Stellingwerven bestaan zeker 700 jaar

271BA603AF249B3CC1257567005728E6_WPicture1_1.jpg
271BA603AF249B3CC1257567005728E6_WPicture1_1.jpg
OLDEBERKOOP - Zijn de Stellingwerven een stukje Drenthe in Friesland? Of zijn de Stellingwerven een stukje Friesland in Drenthe.
Het tv-programma Drents Diep neemt een kijkje over de provinciegrens van Friesland. Daar ligt het gebied de Stellingwerven, met de twee gemeenten West-Stellingwerf (Wolvega) en Oost-Stellingwerf (Oosterwolde). In elk geval praten ze er geen Fries, maar een Nedersaksische streektaal, net als in Drenthe. De Stellingwerven vieren dit jaar het 700-jarig bestaan.
De eerste keer dat de landsnaam Stellingwarf zich in geschreven bronnen voordoet, is in een oorkonde van 24 augustus 1309. Er deed zich in die tijd een ernstig conflict voor tussen de bestuurders en inwoners van het Middeleeuwse land Stellingwarf en Guido van Avesnes, bisschop van Utrecht. Daarbij ging het om kwesties rond bezit en pacht van boerderijen en landerijen door Stellingwervers in het gebied van het huidige Steenwijkerland, een gebied waarvan de bisschop landsheer was, om de weigering door de Stellingwervers om de bisschop als hun heer te erkennen en hem belasting te betalen, en meer. De Stellingwervers beschouwden zich als vrij, net als de andere 'vrije Friezen' in die tijd, en ze wilden dus niet onderworpen zijn aan het landsheerlijke gezag van de bisschop.
Het conflict was op zeker moment uitgelopen op een indrukwekkende belegering van het bisschoppelijke kasteel te Vollenhove door de Stellingwervers. In de oorkonde van 24 augustus 1309 werd de bisschoppelijke straf bekendgemaakt. Die bestond uit excommunicatie, wat de uitsluiting van de kerkgemeenschap inhoudt, tot het moment dat de Stellingwervers en hun bondgenoten 'voor hun voornoemde buitensporige gruwelijkheden passend genoegdoening hebben geschonken en ontslag van deze straffen verdiend hebben'. Van 1309 tot 1504 was Stellingwerf feitelijk een onafhankelijke boerenrepubliek, de Vrije Natie der Stellingwerven. In 1328 scheidden twaalf Stellingwerfse kerkdorpen zich vanuit die drang naar vrijheid met goedkeuring van bisschop en Drenthe officieel af van de provincie Drenthe. Welke twaalf dat waren blijft gissen. In 1504 werd Stellingwerf ingedeeld bij Friesland. In 1517 werd Stellingwerf gesplitst in twee grietenijen: Stellingwerf-Oosteinde (later: Ooststellingwerf) en Stellingwerf-Westeinde (later: Weststellingwerf). De belangrijkste plaatsen in de Stellingwerven zijn Wolvega, Oosterwolde, Appelscha, Noordwolde en Haulerwijk.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.