OM: ‘Opnieuw verhoren Ruinerwoldkinderen kan schadelijk zijn’

Josef B.
Josef B. en zijn advocaat Yehudi Moszkowicz © Janneke de Jonge
Als de rechtbank akkoord gaat met het veranderen van de tenlastelegging van Ruinerwold-klusjesman Josef B., dan wil zijn advocaat Yehudi Moszkowicz de negen kinderen van het gezin opnieuw als getuigen horen. Dat zei advocaat Arnoud Comans, Moszkowicz' vervanger, vanochtend in de rechtbank in Assen. Justitie vindt dat schadelijk voor de kinderen en is tegen.
Vanochtend was een nieuwe regiezitting in de zaak die draait om het gezin van Gerrit Jan van D. Hij leefde tot oktober 2019 met zijn kinderen in volledige afzondering in een boerderij in Ruinerwold en daarvoor in onder meer Meppel, Zwartsluis en Hasselt. Van D. predikte zijn eigen geloof en mishandelde de kinderen. Sommigen werden ook misbruikt.
De 60-jarige Oostenrijker Josef B. is al sinds jaar en dag bevriend met hem en aanhanger van zijn geloof. Hij hielp Van D. met allerlei klussen en hand- en spandiensten. Zo verbouwde hij de boerderij in Ruinerwold en regelde hij de boodschappen voor het gezin. Daarmee is hij volgens het Openbaar Ministerie medeschuldig aan jarenlange vrijheidsberoving en mishandeling van de kinderen.
In september kwam het OM met een nieuwe, aangepaste tenlastelegging tegen B. Daarop stond wel de jarenlange vrijheidsberoving van de kinderen, maar was een ander misdrijf, gijzeling, vervangen door mishandeling. Dat kan zomaar niet, vindt Moszkowicz. Het OM komt er veel te laat mee en bovendien had hij de kinderen er dan zelf ook vragen over willen stellen in een eerder getuigenverhoor.

'Ander etiketje'

Vanochtend werd besproken hoe het nu verder moet. Advocaat Comans benadrukte dat de rechtbank de nieuwe tenlastelegging moet afwijzen. Volgens het OM is er feitelijk niks veranderd. "Door gijzeling te vervangen door mishandeling is er alleen een ander juridisch etiketje opgeplakt, de feiten zijn hetzelfde", aldus officier van justitie Diana Roggen.
"Wij willen ook uitspreken dat wij er vanuit gaan dat Josef B. niet zélf geweldshandelingen heeft gepleegd. Daar zijn de kinderen duidelijk in in hun verklaringen. Wij gaan uit van medeplegen, oftewel de verdachte heeft mishandeling mogelijk gemaakt." Ze doelt erop dat vader Van D. zijn gang kon gaan, doordat B. hand- en spandiensten verrichtte.
B., die zelf opnieuw niet in de rechtbank was, ontkent dat hij iets verkeerd heeft gedaan. Hij ziet zichzelf als een discipel van Van D. en de vervolging van hem en de Ruinerwoldvader ziet hij als een heksenjacht.

'Welzijn kinderen moet voorop staan'

Als de rechtbank de nieuwe tenlastelegging van het OM wél goedkeurt, dan wil Moszkowicz alle negen kinderen opnieuw verhoren over B.'s vermeende betrokkenheid bij de mishandelingen, die onder meer bestonden uit schoppen, slaan, verwurging, het in de kou buiten laten slapen en in een koud bad zetten.
"De kinderen zijn uitgebreid verhoord in een studio en daarbij zijn ook deze beschuldigingen besproken. Hen opnieuw horen, is echt niet in hun belang", aldus Roggen. "De oudste kinderen hebben laten weten dat ze enorm opzien tegen nieuwe verhoren. Dit kan schade berokkenen in hun verwerkingsproces. Het welzijn en de gezondheid van de kinderen zou voorop moeten staan." Ze verzocht de rechtbank dan ook dit verzoek niet in te willigen. "Alles staat al in de getuigenverklaringen."

'Enorme impact'

Advocaat Corinne Jeekel, die de oudste vier kinderen bijstaat, sloot zich daarbij aan. "Het terughalen van de herinneringen aan wat er destijds allemaal is gebeurd zou niet moeten plaatsvinden. Ik zou het ze graag willen besparen. Anders worden ze ook nog weer eens slachtoffer van het proces, en dat zou echt niet moeten. Ze hebben al voldoende meegemaakt. Als ze weer door het hele verhaal moeten gaan, heeft dat een enorme impact," waarschuwde Jeekel.
Ook wil de advocaat van Josef B. nog altijd Ruinerwold-vader Gerrit Jan van D. horen in deze zaak als belangrijke medeverdachte. Dat Van D. zelf geen strafproces krijgt, omdat hij als gevolg van een beroerte daar niet toe in staat is, weerhoudt Moszkowicz er niet van om zijn onderzoekswens overeind te houden. "De vader is een doorslaggevende getuige voor de zaak van mijn cliënt en wij hebben dat ondervragingsrecht", stelt de advocaat.
De rechtbank doet op 2 december uitspraak.
11/11 Ruinerwold Jeekel verhoor

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.