinkenvleugel
Milieudienst RUD moet een realistische begroting voor volgend jaar maken. Dat willen Provinciale Staten. De Regionale Uitvoeringsdienst heeft een begroting ingeleverd waarin ineens 700.000 euro minder kosten staan. PS maakten hier gehakt van. Want kosten die er op korte termijn zeker aan zitten te komen, zijn volgens PS niet meegerekend.
De milieudienst kampt al jaren met tekorten, overschrijdingen van het budget, veel ziekteverzuim en een haperend digitaal systeem om de milieucontroles uit te voeren. De hoofdoorzaak is de bezuiniging die bij de oprichting van de regionale milieudienst is doorgevoerd. Toen de gemeentelijke en provinciale milieudiensten werden samengevoegd tot één organisatie is er meteen bezuinigd omdat gedacht werd dat het werk efficiënter en dus goedkoper kon.

Veel te positief begroot

Volgens fractievoorzitter Bernadette van den Berg van de ChristenUnie zijn veel scenario's in de begroting voor volgend jaar te positief begroot. "We schuiven tekorten voor ons uit," zei Van den Berg.
Ook Henk Pragt van D66 is kritisch. "De RUD gaat bijvoorbeeld uit van 6 procent ziekteverzuim. Het ziekteverzuim is bij die organisatie nog nooit onder de 8 procent geweest. Recent was het nog bijna 9 procent. En besparingen in de begroting lijken niet realistisch, maar meer op wensdenken", aldus Pragt.

Gemeenten hebben weinig geld

Waarom laten gedeputeerde Hans Kuipers (GroenLinks) en de wethouders van alle Drentse gemeenten, die samen het RUD-bestuur vormen, de milieudienst een onrealistische begroting maken? De oorzaak van de 700.000 euro minder in de RUD ontwerpbegroting voor volgend jaar ligt bij de gemeenten. Die hebben aan de rem getrokken. Dat is te begrijpen vanuit de moeilijke financiële positie van de gemeenten.
Al kunnen diezelfde gemeenten weten dat er binnenkort meer geld voor de RUD gaat komen, als de begroting is gewijzigd. De afspraak is namelijk dat alle gemeenten en de provincie samen tekorten moeten dekken. Het lijkt er dus op dat de gemeentebestuurders tijd aan het kopen zijn. Maar hoe slim is dat? Het probleem wordt op deze manier doorgeschoven naar de volgende lichting wethouders en gemeenteraadsleden in maart volgend jaar. En tegen die tijd heeft een nieuw kabinet vast nog geen besluit genomen over ruimere financiële middelen voor gemeenten.

Onacceptabel

CDA-fractievoorzitter Bart van Dekken vindt de begroting onacceptabel. "Als de gemeenten nu niet bij kunnen springen moeten we als provincie alvast de portemonnee trekken. Alle sociale alarmbellen over de RUD gaan al tijdje af: er moet meer geld naar de RUD. Wij zijn maar één van de partijen die er over gaan maar de gedeputeerde moet de gemeenten overtuigen om ook meer bij te dragen."
Gedeputeerde Hans Kuipers weet twee dingen zeker. De begroting zal gewijzigd worden en dan moeten de gemeenten alsnog akkoord gaan met meer geld voor de milieudienst. En Kuipers gaat niet vooraf uit de provinciale kas de RUD te hulp te schieten. Dus mag Kuipers wat Provinciale Staten betreft terug naar de RUD en daarmee terug naar de gemeenten met de boodschap: lever een realistische begroting in en dan praten we verder. Dat er meer geld naar de RUD moet daar is Kuipers heilig van overtuigd.

Met rust laten of prijs schieten?

Vraag die ook steeds boven de begrotingsdiscussie hangt: Wat gaan we doen met de nog steeds niet goed functionerende regionale milieudienst RUD? "Weer prijsschieten op de Regionale Uitvoeringsdienst of ze met rust laten?", vroeg fractievoorzitter Hendrikus Loof van de PvdA zich hardop af. Hij wijst op deze zin in een recent evaluatierapport over de RUD: "Er lijkt een grens te zijn aan wat medewerkers kunnen absorberen aan ontwikkeltrajecten en negatieve berichtgeving over hun werk."
JA21-fractievoorzitter Thomas Blinde heeft weinig vertrouwen dat het alsnog goed komt met de regionale milieudienst. Hij wijst op de afspraak die is gemaakt met Gedeputeerde Staten dat ze drie jaar de tijd krijgen om de RUD goed op de rit te zetten. "Dus hebben ze tot mei 2024 die tijd."

Het moet anders met de omgevingsdiensten

Alle Nederlandse omgevingsdiensten zijn vorig jaar onder de loep genomen door een commissie onder leiding van Jozias van Aartsen. Hij en zijn commissie kwamen tot de conclusie dat structureel zaken anders geregeld moeten worden bij de regionale uitvoeringsdiensten. Het ontbreekt de omgevingsdiensten aan kennis en doorzettingsmacht. Het rijk voert geen overkoepelende regie. Doordat het stelsel niet functioneert zoals bedoeld, ontstaat volgens de onderzoekscommissie vermijdbare schade.
Volgens de commissie is de onafhankelijkheid van de omgevingsdiensten bij het uitvoeren van hun taak ten onrechte ondergeschikt gemaakt aan nabijheid bij het bevoegd gezag. Daarnaast zijn de omgevingsdiensten 'onvoldoende robuust' om hun toezichtsrol goed op te pakken en kampen ze met een te divers takenpakket. Daardoor komt een regionale handhavingsstrategie volgens de commissie niet van de grond. Aanleiding van het onderzoek waren terugkerende milieu-incidenten bij Tata Steel (voormalige Hoogovens) en Chemelot (chemiepark in Limburg).

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.