Medicijnresten in water groeiend probleem: 'Er zijn mannelijke vissen die eicellen kweken'

Bij de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Echten komt per dag vijf kilo aan medicijnresten binnen
Bij de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Echten komt per dag vijf kilo aan medicijnresten binnen © RTV Drenthe / Vera Beuke
Medicijnresten in het water zijn een bedreiging voor het milieu en zorgen ervoor dat het moeilijker is om schoon drinkwater te krijgen. Dat is de boodschap van de geneesmiddelen- en watersector tijdens de Week van Ons Water. Bij de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Echten komt per dag vijf kilo aan medicijnresten binnen. En dat heeft gevolgen voor de flora en fauna in het water.
"Je ziet bijvoorbeeld dat door hormonen de vissen uit balans raken", zegt Marion Wichard, bestuurslid van Waterschap Drents Overijsselse Delta. "Er zijn zelfs mannelijke vissen die eicellen kweken. Dat is iets wat je echt niet wil."

Vergrijzing

In totaal komt er per jaar 200.000 à 300.000 kilo aan medicijnresten in het Nederlandse oppervlaktewater terecht. Een groot deel via de ontlasting en urine van medicijngebruikers, maar een deel van de ongebruikte medicijnen wordt door gebruikers ook gewoon door de gootsteen en wc gespoeld. Volgens het waterschap wordt dit probleem de komende jaren alleen maar groter.
"Er komen steeds meer medicijnen op de markt die wij niet kennen en die een specifieke behandeling vragen", legt Wichard uit. "We worden ook met z'n allen ouder en dat betekent dat we ook met z'n allen meer medicijnen gaan gebruiken. Boven de 65 jaar zie je dat het medicijngebruik toeneemt. Dat betekent ook dat meer medicijnresten in het water terechtkomen."
Medicijnresten in het water vormen een groeiend probleem

Filteren

Volgens Arjan Verhoeff, beleidsmedewerker bij Waterschap Drents Overijsselse Delta, kan er op dit moment negentig procent van de medicijnresten uit het water worden gefilterd. "Er zitten bacteriën in het water die veel stikstof en fosfaat uit het water halen. De bijvangst is dat we ook veel medicijnresten eruithalen. Maar het ene middel halen we er beter uit dan het andere. De pijnstiller Diclofenac halen we er bijvoorbeeld heel slecht uit."
Er zijn wel nieuwe technieken om meer resten van geneesmiddelen uit het water te halen, maar die kosten veel energie en grondstoffen. "Eén van onze doelstellingen is ook om energie en grondstoffen te besparen, dus het is een enorme zoektocht. We zijn nu aan het verkennen hoe we op een duurzame manier die medicijnresten uit het water kunnen halen. Maar dat is niet gemakkelijk", zegt Verhoeff.

Medicijnen over?

Pillen, poeders of andere medicijnen die mensen over hebben, kunnen worden ingeleverd bij de apotheek. "Wij hebben in de apotheek een ton staan, waar overgebleven geneesmiddelen in gegooid kunnen worden", legt Sybolt Brouwer, voorzitter van de Drentse Apothekers Coöperatie, uit. "Later worden die medicijnen dan vernietigd door een afvalverwerkingsbedrijf. In verband met de privacy moeten mensen wel het etiket met hun persoonsgegevens van de verpakking af halen.
Brouwer is zelf apotheker geweest en had die tonnen ook in zijn apotheek staan. "Per maand werden er vier à vijf volle tonnen opgehaald. Dat ging wel erg snel, daar schrok ik van." Mensen krijgen dus soms te veel medicijnen voorgeschreven. "Je zou dan in overleg moeten treden met huisartsen, specialisten en ziekenhuizen om per keer minder medicijnen voor te schrijven. Als het mensen dan niet bevalt en ze stoppen ermee, hebben ze ook niet zoveel over. Ik denk dat daar iets aan gedaan moet worden."

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.