Boeren en industrie vrezen nieuwe nitraatregels: 'Dit heeft gigantische gevolgen'

ANP-347507557
Avebe vreest minder opbrengst © ANP / Huisman Media
Aardappelconcern Avebe uit Gasselternijveen en landbouworganisatie LTO luiden de noodklok over de nieuwe nitraatrichtlijn. Als die maatregel wordt ingevoerd heeft dat grote gevolgen voor de boeren en de verwerkende industrie, zeggen ze.
Nederland is verplicht elke vier jaar een actieprogramma op te stellen om de waterkwaliteit te verbeteren. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat daarvoor een nieuw voorstel gemaakt: het 7e actieprogramma Nitraatrichtlijn.
De regelgeving voor boeren is 'onhaalbaar, onbetaalbaar en ontwrichtend' en moet anders. Daartoe roept de LTO op. De richtlijn kan voor veel boeren en tuinders het einde betekenen, waarschuwt de boerenorganisatie.

30 procent minder opbrengst

Bij aardappelconcern Avebe heerst de opperste staat van paraatheid na het bekend worden van de nieuwe nitraatrichtlijn. Volgens woordvoerder Marieke Kanon heeft met name het verplicht vroeg inzaaien van vanggewassen grote gevolgen voor de oogst van akkerbouwers.
"Normaal gesproken wordt 80 procent van de oogst na 1 oktober gerooid. Vóór die datum zijn veel aardappelen nog niet volgroeid en is het zetmeel- en eiwitgehalte lager", zegt ze tegen RTV Noord. Dat kan volgens haar leiden tot een opbrengst die 30 procent lager is dan normaal. "Er moet nog een impactanalyse van de financiële gevolgen worden gemaakt. Wel is duidelijk dat de gevolgen gigantisch zullen zijn."
Kanon wijst er verder op dat het gaat om een generieke maatregel, die geldt voor alle boeren in Nederland, terwijl het nitraatprobleem op de zandgronden in onze regio veel minder speelt.

Animatiefilmpje LTO

In een animatiefilmpje over de vernieuwde richtlijn roept de LTO boeren, burgers, tuinders en 'iedereen zonder agrarische achtergrond' op om zich tegen de maatregelen uit te spreken. Het programma loopt tot en met 2025. Alle lidstaten van de Europese Unie herzien de richtlijn elke vier jaar. Tot 18 oktober mogen mensen zich online via een consultatie tegen de richtlijn uitspreken. De Tweede Kamer moet nog stemmen over het programma.
(Tekst gaat verder onder de video)

Minder aardappelen en bieten verbouwen

De nieuwe nitraatrichtlijn komt erop neer dat boeren eens in de vier jaar, en vanaf 2027 eens in de drie jaar, een 'rustgewas' moeten zaaien. Een boer mag dan geen bieten of aardappelen telen. Rustgewassen, zoals graan, kunnen stikstof in de grond binden en zorgen voor een gezondere bodem en meer biodiversiteit. Maar de boer verdient veel minder aan dergelijke gewassen en kan daardoor een stuk minder aardappelen en bieten telen.
Volgens LTO verliezen boeren door de veelheid aan regels 'vruchtbare landbouwgrond, moeten ze tegen de natuur in werken en worden ze beperkt in hun vakmanschap en verdienvermogen'. Zo bepaalt de overheid volgens LTO nagenoeg alles voor boeren, van de hoeveelheid land die ze mogen gebruiken tot wanneer ze moeten zaaien en oogsten. Ook ontbreekt een analyse van de economische impact van de regels in het overheidsplan, vindt de boerenorganisatie.
De LTO wil een 'effectieve, werkbare en betaalbare aanpak' in plaats van de berg regels die er volgens de organisatie nu is. "Onze sector wordt geconfronteerd met regelgeving die tot in de details van onze bedrijfsvoering ingrijpt. Als je zelf geen boer of tuinder bent, is het bijna onmogelijk om de gevolgen van alle regeltjes te overzien", aldus LTO-voorman Sjaak van der Tak.

'Ontwrichtend, onhaalbaar en onbetaalbaar'

"Als je dit plan hoort zeg je: dit kan toch niet waar zijn? Maar het is wel waar", zegt Tineke de Vries namens boerenorganisatie LTO Nederland. "Toen de ministeries dit plan over de schutting gooiden hebben wij gelijk gezegd: Dit is ontwrichtend, onhaalbaar en onbetaalbaar."
Volgens De Vries hebben agrarische organisaties, Avebe en de Rabobank de handen ineen geslagen om met een goed alternatief plan te komen: "Het gaat dan om gebiedsgerichte maatregelen met een goede onderbouwing."

Oproep aan boeren en burgers

Eind dit jaar moet het nitraatplan van Schouten worden ingediend in Brussel. Tot 18 oktober kan er gereageerd worden op de concept-nitraatrichtlijn. LTO Nederland heeft boeren en burgers opgeroepen te reageren, door middel van een modelbrief.
De Drentse akkerbouwer Jan Reinier de Jong schreef gisteren meteen een reactie aan minister Carola Schouten, die twee jaar geleden nog z'n akkerbouwbedrijf in Odoorn bezocht. Op twitter schrijft hij: 'het huidige voorstel is einde oefening voor veel boeren'.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.