'We staan voor een enorme opgave, maar je mag het niet alleen bij de boeren neerleggen'

Jetta Klijnsma 2022 foto 5
Volgens Jetta Klijnsma kun je het oplossen van het stikstofprobleem niet alleen neerleggen bij de boeren © Fred van Os
Zelfs een optimistisch mens als onze commissaris van de koning Jetta Klijnsma trekt tijdens ons lange nieuwjaarsinterview af een toe een zorgelijk gezicht. De opgaves waar we in 2022 en de jaren daarna voor staan in Drenthe en ons land zijn groot.
We zitten nog geen tien minuten aan tafel op onze eerste opnamelocatie Wollegras in Weiteveen als blijkt dat boven alle onderwerpen de waarschuwing hangt: "We zullen echt onze manier van leven aan moeten passen, willen we de aarde leefbaar houden."

Niet alles bij de boeren neerleggen

Daarmee pakken we aan het begin van ons half uur durende nieuwjaarsinterview maar gelijk de grootste onderwerpen bij de kop: onze achteruitgaande natuur, stikstof, hoe gaan we de landbouw hervormen als we toch grootschalig willen blijven boeren? Gaat dat überhaupt allemaal samen? Klijnsma is het type mens dat het glas halfvol ziet, niet halfleeg. Hoewel de landbouw de grootste stikstof-uitstoter is "kun je het oplossen van het probleem niet alleen neerleggen bij de boeren. En we zullen ze flink moeten helpen bij de omvorming van de landbouw."
Er volgen een paar historische beschouwingen van Klijnsma -ze is behalve politicus ook historicus. Het zijn twee prachtige tijdsduidingen. Van Sicco Mansholt en de grootschalige opschaling naar massaproductie waarvan Mansholt later toegaf: we hebben dit niet goed gedaan, tot de laatste veenafgravingen in het laatste restje Bargerveen. Die heeft niet alleen eenmalig al het turf in de kachel doen verdwijnen, maar ook -wisten wij veel- uiteindelijk een deel van het stikstofprobleem opgeleverd.
Jetta Klijnsma 2022 foto
De crew van RTV Drenthe en Jetta Klijnsma in de Kennispoort van NHL Stenden in Emmen © Fred van Os

Hoe houd je jongeren hier?

Op de fiets en deels met de auto (Klijnsma heeft een geweldig aanhangertje voor haar elektrische driewieler en daar grapt ze over: "ik ben de enige politieke bestuurder waarvan de dienstauto een trekhaak heeft") trekken we verder naar de Kennispoort van NHL Stenden in Emmen. Het thema 'hoe houd je jongeren hier en hoe houd je Drenthe aantrekkelijk voor jongeren' staat centraal in het tweede deel van ons drieluikgesprek. Volgens Klijnsma door opleidingen aan elkaar te koppelen, de Universiteit van het Noorden en begeleiders die een leerling volgen, ook als ze naar een andere opleiding gaan.
En jongeren moeten ergens wonen. Zo komen we al snel op het Deltaplan voor het Noorden van de noordelijke provinciebestuurders: Geef ons de Lelylijn, de Nedersaksenlijn en veel harder rijden op bestaand spoor tussen Groningen/Leeuwarden en de Randstad. De tegenprestatie: geen 100.000, maar 320.000 woningen bouwen voor Randstedelingen die zich in het Noorden en Flevoland willen vestigen. In Drenthe zou het gaat om 40.000 tot 45.000 nieuwe woningen. Klijnsma vertelt daarbij hoe anders Drenthe er dan uit kan komen te zien. Dat is niet erg zegt ze, als we onze landschappen en natuur maar sparen.
Serge Vinkenvleugel 2022 foto 1
Politiek verslaggever Serge Vinkenvleugel in gesprek met Jetta Klijnsma © Fred van Os

Zorgen over de zorg en cultuur

Onze laatste gespreksplek is het Van Goghhuis in Nieuw-Amsterdam. Met de aandacht voor Van Gogh zit het de komende twee jaar in Drenthe wel snor, want er komt onder meer een film en een grote tentoonstelling in het Drents Museum. Maar de 170 miljoen euro die het nieuwe kabinet uittrekt voor cultuur is Klijnsma te mager. Ook al is dit bedrag voornamelijk bedoeld voor de makers die het financieel niet gemakkelijk hebben, zeker niet in deze corona-pandemie.
En dat er een andere aanpak van crisismanagement voor corona of een toekomstige andere pandemie moet komen staat voor Klijnsma als een paal boven water. Ze legt uit dat de zorgcapaciteit omhoog moet zodat de samenleving niet steeds op slot hoeft. Het weghalen van kinderhartchirurgie in het UMCG in Groningen is voor haar een no-go.
Bekijk hieronder het hele nieuwjaarsinterview met Jetta Klijnsma:
Nieuwjaarsinterview 2022 met commissaris van de koning Jetta Klijnsma

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.