Wonen in de rommel voor nieuwe fundering en versteviging: 'Dit doet pijn'

Door de grootschalige bodemdaling in de regio van Nieuw-Amsterdam en Erica ontstonden grote scheuren in hun woning. Ook kwam een deel van de fundering bloot te liggen doordat de bodem inklinkt. "Dit gras was eerst ongeveer net zo hoog als het pad naast het huis", wijst De Jong buiten aan. "En dat is nu echt stukken lager."

Dat hun tuin verzakt is nog tot daaraantoe, vindt het stel. Maar de grote scheuren in de muren van hun woonkamer vinden ze veel erger. "Zoals je ziet is het een beetje een bende geworden", zegt De Jong vanaf de balken in de woonkamer, waarop hij staat. Daaronder is de zandlaag te zien. De vloer is eruit. "Wij moesten ingrijpen, anders zouden de muren het op een gegeven moment begeven."

Het viel het echtpaar op dat de scheuren in de muren steeds groter werden door de jaren heen. Aanvankelijk dachten ze dat het aan hun woning lag. "Omdat die best wel oud is. Maar toen bleken wij niet de enigen in de buurt te zijn met deze problemen."

Ze sloten zich aan bij de tientallen inwoners uit de omgeving, die zich verenigd hebben in de Facebookgroep bodemdaling Zuidoost-Drenthe. De inwoners trokken aan de bel bij de gemeente Emmen. Eind 2019 kwamen er tientallen meldingen uit Erica en Nieuw-Amsterdam binnen bij de gemeente over verzakkingen en scheuren.

Uit onderzoek van Fugro bleek in mei, dat de schades veroorzaakt worden door bodemdaling, verbouwingen en gebrekkige bouwconstructies. Daarnaast wordt er grootschalig grondwater onttrokken in het gebied, die tot het inklinken van de bodem kunnen leiden. Zwaar vrachtverkeer kan met een trilling het laatste zetje geven. Ook blijkt dat de bodem in het gebied op verschillende manieren is opgebouwd, waardoor er bij de ene woning alleen grond verzakt in de tuin en bij een andere woning ook scheuren ontstaan.

"Wij zijn één van die tien woningen waar uiteindelijk onderzoek gedaan is", legt De Jong uit. "Daar zijn we heel blij mee, want dan weten we precies wat hier de situatie is. Maar we schrokken wel van de resultaten. De conclusies waren zodanig dat we rigoureuze stappen moeten ondernemen, anders begeven de muren het."

Er zijn ijzeren stangen in de scheuren geplaatst, zodat de scheuren niet groter worden. Ook zijn er elf zogeheten poeren (ondersteuningsconstructies, red.) negen meter diep in de grond geplaatst. Kosten: 35.000 euro en allemaal uit eigen zak betaald. "Dit doet pijn", verzucht hij. "We hebben het geluk gehad dat we het hebben kunnen lenen. En dat terwijl we er niks aan kunnen doen."

De Jong had gehoopt aanspraak te kunnen maken op een lening via de gemeente Emmen. Er komt namelijk een loket, waar inwoners terechtkunnen voor advies en vragen. "Maar daar hebben we nooit meer iets over gehoord en dat loket is er nog niet. Er zou ook mogelijk een lening komen. Ook die is er niet. Er zouden borden komen om vrachtverkeer te weren, maar ook die zijn er nog niet."

De gemeente Emmen laat weten druk bezig te zijn met het opzetten van het loket. De borden om het vrachtverkeer langs de Vaart Zuidzijde en Dommerskanaal Zuidzijde te weren, worden binnenkort geplaatst.

Waterschap Vechtstromen doet momenteel nader onderzoek naar de grondwateronttrekkingen in het gebied. Uit het onderzoek blijkt dat bodemdaling ook kan komen door lage grondwaterstanden. Door de warme, droge zomers maar wellicht ook door onttrekking van grondwater. Het waterschap begint daarom volgende week met veldonderzoek, waarbij zoveel mogelijk extra informatie uit het veld wordt verzameld. Daarbij wordt gekeken naar onttrekkingen door de industrie, maar ook de land- en tuinbouw. Met de desbetreffende ondernemers wordt contact gelegd.

De Jong is in ieder geval blij dat zijn huis er de komende vijftien jaar weer tegenaan kan. "In het begin had ik het idee van: ik maak me er niet zo druk over. Maar gaandeweg je bezig bent, kom je er toch achter dat het een grote invloed op je leven heeft gehad. Je bent er daardoor onbewust mee bezig met wat er aan de hand is, legt hij uit.

"Het is nu een grote puinzooi, maar je begint er wel weer zin in te krijgen om het op te bouwen. Ik heb het idee dat het nu wel goed komt. Maar het is zo jammer dat het op deze manier moet."