Drenthe Toen podcast: Marcel Möring: 'Onbekenden die de hand opsteken: ik stel dat op prijs'

Marcel Möring
Marcel Möring © RTV Drenthe/Sophie Timmer
Op Langoed Dickninge in De Wijk, waar hij langere tijd woonde, schreef Marcel Möring 'Familiewandeling'. Hierin doet hij onder meer uit de doeken hoe het is om op te groeien in een Joods gezin in Assen: "Voor mijn gevoel verdubbelde de Joodse bevolking toen wij naar Assen verhuisden."

Over gelukkig zijn in Drenthe

"Ik ben hier gelukkiger dan waar ik nu woon in Den Haag." We spreken Möring in de Artist Residence van het Drents Museum, 'Studio DM', aan de Kloosterstraat. Het was op Dickninge in De Wijk waar hij 'Familiewandeling' schreef.
Ondanks Mörings vaak meedogenloze eerlijkheid laat het boek zich lezen als een lofzang op Drenthe. "Als je naar mijn oeuvre kijkt zie je dat driekwart van mijn boeken zich afspeelt in Drenthe, of er mee te maken heeft. De plek waar je opgroeit tussen je tiende en je vijfentwintigste is het diepst in je geheugen gegrift. Ik kan wel afgeven op bepaalde dingen; ik denk ook dat dat gezond is. Maar ik hou heel erg veel van deze plek."
In deze podcast van Drenthe Toen doet Möring dat dan ook: 'afgeven'. Zoals wanneer hij terugblikt op de 'affaire Naarding'. Naar aanleiding van een artikel dat hij schreef voor de krant, waarin hij fel ageerde tegen Jan Naarding als (postuum) naamgever van een op te richten streektaal-instituut, eind jaren 80. Het leverde Möring zijn (zoveelste) ontslag en vreselijke dreigtelefoontjes op, maar ook briefjes met teksten als 'rotjood' door de brievenbus.
Terug naar Assen: "Ik zit nu twee weken in die studio van het Drents Museum en ik vind het heel plezierig om mensen weer tegen te komen. En onbekenden die hun hand opsteken: ik stel dat op prijs. Ik woon in Den Haag en als je daar iemand tegenkomt, slaan ze hun blik neer."
Interieur van Studio DM - Artist residence Drents Museum
Interieur van Studio DM - Artist residence Drents Museum Foto's: Sake Elzinga. © Drents Museum / Sake Elzinga

'Uiteindelijk gaat het altijd over mijn moeder'

Drenthe is belangrijk voor Möring en zijn werk. Zijn moeder is dat ook. "Uiteindelijk gaat het altijd over mijn moeder, geloof ik", zegt Möring lachend. "Wij hadden een hele vreemde relatie. Dat gold voor mijn zusters trouwens ook, wij voelden ons als kinderen verantwoordelijk voor het welzijn van onze moeder, want die had immers veel geleden. Wat ook zo is, maar er zijn ook mensen die erger geleden hebben."
In 'Familiewandeling' vertelt Möring over zijn moeder die na de oorlog terugging naar haar onderduikouders. Möring wist niet beter dan dat het zijn grootouders waren.
"Ik begrijp dat ze dat liever niet wilde vertellen. Zij was als zevenjarig meisje begin 1943 bij ze gekomen in Enschede. Wij hebben papieren van haar gevonden waarin ze schrijft: 'Dit was de eerste keer dat mensen zo lief en aardig voor me waren'. Ze had niet de behoefte om twijfel te zaaien door tegen ons kinderen te vertellen: het zijn niet jullie echte grootouders. Maar toen dat op een een gegeven ogenblik wel gebeurde, maakte dat helemaal niets uit."
Mijn grootmoeder hield heel erg veel van mij en ik hield heel veel van haar. Veel meer dan van mijn moeder.
Marcel Möring
Omslag 'Familiewandeling' Marcel Möring
Omslag 'Familiewandeling' Marcel Möring © Foto privéarchief Marcel Möring

'In Assen was geen zak te beleven'

De vrouw op de omslag van 'Familiewandeling' is Mörings grootmoeder. "Je ziet haar handen op mijn schouders. Dat drukt eigenlijk alles uit wie zij was." Möring vervolgt: "Ik heb geweldig diep respect voor die mensen, mijn grootmoeder hield heel erg veel van mij en ik hield heel veel van haar. Veel meer dan van mijn moeder."
Over Assen praat hij voluit in de podcast: "Ik had het hier goed. Behalve: je bent jong en er is geen zak te beleven... maar er is overal in Nederland geen zak te beleven! Daar was Assen geen uitzondering in. Het was overzichtelijk, je kende iedereen. Als je drie keer trapte op de fiets dan was je in Balloo. Op een gegeven ogenblik wilde ik wel weg, maar dat had ook te maken met het feit dat ik journalist was geweest. Ik had het met die krant ook wel gehad. Daar werkte ik ook niet meer voor toen ik wegging. Ik had dat stuk geschreven over het streektaalinstituut dat het Jan Naarding-instituut zou gaan heten. Dat was een nare periode."
04/09 Drenthe Toen Podcast Moring

'Geen talent voor geluk'

Is zijn moeder ooit gelukkig geweest in Assen? "Mijn moeder was niet in staat tot een langdurig geluksgevoel. Niet alleen vanwege de oorlog. Ze heeft een zuster, die leeft nog: zelden zo'n blij iemand gezien. Zij heeft hetzelfde meegemaakt: allebei ondergedoken, allebei hun moeder verloren, familie weg... dus het heeft ook met haar karakter te maken. 'Geen talent voor geluk'. Ik heb daar ook geen geweldig talent voor maar ik merk wel dat ik op een plek als Assen het prettig vind dat je elkaar toeknikt als je op straat loopt - ik had het in De Wijk ook. Het is waar wat de filosofen zeggen: je wordt mens in de ogen van de mens."
Het hele gesprek met Marcel Möring wordt uitgezonden in het Radio Drenthe-programma Drenthe Toen, zondagmiddag 4 september tussen 12.00-14.00 uur, verder te beluisteren via de podcast en Uitzending Gemist. Het boek 'Familiewandeling' wordt uitgegeven door De Bezige Bij en we mogen een exemplaar verloten. Meedoen? Mail naar drenthetoen@rtvdrenthe.nl

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.