Na dood van zijn vrouw hoeft Jan Huisjes nu nooit meer over de onbewaakte overweg

Huisjes woont inmiddels in een huis met bedrijfsgebouw voor z'n hooihandel. Op een paar kilometer van de plek in Wijster waar hij tot voor kort woonde en waar hij nooit weg wilde: de boerderij van zijn voorouders langs het spoor. Maar nu is het de plek, waar Huisjes nooit meer naartoe wil. Het is de plek waar zijn vrouw Anita om het leven kwam.

Zeventien jaar lang lagen Jan Huisjes en spoorbeheerder ProRail overhoop over het opheffen van de dubbele onbewaakte overweg naar de boerderij aan het Looveen in Wijster. De overweg is de enige manier om bij het huis en bedrijf van de familie Huisjes te komen. Dat het levensgevaarlijk is, weet Huisjes wel. Vooral bij mist. In retrospectief vertelt hij al die jaren doodsangsten te hebben uitgestaan. Niet alleen voor z'n eigen familieleden maar ook voor bezoekers, pakketbezorgers, mensen die de situatie niet kenden of niet weten in te schatten.

Overdag razen er per uur minimaal acht intercity's en stoptreinen voorbij. Op volle snelheid rijden ze 140 kilometer per uur op het langste rechte stuk spoor van ons land tussen Hoogeveen en Assen. En dan zijn er ook nog de extra treinen die niet volgens een openbare dienstregeling rijden. Eén inschattingsfout of domweg niet goed opletten en je bent bij het oversteken kansloos.

Verschillende oplossingen voor het opheffen van de onbewaakte overweg kwamen de afgelopen jaren voorbij. Zo werd er gekeken naar een nieuwe weg over de weilanden van Huisjes naar een bewaakte overweg. Dat was volgens Huisjes destijds geen oplossing, want een deel van het grasland zou daarvoor veel te drassig zijn. Daarnaast waren ProRail en Huisjes het niet eens over hoe stevig de weg zou moeten zijn en wie na de aanleg verantwoordelijk zou worden voor het onderhoud.

Een alternatieve oplossing, waarbij de route over het land naar een verderop gelegen zandweg ging, haalde het ook niet. Die weg mocht niet verhard worden, vanwege een zeldzame loopkever. En de laatste oplossing: uitkopen en op een andere locatie het bedrijf met een woonruimte voortzetten, haalde het ook niet.

ProRail en Huisjes kwamen er dus niet uit. ProRail vond Huisjes maar een dwarse en moeilijke man. Al werd dat nooit hardop gezegd. Huisjes geeft ruiterlijk toe dat hij niet de makkelijkste is. Maar de omstandigheden hebben hem ook zo gemaakt, zegt hij. Omdat er nooit naar hem geluisterd werd, zo is zijn stellige overtuiging.

De familie Huisjes betaalt de allerhoogste prijs voor leven met een onbewaakte overweg. Op 12 januari komt de vrouw van Jan en moeder van hun zoon Julian 's ochtends vroeg onder de trein. Anita Huisjes zet die ochtend een speciaal omgebouwde container voor pakketbezorgers aan de overkant van het spoor. Zo hoeven pakketbezorgers de gevaarlijke overweg niet over. Zij niet, maar Anita Huisjes moet de overweg wel over en dat gaat die ochtend mis. Ze is op slag dood.

Anita's trieste dood is voor Jan het begin van de omschakeling. Hij kan niet meer naar de plek kijken waar zijn vrouw verongelukt is. Hij wil weg van de boerderij. Het is een van de redenen waarom er uiteindelijk wel een oplossing komt.

Volgens Huisjes verandert ook de houding van ProRail, met name na het dramatische treinongeluk een paar maanden later in Hooghalen. Op net zo'n gevaarlijke onbewaakte overweg botst op 22 mei een sprinter op topsnelheid tegen een trekker met vol geladen landbouwdumper. De hele kop van de trein wordt verbrijzeld en de machinist is op slag dood.

Maar volgens Huisjes is de belangrijkste reden voor de oplossing die gevonden wordt, de bemoeienis van inmiddels oud-burgemeester Mieke Damsma. Damsma speelde ook een bemiddelende rol bij het oplossen van de gevaarlijke situatie met de onbewaakte overwegen in Hooghalen. En ook in Wijster bij Jan Huisjes is Damsma opnieuw het olievrouwtje.

Jan Huisjes en Mieke Damsma bouwen een vertrouwensband op. Damsma komt erachter dat niet alleen ProRail maar ook Jan een lastige klant kan zijn. Damsma is volgens Jan en zijn kinderen van doorslaggevende betekenis geweest in het oplossen van het probleem in Wijster.

Inmiddels wonen Jan Huisjes en zoon Julian bij hun vervangende bedrijfsgebouw een paar kilometer verderop. Naar volle tevredenheid. Jan wil er niet meer weg. De treinen kun je als je goed kijkt in de verte nog wel zien razen, maar als je er niet op let zijn ze er niet.

Nog een keer wil Jan terug naar de inmiddels verdwenen overweg. Hij ziet het als een poging om het verhaal af te sluiten en alles een plek te geven. En om zijn kant van het verhaal te doen. ProRail heeft in alle stilte in november de overweg verwijderd. Naar de overkant kan niet meer. Maar naar de boerderij wil Jan Huisjes ook beslist niet meer.

Op een grauwe decemberdag doen Jan en Julian hun verhaal bij de voormalige overweg. Samen met dochter Wilma gaan ze terug naar de plek van het ongeluk. Aan het einde frommelt Jan een kladblokje uit z'n achterzak met laatste woorden. Nooit meer doodsangsten of het wel goed gaat. Een stil moment volgt. Al snel onderbroken door een aanstormende trein.