Miniatuurlandschap in Boswachterij Hooghalen

De planten hebben geen wortels en nemen voedingsstoffen op via de bladeren. In ons land komen zo'n zeshonderd verschillende soorten voor.

Hans Colpa van Stichting Het Drentse Landschap heeft een zwak voor mossen. "Als kind had ik een treintafel. Ik vond de bosjes en boompjes het interessantst. Toen ik wat ouder was, zag ik dat die miniatuurlandschappen hier in Boswachterij Hooghalen te vinden zijn. Ik was erg enthousiast toen ik dat voor het eerst zag, een mooiere treintafel kun je je niet voorstellen." Midden in het bos ziet Colpa bergen voor zich en stelt hij zich een tunnel voor de trein voor en een plek voor een dorpje.

"Je ziet hier veel verschillende soorten", aldus Colpa. "Klauwtjesmos, haarmos en hier zie ik zelfs thujamos. Dat is een van mijn lievelingsmossen in Hooghalen, vrij zeldzaam maar hier zijn ze volop aanwezig." Het klauwtjesmos is een veel voorkomend mos waarvan de wetenschappelijke naam herinnert aan het vroegere gebruik van mossen als vulling voor kussens en matrassen. Hypnum is afgeleid van de figuur Hypnos, de personificatie van de slaap in de Griekse mythologie.

Haarmos is een groot, stevig mos dat langer dan een halve meter kan worden. Het mos komt algemeen voor op zeer verschillende plekken in de hele wereld, zelfs op Antarctica. Thujamos daarentegen komt vooral voor in schaduwrijke bossen. De bladeren zijn geveerd en de planten samen vormen dikke matten.

De bodem van het bos bij Hooghalen ziet groen van het mos. "Het is hier ideaal voor mossen. Een van de geheimen is de aanwezigheid van sparren. Die zijn het hele jaar donker omdat ze naalden hebben. De mossen kunnen over de naalden die de bomen laten vallen heen groeien. Als het loofbomen waren geweest, dan vielen de bladeren op de mossen en zouden ze verdwijnen."

De omstandigheden zijn niet altijd zo gunstig. "Een paar jaar geleden hadden we een enorm droge zomer", herinnert Colpa zich. "Alle sparren gingen dood waardoor er in één keer heel veel licht ontstaat. Dan zie je dat het gras gaat groeien en de mossen overwoekerd worden. Er komen nieuwe bomen en struiken op en ook daar hebben de mossen geen kans."