Meer incidenten met asielzoekers in trein Emmen-Zwolle, personeel ziek thuis

VVMC Wim Eilert
Wim Eilert van de vakbond voor treinpersoneel sluit acties niet uit als er geen beveiligers op de treinen komen © serge vinkenvleugel/RTV Drenthe
Vechtpartijen in de trein. Een machinist die tegen zijn hoofd geschopt wordt. Het aantal incidenten met asielzoekers in de treinen van Emmen naar Zwolle neemt weer fors toe. De vakbond voor treinpersoneel VVMC en vervoerder Arriva bevestigen dit. Het treinpersoneel van Arriva is er klaar mee, zo laat vakbond VVMC weten.
"Afgelopen dinsdagavond is op het perron in Zwolle een van onze machinisten tegen de vloer gewerkt en meerdere keren tegen zijn hoofd geschopt", zegt Nikkie Smit van Arriva. "De verdachten zijn weggerend nadat een van onze stewards zijn collega te hulp schoot. De machinist is ter controle naar het ziekenhuis gegaan en later naar huis gebracht. Later zijn meerdere verdachten aangehouden." Die machinist zit nu ziek thuis en hij is niet de enige.

Brandbrief

Tot nu toe werden overlast en geweldsincidenten meestal veroorzaakt door veiligelanders: asielzoekers die vanwege de toestand in hun land weinig tot geen kans hebben op een status in ons land. Bijna altijd gaat het om mannen die geen vervoersbewijs hebben, zwartrijders dus. Of de huidige toename van het aantal incidenten alleen aan veiligelanders of ook aan andere asielzoekers te wijten valt, kan Arriva niet zeggen. Vakbondsbestuurder Wim Eilert van de VVMC denkt te weten dat het vooral om veiligelanders gaat.
Vakbond voor treinpersoneel VVMC trekt aan de noodrem. Vakbondsbestuurder Wim Eilert: "Er is een toename van het aantal asielzoekers dat naar Ter Apel reist en er is ook een toename van het aantal incidenten. Het is het bekende verhaal dat al jaren sleept: vechtpartijen met treinpersoneel. Er wordt naar ze gespuugd. En nu een machinist die tegen z'n hoofd is geschopt. Drie of vier Arriva-personeelsleden zitten inmiddels ziek thuis door de incidenten op de lijn Emmen-Zwolle."
Eilert heeft een brandbrief naar de directie van Arriva gestuurd. "Het personeel is er helemaal klaar mee. Ik ga ervan uit dat Arriva met oplossingen komt die ervoor zorgen dat rijdend personeel veilig kan werken."
(verhaal gaat verder onder de video)
Meer incidenten asielzoekers in trein Emmen-Zwolle, personeel ziek thuis

Kloppen op de verkeerde deur

Nikkie Smit van vervoerder Arriva bevestigt de toename van het aantal incidenten en dat medewerkers ziek thuis zitten. Maar volgens Arriva klopt de VVMC op de verkeerde deur. Smit zegt dat Arriva alle maatregelen al genomen heeft die het zelf kan nemen zoals 'vliegende teams' die collega's in nood kunnen helpen en controles op perrons waarbij zwartrijders eruit gevist worden.
Op iedere trein zit, zoals met de provincies is afgesproken, een steward. De proef met twee stewards op een trein is gestopt, omdat er daardoor ook treinen zonder steward rondreden. Bij een incident stond de machinist er vervolgens alleen voor. Smit: "Voor meer maatregelen is nu echt de politiek aan zet."

