Het grootste natuurpark van Nederland begint bij jouw tuin

Quercus robur, zomereik
De zomereik is een inheemse soort in Nederland. © Saxifraga / Jan van der Straaten
Ondanks dat er meer en meer maatregelen worden getroffen om de natuur te beschermen, verdwijnen plant- en diersoorten met rasse schreden van ons continent en hebben ecosystemen een zware kluif aan simpelweg blijven functioneren. Daarom wil de Europese Commissie bindende doelen om de natuur weer gezond te krijgen.
Het doel van de Europese Commissie is om 80 procent van alle leefgebieden in Europa die in slechte staat zijn te herstellen. Om dat voor elkaar te krijgen is het de bedoeling dat de 27 lidstaten van de Europese Unie binnen twee jaar na het ingaan van de nieuwe wet hun eigen natuurherstelplannen inleveren in Brussel. Als ze zich vervolgens niet aan die plannen houden, kunnen ze daarop afgerekend worden. Ook de vele maatregelen die al ingezet zijn zoals verwildering, herbebossing, vergroening van steden en het aanpakken van vervuiling en zwerfafval moeten opgeschaald worden. Er is 100 miljard euro beschikbaar voor de plannen.

Dreigende ecocide

"Wij mensen zijn afhankelijk van de natuur. Voor de lucht die we inademen, voor het water dat we drinken, voor het voedsel dat we eten, om te leven", zegt vicevoorzitter Frans Timmermans. Timmermans is verantwoordelijk voor klimaat. "Ook onze economie draait op de natuur. De klimaatcrisis en de biodiversiteitscrisis bedreigen de fundamenten van ons leven op aarde. Met het bestrijden van de klimaatcrisis maken we vooruitgang, nu voegen we twee wetten toe om de dreigende ecocide aan te pakken."

'Wanneer dan wel?'

De commissie komt zelf al met een voorstel van een aantal doelen. Zo wil de commisie dat de afname bestuivers als bijen en vogels gestopt wordt en dat deze populaties vanaf 2030 zelfs weer toenemen. Tot 2030 mag het groen in steden niet meer afnemen, en vanaf 2050 moet dat groen met 5 procent toenemen. En elke Europese gemeente, ongeacht het formaat, moet bomen, planten, struiken, en bloemen in en op gebouwen plaatsen.
De plannen moeten nog door de lidstaten en het Europees Parlement worden goedgekeurd. Ondanks het argument dat door critici werd opgeworpen dat de oorlog in Oekraïne en de onzekerheid die dat met zich meebrengt, zorgen dat het niet het moment voor natuuractie is, is Timmermans overtuigd van de plannen. "Wanneer dan wel?" vroeg hij.

Zelf doen

Het is natuurlijk fijn dat er op Europees niveau maatregelen worden genomen om de natuur te beschermen, maar ook hier in Drenthe kan geholpen worden om de natuur te helpen herstellen. Bijvoorbeeld door de beslissing die je neemt in je eigen tuin. Zo vond vorig weekend het Open Tuinenweekend plaats, waar allerlei inspiratie opgedaan kon worden over wat er allemaal in de tuin geplant kan worden. Hoewel een exotische palmboom wellicht heel leuk staat naast de loungeset, komt IVN Natuureducatie toch met de waarschuwing: laat de olijfboom staan en kies voor inheemse beplanting.
Logischerwijs functioneren inheemse soorten gewoon beter binnen de lokale ecosystemen dan exoten. Zo vonden onderzoekers op Amerikaanse eiken in Nederland 13 verschillende soorten insecten, en op de inheemse zomereik wel 450. Ook brengt de introductie van exoten regelmatig onvoorziene problemen met zich mee, zoals bijvoorbeeld de Japanse duizendknoop. Deze invasieve exoot woekert en verdringt andere planten. Gemeentes hebben nu grote moeite met het bestrijden van deze plant.

Groen op een klein vlak

Om Nederlanders te helpen met het planten van inheemse soorten, heeft IVN Tuiny Forest pakketten samengesteld. Dat zijn kant-en-klare pakketten van inheemse bomen, heesters, en zaden. Je hebt slechts 6 vierkante meter nodig om zo'n miniatuurbosje aan te planten, en je draagt bij aan de biodiversiteit en weerbaarheid van de Nederlandse natuur. Het lijkt misschien alsof je in je eentje niet zoveel kan betekenen in het beschermen van de natuur, maar als je alle tuinen in Nederland bij elkaar optelt, heb je het grootste natuurpark van heel Nederland. Dus je eigen tuin is een klein begin, maar kan wel degelijk grootse gevolgen hebben.
Behalve dat het een positief effect op de biodiversiteit heeft, heeft vergroening nog meer voordelen: het bestrijdt hittestress, helpt bij waterberging, en gaat droogte tegen. De bodem kan namelijk door beplanting makkelijk regenwater opnemen en kan zichzelf dus ook beter reguleren in droge periodes.

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.