Uitmijnen bodem levert bloemrijke graslanden op

Bij het Oostervoortsche Diep in het noorden van Drenthe is dit nu tien jaar lang gedaan. Bodemdeskundige Debby van Rotterdam is al die tijd betrokken geweest en laat het resultaat zien.

"Hier heb je zwarte bodem, hij kruimelt en is een beetje vochtig." Van Rotterdam laat de klonten door haar vingers gaan. "Dit is precies wat de wortels prettig vinden. Als bodemkundige word je van zulke grond onwijs blij." Het gebied is jarenlang gebruikt als landbouwgrond waardoor er veel fosfaat in de bodem terecht is gekomen. Om een afwisselende soortenrijke plantengroei te krijgen, wordt de bodem uitgemijnd.

Op de grond wordt een gewas zoals gras of grasklaver geteeld met behulp van een speciale fosfaatarme meststof. Het gewas neemt fosfaat uit de bodem op. Meerdere keren per jaar wordt het gewas gemaaid en afgevoerd waardoor het overtollige fosfaat verdwijnt. Het is een effectieve methode die op verschillende plekken waaronder ook het Drents-Friese Wold wordt toegepast.

Van Rotterdam beaamt dat veel fosfaat aan het gebied onttrokken is. "Vooral op de plekken waar de fosfaattoestand aan het begin heel hoog was, zien we dat die nu laag is. Daar waar de fosfaattoestand laag was, gaat het steeds moeilijker. Dus waar er heel veel zit kun je het makkelijk verwijderen, het wordt steeds moeilijker om ook dat laatste beetje weg te halen."

Melkveehouder Hendrik Smeenge voert het uitmijnen uit. Zijn bedrijf grenst aan het gebied en hij kan het maaisel goed gebruiken als compost voor zijn maisakker. "Zo heb je een ideaal bed dat het regenwater zoveel mogelijk vasthoudt", licht Smeenge de samenwerking toe. "Je hebt minder uitspoeling en het bodemleven komt terug, zodat je het jaar daarop weer een gezonde bodem hebt waar een goed gewas op kan worden verbouwd."

Smeenge verwacht dat hij de komende jaren betrokken blijft bij het beheer. De samenwerking met Staatsbosbeheer verloopt prettig en hij vindt het belangrijk een bijdrage te leveren. "Wij hebben met ons bedrijf de doelstelling dat we ook maatschappelijke dingen willen doen. Zolang we er voor een deel een verdienmodel mee hebben, we de bodem op ons bedrijf ermee kunnen verbeteren, kunstmest kunnen besparen en we het milieu daar een goede dienst mee kunnen bewijzen."

Van Rotterdam heeft de ontwikkelingen in het gebied de afgelopen tien jaar onderzocht en verwacht dat de vegetatie zich de komende tijd steeds verder zal ontwikkelen. Ze voorziet een erg bloemrijke vegetatie met een relatief lage grasopbrengst waar misschien wat koeien op grazen. "Je moet wel blijven bekalken zodat je de pitrus weg kunt houden. Dat is de afgelopen tien jaar ook redelijk goed gebeurd. Als je de zuurgraad van de bodem goed houdt, dan vindt het bodemleven dat prettig, krijg je een goede doorworteling en een mooie soortenrijke grasvegetatie."