Beveiligers op de treinen

Natuurlijk vindt ook VVMC-bestuurder Eilert dat de politiek wat moet doen. Maar ook Arriva moet in zijn optiek nu onmiddellijk meer actie ondernemen. "Voordat de politiek met definitieve plannen komt, zijn we weer een hele tijd verder. En de geweldsincidenten waardoor personeel thuis zit, die zijn er nu. Bovendien heeft Arriva nog geen veiligheidsteams in de treinen. Die zouden de treinsteward kunnen helpen als hij in de problemen komt."
Bij het samenstellen van veiligheidsteams moet de treinsteward niet worden meegerekend, vindt Eilert. "Die teams moeten komen als ondersteuning van de steward. De controles in Emmen en Zwolle op het perron zijn natuurlijk een goede zaak, maar op de tussenliggende stations zijn die er niet. Veel asielzoekers zijn inmiddels zo slim om van deze stations gebruik te maken, dan stappen ze bijvoorbeeld op in Emmen-Zuid."
Er is op 14 oktober door alle betrokken partijen (provincies Drenthe en Overijssel, alle gemeenten langs de spoorlijn, politie en het Rijk) gesproken over oplossingen. Arriva laat weten dat het een stevig gesprek is geweest. Gedeputeerde Cees Bijl en Arriva willen niets uit dat gesprek kwijt, omdat dit het vinden van een oplossing in de weg zou kunnen zitten en er nog verder moet worden gepraat.
Maar het is geen geheim dat Bijl vindt dat het Rijk een grote rol moet hebben bij de oplossing. Woorden van dezelfde strekking uitte Bijl ook al bij het tijdelijk financieren en weer uitbreiden van de speciale asielbus tussen Emmen en Ter Apel om de reguliere Qbuzzlijnen en haar chauffeurs te ontlasten. In de bussen speelt hetzelfde probleem als in de treinen.
(verhaal gaat verder onder de video)
Wim Eilert van vakbond VVMC vindt dat Arriva meer moet doen.

Het Rijk moet het oplossen

Dat het Rijk het moet oplossen vinden ook VVD-statenleden Karin Zwaan (Drenthe) en Lex Schukking (Overijssel). Zwaan ziet niets in opnieuw tijdelijke maatregelen. "Ik besef dat een permanente oplossing langer gaat duren dan dat de vakbond wil maar het Rijk moet dit nu echt permanent gaan oplossen en dat moet met structureel geld als je permanente maatregelen moet nemen."
Staatssecretaris Ankie Broekers Knol (asielzaken) en minister Barbera Visser (infrastructuur) lijken nog lang niet in die stand te staan. Zwaan heeft Visser een brief gestuurd en probeert via Tweede Kamerleden zoals de Hoogeveense Mark Strolenberg een voet tussen de deur in Den Haag te krijgen.
Arriva lijkt ook op die lijn te zitten. Nikkie Smit: "Het merendeel van ons eerder opgestelde plan van aanpak hebben we inmiddels uitgevoerd. We wachten nog steeds op een structurele financiële bijdrage om voor de toekomst alle huidige maatregelen te kunnen blijven bekostigen. Maar in alle gevallen haal je de oorzaak niet weg en probeer je alleen de gevolgen aan te pakken. De oorzaak zal vooral op landelijk en provinciaal niveau aangepakt moeten worden."
(verhaal gaat verder onder de video)
VVD-Statenlid Karin Zwaan over de problemen op het traject Emmen-Zwolle
Het aantal ernstige incidenten waarbij bijvoorbeeld sprake is van mishandeling met letsel of fysiek geweld is volgens Arriva het hardst gestegen. Uit de cijfers van de vervoeder over de lijn Emmen-Zwolle:
In totaal zijn er in het derde kwartaal van dit jaar 107 incidenten geregistreerd. In vergelijking met het tweede kwartaal van 2021 is het totaal aantal incidenten gestegen met 8 procent. Het aantal zogenoemde 'A-incidenten' is gestegen met 62 procent, van 8 incidenten in het tweede kwartaal van 2021 naar 13 incidenten in het derde kwartaal van 2021. Het aantal B- en C-incidenten bleef nagenoeg gelijk.
Een A-incident is bijvoorbeeld mishandeling met letsel of fysiek geweld. B-incidenten hebben te maken met ongewenst gedrag zoals reizigers lastig vallen, misbruik van voorzieningen en het niet hebben van een vervoerbewijs. C-incidenten hebben te maken met het overtreden van de huisregels in de trein en op het perron.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.