Drie jaar fietsen op VAM-berg: recreant en prof kennen de grillen

Wielrennen
Anna van der Breggen stapt met haar fiets boven het hoofd over de finishlijn. © RTV Drenthe / Kim Stellingwerf
De VAM-berg in Wijster is deze maand drie jaar in gebruik bij fietsers. De bult heet sindsdien Col du Vam. Met stijgingspercentages tot 15 procent moet menig geoefend wielrenner uit het zadel om de opgeknapte afvalbult te bedwingen. En dat werd veelvuldig gedaan de afgelopen jaren. Een topattractie, maar ook een met een schaduwzijde.
Jarenlang leeft bij de provincie Drenthe de wens om van de VAM-berg een fietsattractie te maken. Samen met terreineigenaar Attero wordt onderzoek gedaan en in 2016 wordt bekend dat het gebied ontwikkeld wordt. Op 18 oktober 2018 is het zover: de officiële opening van de fietsroutes. En meteen in het eerste weekend trekken duizenden recreanten naar Wijster om de uitdaging aan te gaan.
Ondertussen wordt er doorgewerkt aan een mountainbikeroute, over de flanken van de heuvel, in maart 2019 is die klaar voor gebruik.

Wedstrijden

De Col du Vam ontwikkelt zich tot een graag geziene scherprechter in wielerrondes. Het kan dan ook niet anders of de parcoursbouwer van de Ronde van Drenthe kiest meteen in het voorjaar voor een route over de bult. Vanwege de harde wind is het nog even spannend of de renners naar boven mogen. Bij de vrouwen wint Marta Bastianelli en bij de mannen verteert een geëmotioneerde Pim Ligthart het nieuwe parcours het beste.
De Noordelijke Districtskampioenschappen wielrennen, de Green Mountain Tour, Olympia's Tour, het Nederland Kampioenschap voor scholen, de mountainbikewedstrijd de 3-nations-cup, de Healthy Ageing Tour, de Wielermeerdaagse Noordenveld-Westerkwartier en de Fiets4Daagse weten vervolgens allemaal het 'Dak van Drenthe' te vinden.
De renner die waarschijnlijk de meeste keren de top heeft gerond is Adne Koster uit Roden, tijdens zijn Everest-challenge fietst hij 300 keer achter elkaar naar boven. Ook is de col populair bij goededoelenacties, bijvoorbeeld als alternatief voor de Mont Ventoux in coronatijd. En dat is geen gekke gedachte. Want niemand minder dan Joop Zoetemelk trekt zelfs de vergelijking. "Het is een heel mooie omgeving. Je kan ver weg kijken. Ik vind het formidabel hoe ze dat van een vuilnishoop gemaakt hebben", zegt Nederlands laatste Tourwinnaar.

Veiligheid

Maar het is niet allemaal pais en vree op de berg. Al in april 2019 trekt de Stichting Wandelnet aan de bel. Wandelaars zijn, sinds fietsers legaal de berg op mogen, niet veilig. "Als wandelaar ben je als het ware vogelvrij verklaard. Waar je eerder in alle rust kon wandelen, jakkeren nu fietsers links en rechts van je." De club eist maatregelen van de provincie. De provincie gaat aan de slag, in oktober worden een nieuw fietsparcours, bikepark voor kinderen en een ruiter- en wandelpad in gebruik genomen.
Ook voor wielrenners is het niet altijd veilig. Hoewel er vaker gevallen wordt in de sport, zijn er op de Col du Vam een paar akelige incidenten. In juli 2019 raakt een wielrenner uit Borger zwaargewond bij een val in de afdaling. Hij overlijdt twee weken later aan zijn verwondingen.
De discussie over veiligheid laait op. Met name de keien die langs de paden liggen zijn wielrenners een doorn in het oog. Ronde van Drenthe-organisator Femmy van Issum noemt het zelfs een 'moordwapen', ze weigert haar koers eroverheen te laten lopen als er niets wordt aangepast. Gedeputeerde Henk Brink laat weten dat de blokken steen vervangen worden door grind. De rust keert terug.

Toprenners

Ook het Nederland Kampioenschap voor de professionals komt naar Wijster. Door de coronacrisis wordt de strijd om de rood-wit-blauwe trui pas in het najaar verreden. Wie de Col du Vam nog niet kende, leert hem op 22 en 23 augustus 2020 wel kennen, want grote namen winnen op een afgesloten parcours. Anna van der Breggen stapt met haar fiets boven het hoofd over de finishlijn. Een dag later geeft Mathieu van der Poel een masterclass hardrijden.
Het succesvolle NK smaakt naar meer, er wordt zelfs gedacht aan het organiseren van het wereldkampioenschap nadat Zwitserland daarvan afziet in coronatijd. De internationale wielerbond UCI kiest uiteindelijk voor het racecircuit in het Italiaanse Imola. Wel komt het NK voor het tweede jaar op rij naar Drenthe en uiteraard is de Col du Vam opgenomen in het parcours. Dit jaar pakken Amy Pieters en Timo Roosen het goud.
Afgelopen weekend trok de Ronde van Drenthe opnieuw over Drenthe's populairste fietsattractie. En de volgende titel ligt over anderhalve week voor het oprapen. Dan wordt er op de hellingen van de VAM-berg gestreden om het Europees Kampioenschap veldrijden.
Rune Herregodts wint 58ste Ronde van Drenthe

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.