Podcast Drenthe Toen: Een Drentse edelman op Grand Tour

"Dat was het beginidee van de Grand Tour. Wat er in de praktijk gebeurde, was dat de jonge heren van adel, daar toch wat andere ideeën over hadden dan hun ouders. Ze kregen vaak een gouverneur mee die ze op het rechte pad moest houden", vertelt Budding. "Lang niet altijd zo eenvoudig, want als ze eenmaal onder de vleugels van hun ouders vandaan waren, zagen ze de kans schoon om de bloemetjes buiten te zetten. En waren ze veel liever in het theater en in het bordeel dan dat ze een kunstcollectie gingen bekijken."

Waren er ook Drenten die op Grand Tour gingen? Janneke Budding: "Eén van hen was Sigismund Pieter Alexander van Heiden Reinestein, een Drents edelman. Hij woonde op Laarwoud, in Zuidlaren en was ook goed ingevoerd in de kringen in Den Haag, hij was ook opperkamerheer van stadhouder Willem V", weet ze.

Ze vervolgt: "Wanneer hij 24 is gaat hij op Grand Tour, niet zo uitgebreid als veel Britten doen, hij houdt het na een paar maanden voor gezien. Hij gaat naar België en naar Frankrijk. Met postkoetsen, diligences en soms te paard. Hij reist met een groepje mensen, ook van adel en er zijn ook dames bij, en zijn persoonlijke knecht, lees ik in zijn reisdagboek uit 1764. Het was prachtig om dat in het Drents Archief te mogen inzien. Aan de ene kant schreef hij de feitelijke dingen, zoals de plaatsen waar ze kwamen, en rechts noteerde hij zijn persoonlijke ervaringen."

Janneke Budding schreef onlangs het boek: 'Meneer de Baron gaat op reis. Buitenlandse reizen van de adel 1814-1914'. In de volgende afleveringen van deze serie schuiven we een eeuw op, in dit deel richten we ons vizier op de 18e eeuw, de Grand Tour, overigens ook alleen weggelegd voor de heel rijken van hun tijd.

Wat nam je allemaal mee op Grand Tour? "Hou je vast", grinnikt Budding, terwijl ze citeert uit een reisgids. "Bedenk wel, het gaat om mensen die onderweg niet gaan kamperen, maar in een herberg overnachten, soms bij een persoon van adel thuis. Om er zeker te zijn dat je toch een beetje behoorlijk kon slapen moest je om de volgende zaken denken: een opvouwbaar bed, twee grote dikke leren lakens, daar kon het ongedierte niet doorheen steken, want je kon er zeker van zijn dat er vlooien in de matrassen zaten. Twee kussen, twee dekens, twee slaapkamerkleedjes, kussenslopen, handdoeken, tafellakens en servetten."

De lijst is eindeloos. Geen wonder dat je rijk moest zijn want voor bagage van een dergelijke omvang had je vele reiskisten én personeel nodig.

Het hele gesprek met Janneke Budding is te horen in Drenthe Toen, zondagmiddag 14 november van 12.00 uur tot 14.00 uur. Daarna terug te luisteren via uitzending gemist of de podcast.