Drijvend zonnepark bij Beilen geopend, omgeving profiteert later

Het is een zonnepark zoals ze hem het liefst zien in de gemeente Midden-Drenthe. Niet op landbouwgrond en in samenwerking met de omgeving. Maar het had heel wat voeten in de aarde om tot ingebruikname te komen.

In de tent naast het water, waar de openingshandeling plaatsvindt, is al snel duidelijk waarom het jaren heeft geduurd om tot dit moment te komen. Veel betrokken partijen zijn aanwezig, allemaal met hun eigen belang.

In verschillende rondes worden op het podium vraaggesprekken gehouden. Ontwikkelaar van het park GroenLeven, de provincie, de gemeente Midden-Drenthe, het waterschap, Coöperatie project De Mussels en eigenaar van de plas De Reimert Groep komen allen aan het woord. De gemene deler is dat ze allemaal willen inzetten op duurzaamheid en bijdragen aan de klimaatdoelstellingen.

Vijf jaar geleden ontstonden plannen voor het drijvende zonnepark, weet directeur Erik Kijlstra van de Reimert Groep. Het twintig meter diepe water bleek niet geschikt om een recreatieplas van te maken. En dus kwam een zonnepark in beeld. Wat hem betreft had het allemaal wel wat sneller gemogen. "Het duurt maar en het het duurt maar, maar het is niet duurzaam. Als bedrijf willen wij niet alleen praten, maar stappen zetten."

Die boodschap komt ook van het andere aanwezige bedrijf GroenLeven. CEO Roland Pechtold vindt dat een traject tot realisatie van een zonnepark 'verdomd lang' duurt. Zijn bedrijf legt zonneparken aan in heel Nederland en hij weet dat er draagvlak nodig is van buurtbewoners. "Dat willen wij zelf ook."

Maar wat Pechtold betreft moeten processen wel sneller verlopen. "We hebben echt een opgave als mensen. Of we nu genoeg doen weten we pas over tien, twintig, dertig jaar. Maar 2030 is al over acht jaar en drie maanden", geeft hij het belangrijke ijkpunt op de klimaatagenda aan. In dat jaar wil Nederland 49 procent minder broeikasgassen uitstoten in vergelijking met 1990. Het lijkt er nu al op dat Nederland die doelen niet gaat halen, concludeerde het Planbureau voor de Leefomgeving al in 2019.

De politici in de tent geven aan ook graag snel stappen te zetten. Maar gedeputeerde Tjisse Stelpstra legt ook de vinger op de zere plek. "De ruimte in Nederland is ontzettend schaars. We concurreren elkaar kapot." Toch zullen in Drenthe de komende jaren meer zonneparken verschijnen. "Het landschap gaat veranderen, daar moeten we maar aan wennen. Het liefst gebruiken we de ruimte zoveel mogelijk op meerdere manieren, zoals hier en met zonnepanelen op het dak."

Dat 'dubbelgebruik' ziet ook wethouder Jan Schipper het liefst. "Wij willen op alle beschikbare daken zonnepanelen. Daarnaast is lokaal eigendom belangrijk. De opbrengsten moeten terugvloeien in de gemeente Midden-Drenthe."

Juist dat laatste is nu nog niet geregeld bij het zonnepark op het water. De lokale energiecoöperaties bestaan vaak uit vrijwilligers, die de snelheid van professionele organisaties niet bij kunnen benen. Bij de Mussels profiteert de lokale gemeenschap op dit moment nog niet mee. De Coöperatie project De Mussels werkt samen met Waterschap Drents Overijsselse Delta aan de overname van 51 procent van de aandelen van de bv waarin het zonnepark is ondergebracht. "Daar is nogal wat geld voor nodig", geeft voorzitter Kees Kuik aan. Inwoners en lokale bedrijven kunnen investeren.

Als het uiteindelijk zo ver is dat de lokale coöperatie gedeeld eigenaar is en dus kan meedelen in de opbrengsten, moeten de leningen eerst worden terugbetaald. Over een paar jaar zal het eerste geld dat de opgewekte stroom oplevert, pas echt terug gaan vloeien naar de samenleving. Dan kunnen lokale projecten worden ondersteund, bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid.